Biến đổi khí hậu khiến CO2 tác động mạnh đến vòng đời cây xanh
Khi môi trường giàu CO2, cây có xu hướng phát triển nhanh hơn nhưng cũng chết nhanh hơn.
Trước đây, nhiều giả thuyết cho rằng, nhiệt độ và nồng độ CO2 trong không khí tăng cao thúc đẩy cây xanh sinh trưởng, giúp chúng lọc thêm nhiều khí nhà kính. Tuy nhiên, nghiên cứu mới đây cho thấy kịch bản khác.
Theo AFP, những thảm xanh trên Trái đất giữ vai trò quan trọng trong việc cân bằng CO2 trong khí quyển. Tình hình môi trường hiện nay đặt thêm sức ép cho cây xanh phải giải quyết lượng CO2 quá lớn sinh ra từ quá trình sản xuất.
Theo một nghiên cứu mới được đăng tải trên tạp chí Nature Communications, các nhà khoa học từ Đại học Leeds (Anh) và Đại học New York (Mỹ) cảnh báo khi môi trường giàu CO2, cây có xu hướng phát triển nhanh hơn nhưng cũng chết nhanh hơn.
Điều này đồng nghĩa vai trò lọc khí của cây xanh chỉ còn hữu dụng trong thời gian ngắn hơn.
Nhóm nghiên cứu khảo sát trên 200.000 vòng đời từ 110 loại cây khác nhau trên khắp thế giới để tìm ra mối liên hệ giữa tốc độ sinh trưởng và tuổi thọ cây.
Đồng tác giả nghiên cứu Steve Voelker, thuộc Đại học bang New York (Mỹ) đánh giá trong những thập kỷ qua, môi trường đã được lợi nhiều từ việc tăng khả năng hấp thụ carbon của các khu rừng. Tuy nhiên, chính xu hướng tăng tỉ lệ hấp thụ carbon lại khiến những cây tăng trưởng chậm và sống lâu bị thay thế bởi các cây lớn nhanh và yếu hơn. Nguy cơ cây chết sẽ tăng nhanh khi sinh trưởng đến kích cỡ tối đa.
Tuy nhiên, nhà sinh thái Keith Kirby của Đại học Oxford (Anh) cho rằng, tình trạng trên sẽ không xóa bỏ vai trò hấp thụ carbon của rừng. Theo nhà nghiên cứu này, thay vì chờ đợi cây tăng trưởng nhanh để duy trì và tăng khả năng hấp thụ carbon, con người có thể làm chậm lại quá trình phá rừng và tăng diện tích rừng một cách bền vững.
Nhóm nghiên cứu lý giải một trong nhiều nguyên nhân: Cây phát triển quá nhanh nhưng không tương đồng với tuổi thọ, đồng nghĩa chiều cao của cây sẽ sớm đạt ngưỡng giới hạn trong khi bề ngang theo không kịp. Trước nay, các vòng gỗ của cây thường biểu hiện cho tuổi cây: Vòng gỗ càng nhiều, bề ngang cây càng lớn nghĩa là cây càng lớn tuổi.
Sự không cân bằng này làm cây dễ bị tổn thương trước các tác động bên ngoài. Chẳng hạn cây dễ ngã đổ khi gặp mưa bão lớn.
Ngoài ra, nhóm cũng nhận thấy nhiều cây có hiện tượng không thể phát triển đến kích thước tối đa về chiều cao thì đã qua đời. Điều này có thể kéo theo nhiều hậu quả như mất đi một hàng rào bảo vệ trước các thiên tai như hạn hán, lũ lụt,…
Gần nửa thế kỷ qua, các nhà khoa học đều cho rằng nhiệt độ trung bình toàn cầu sẽ tăng từ 1,5 đến 4,5 độ C nếu lượng khí thải CO2 tăng gấp đôi so với các mức của thời kỳ tiền công nghiệp.
Thậm chí, nhiều nhà khoa học môi trường cho rằng sự ấm lên của Trái đất đã đến sớm hơn chúng ta nghĩ, mà điều đó thực sự là một thảm họa. Cần biết rằng, chỉ cần nóng lên 1 độ C thì cũng đã có nhiều loài sinh vật biến mất. Ngay như với loài người, 35 độ C là “giới hạn ổn định”, điều đó báo hiệu nguy cơ bệnh tật khi mà nền nhiệt nhiều ngày trong mùa hè đã vượt lên 40 độ C hoặc hơn.
Nhật Hạ
