Ba Vì: Người dân phản đối lấp ao Giếng Cái để xây trường mầm non
Người dân xóm Thượng, xã Thái Hòa, huyện Ba Vì mong muốn chính quyền xã chọn một địa điểm khác để xây dựng trường mầm non, thay vì lấp ao Giếng Cái.
Theo thống kê gần đây nhất của Sở Xây dựng Hà Nội, toàn Thủ đô hiện chỉ còn lại 111 hồ với tổng diện tích 1.165 ha. Nhiều diện tích ao hồ đã bị san lấp và lấn chiếm. Chỉ trong vòng hơn 30 năm, tính từ 1990 trở lại đây, tại Hà Nội đã có tới 21 hồ bị xóa sổ, hơn 150 ha diện tích mặt nước hồ "bốc hơi".
Trong quá trình tìm hiểu thông tin về thực trạng ao hồ dần biết mất bởi "cơn lốc" đô thị hóa, Tạp chí Điện tử Kinh tế Môi trường đã tiếp cận được nhiều thông tin về "vấn nạn" bức tử ao hồ ở một số địa phương của huyện Ba Vì.
Tâm tư của người dân xóm Thượng
Theo người dân xóm Thượng, thôn Thuận An, xã Thái Hòa (huyện Ba Vì, TP. Hà Nội), ao Giếng Cái (theo cách gọi của người dân địa phương) đang đứng trước nguy cơ bị san lấp 2/3 diện tích để phục vụ cho việc xây dựng trường mầm non. Các hộ dân sinh sống xung quanh ao đã nhiều lần viết thư phản ánh gửi đến cơ quan chức năng để nêu lên tâm tư nguyện vọng của mình, song cho đến nay vẫn chưa nhận được câu trả lời thỏa đáng.
Trao đổi với phóng viên, ông Phùng Xuân Tống (SN 1961, thôn Thuận An, xã Thái Hòa) - đại diện người dân sinh sống xung quanh ao Giếng Cái khẳng định, bà con rất ủng hộ chủ trương xây dựng trường mầm non, vì đây là công trình có ý nghĩa thiết thực đối với địa phương và thế hệ tương lai của đất nước. Tuy nhiên, người dân xóm Thượng mong muốn rằng, nên chọn một địa điểm khác để xây dựng công trình, thay vì lấp ao Giếng Cái - nơi được coi là "lá phổi xanh" của xóm.
"Ao Giếng Cái đã gắn liền với biết bao thế hệ người dân xóm Thượng. Ngoài vai trò đảm bảo môi trường sống cho người dân, ao Giếng Cái còn mang nhiều ý nghĩa về mặt phong thủy và tâm linh. Bản thân Giếng Cái là một trong ba giếng cổ của địa phương, là nơi đã chứng kiến biết bao biến cố, thăng trầm của lịch sử.
Chúng tôi rất ủng hộ dự án xây dựng trường mầm non, nhưng không đồng ý việc lấp 2/3 ao Giếng Cái. Trước đây, xã đã dự định xây dựng trường mầm non mới bên cạnh trường mầm non cũ, tuy nhiên không hiểu vì lý do gì mà xã lại chuyển địa điểm xây dựng về ao Giếng Cái.
Điều đáng nói ở đây là người dân chúng tôi không hề được biết, được bàn. Mãi đến khi có người về ao đo đạc để lập phương án xây dựng, chúng tôi mới "ngã ngửa" rằng dự án đã chuyển địa điểm. Nếu như người dân được tham gia bàn luận, góp ý thì câu chuyện đã đơn giản hơn rất nhiều", ông Tống bức xúc.
Theo đại diện người dân xóm Thượng, trong trường hợp bất khả kháng, không thể chuyển địa điểm xây dựng trường mầm non thì xã nên tính đến phương án làm sao để diện tích phải san lấp ao Giếng Cái là nhỏ nhất.
"Theo thông tin chúng tôi nắm được thì tổng diện tích xây dựng dự án là 9000m2, trong đó có 6000m2 là đất nông nghiệp và xã muốn lấp thêm 3000m2 diện tích mặt nước, nếu vậy thì ao Giếng Cái chỉ còn vỏn vẹn 1500m2. Tại sao không tận dụng nốt số đất nông nghiệp còn lại (khoảng 1500m2) và lấp 1500m2 theo chiều dọc của ao? Như vậy thì ao Giếng Cái vẫn đủ rộng để đảm bảo chức năng của nó và dự án vẫn có thể triển khai. Người dân xóm Thượng đã nhiều lần đề nghị UBND xã Thái Hòa xem xét phương án này nhưng đến nay vẫn chưa nhận được câu trả lời thỏa đáng.
Do đó, chúng tôi đề nghị lãnh đạo UBND xã Thái Hòa lắng nghe và tiếp thu ý kiến của người dân xóm Thượng, thực hiện nghiêm túc chủ trương của Đảng là "dân biết, dân bàn, dân làm, dân kiểm tra"; Đồng thời có câu trả lời thỏa đáng cho người dân về việc chuyển địa điểm xây dựng trường mầm non về ao Giếng Cái trong khi quỹ đất của xã còn rất nhiều", ông Phùng Văn Tống chia sẻ thêm.
Đồng quan điểm, ông Phùng Minh Thuyết (83 tuổi, thôn Thuận An, xã Thái Hòa) cho rằng, ao Giếng Cái là "lá phổi xanh", điều hòa môi trường sống cho người dân xóm Thượng. Dư địa của xã Thái Hòa còn nhiều, nên sử dụng hết số đất nông nghiệp còn thừa để xây dựng trường mầm non, làm sao để diện tích san lấp ao Giếng Cái là nhỏ nhất.
Chủ tịch xã nói khác…
Trao đổi với Phóng viên liên quan đến việc lấp ao Giếng Cái để xây dựng trường mầm non, ông Nguyễn Tuấn Anh - Chủ tịch UBND xã Thái Hòa cho biết, hiện tại xã đang trong quá trình khảo sát, lên phương án xây dựng, từ đó làm cơ sở để xin chủ trương xây dựng trường mầm non.
Theo Chủ tịch UBND xã Thái Hòa, ban đầu dự án xây dựng trường mầm non sẽ được xây dựng ngay sát trường mầm non cũ. Nhưng theo tình hình thực tế, nếu xây dựng dự án tại địa điểm này sẽ vướng phải đất thổ cư của người dân, dẫn đến chi phí giải phóng mặt bằng lớn. Do vậy, xã đã chuyển địa điểm xây dựng trường mầm non về khu vực ao Giếng Cái.
Giải thích về việc không sử dụng hết số đất nông nghiệp tại khu vực ao Giếng Cái để xây trường mầm non, ông Nguyễn Tuấn Anh cho rằng, nếu dùng số đất này và lấp ao theo chiều dọc thì mảnh đất sẽ bị méo và xấu về mặt mỹ quan. Hiện quỹ đất xã Thái Hòa không còn nhiều, chỉ có 3 khu vực có thể làm dự án, và khu vực ao Giếng Cái là phù hợp nhất vì nằm ở trung tâm xã.
Trả lời về việc có hay không sự "thiếu dân chủ" trong quá trình khảo sát dự án như người dân phản ánh, Chủ tịch UBND xã Thái Hòa quả quyết: "Ngày 18/6 tới đây xã sẽ lấy ý kiến của người dân xóm Thượng về việc xây dựng trường mầm non tại ao Giếng Cái. Trong trường hợp người dân phản đối thì xã sẽ dừng triển khai dự án".
PGS.TS Trương Mạnh Tiến, Ủy viên đoàn Chủ tịch Liên hiệp các Hội Khoa học và Kỹ thuật Việt Nam, Chủ tịch Mạng lưới Bảo tồn Nguồn nước Việt Nam nhận định, ao hồ, các thủy vực nói chung cùng với công viên cây xanh được xem là lá phổi xanh của thành phố. Nhưng với diện tích ao hồ còn lại của Hà Nội, gần như chúng không còn đáp ứng được vai trò là "lá phổi xanh" như chúng ta mong muốn.
"Ô nhiễm không khí đang lên ở mức cao, tới mức báo động đỏ nhưng lại đang rất thiếu không gian xanh, mặt nước để điều hòa không khí, giảm mức ngột ngạt cho đời sống đô thị. Phải đến một nửa số hồ đã bị lấp hoàn toàn. Những hồ còn lại, diện tích ngày càng bị thu hẹp do bị lấn chiếm hoặc kè bờ. Đô thị hóa cũng như sự đổ bộ của bê tông đã lấy đi rất nhiều thứ của hồ nước, ở cả khía cạnh tự nhiên lẫn cảm xúc, văn hóa", PGS.TS Trương Mạnh Tiến trăn trở.
Tạp chí Điện tử Kinh tế Môi trường sẽ tiếp tục thông tin!
Hoàng Hải - Hà Nam