“Bà đỡ” trong xây dựng nông thôn mới ở Hòa Tiến

Theo dõi KTMT trên

Gia tăng giá trị nhờ liên kết sản xuất

HTX Hòa Tiến 1, thành lập từ năm 1977, đã đi qua nhiều giai đoạn phát triển và đổi mới để trở thành một trong những mô hình kinh tế tập thể tiêu biểu của thành phố Đà Nẵng. Hoạt động theo Luật Hợp tác xã năm 2012, đơn vị quy tụ hơn 1.376 hộ thành viên, tạo việc làm cho 2.865 lao động và quản lý trên 536 ha đất tự nhiên, trong đó 335 ha là đất nông nghiệp. Từ nền tảng đó, HTX từng bước xây dựng được hệ thống sản xuất đồng bộ, hiện đại, trở thành “trục xoay” của chuỗi giá trị nông nghiệp xanh, sạch tại Hòa Tiến.

Nhiều năm qua, HTX đã đầu tư đồng bộ cơ sở vật chất phục vụ sản xuất như nhà kho, sân phơi, lò sấy lúa giống, nhà máy xay xát gạo, hệ thống máy móc nông nghiệp và dây chuyền đóng gói. Nhờ đó, HTX vận hành hiệu quả chuỗi dịch vụ “hai đầu”: cung ứng đầu vào (làm đất, cấy lúa, giống, thủy lợi…) và bao tiêu đầu ra qua chuỗi giá trị lúa giống - gạo thương phẩm.

Xác định rõ muốn phát triển sản xuất nông nghiệp theo hướng bền vững, nâng cao giá trị thì bắt buộc phải đi theo hướng sản xuất xanh - sạch, HTX tham mưu với Đảng ủy, UBND xã chuyển phương thức canh tác từ truyền thống sang sản xuất theo phương thức hữu cơ theo tiêu chuẩn VietGAP.

“Ban đầu, khi vận động các hộ thành viên chuyển sang phương thức sản xuất này, chúng tôi gặp rất nhiều khó khăn vì họ đã quen với phương thức sản xuất cũ. Để bà con đồng thuận, chúng tôi phải tới từng nhà để tuyên truyền, vận động, thậm chí chở phân bón hữu cơ được hỗ trợ giao cho từng hộ; đồng thời tổ chức nhiều buổi tuyên truyền, hướng dẫn kỹ thuật” - ông Ngô Văn Sinh, Chủ tịch HĐQT kiêm Giám đốc HTX Dịch vụ sản xuất và Kinh doanh tổng hợp Hòa Tiến 1 - chia sẻ.

Nỗ lực đó mang lại kết quả rõ rệt, diện tích trồng lúa theo phương pháp hữu cơ của HTX Hòa Tiến 1 không ngừng được mở rộng. Năm 2025, HTX sản xuất trên 23 ha lúa theo hướng hữu cơ được chứng nhận đạt tiêu chuẩn VietGAP và cấp mã số vùng trồng. Sản phẩm gạo Hòa Tiến với 2 loại ST25 và DT100 cũng đã danh hiệu OCOP 4 sao, đánh dấu một cột mốc quan trọng trong hành trình xây dựng thương hiệu nông sản địa phương.

Một trong những điểm sáng của HTX là liên kết sản xuất lúa giống với các đơn vị chuyên môn. Năm 2024, HTX phát triển 84 ha lúa giống Hà Phát 3, tăng 12% so với năm trước, thu về 588 tấn lúa giống. Nguồn giống này không chỉ phục vụ nội bộ mà còn cung ứng cho doanh nghiệp liên kết, qua đó giúp doanh thu HTX tăng 30%.

Cùng với việc nâng cao giá trị cây lúa, lãnh đạo HTX Hòa Tiến 1 cũng luôn trăn trở với việc nâng cao giá trị cây rau màu. Đơn vị chủ động phối hợp với Chi cục Nông nghiệp tổ chức nhiều lớp tập huấn kỹ thuật trồng rau theo hướng an toàn cho các hộ thành viên. Đến nay, Hòa Tiến đã có trên 6 ha trồng rau được cấp giấy chứng nhận vùng trồng rau an toàn.

Đáng chú ý, vùng rau Cẩm Nê từng rất nổi tiếng nhưng nhiều năm bị bỏ hoang do thiếu nguồn nước tưới, khiến hoạt động sản xuất không thể duy trì. Thực hiện chỉ đạo của địa phương về việc tái vùng đồng này, cùng với việc tuyên truyền, vận động các hộ thành viên quay lại sản xuất, HTX đã tiến hành nạo vét, khơi thông kênh mương, phối hợp lựa chọn các giống rau phù hợp với đặc điểm đất. Đến nay, HTX đã tái sản xuất được 50% diện tích vùng đồng, góp phần nâng cao thu nhập cho người dân.

Nhờ cách làm hiệu quả, thu nhập của các thành viên HTX ngày càng được nâng cao.

Ông Trần Đình Bình (thôn Yến Nê 1) chia sẻ: “Trước đây, gia đình trồng lúa và rau xanh theo phương thức truyền thống nên thu nhập bấp bênh, giá cả không ổn định. Từ khi tham gia HTX, được hướng dẫn kỹ thuật, sử dụng phân bón hữu, sản phẩm đạt tiêu chuẩn VietGAP, HTX hỗ trợ tiêu thụ, bán được giá, thu lợi nhuận cao hơn”.

Góp phần xây dựng nông thôn mới

Không chỉ đảm nhiệm tốt vai trò tổ chức sản xuất, HTX Hòa Tiến 1 còn là lực lượng nòng cốt đồng hành cùng địa phương trên hành trình xây dựng nông thôn mới và nông thôn mới nâng cao. Hòa Tiến cũng là xã đầu tiên của TP Đà Nẵng đạt được danh hiệu này, trong đó có đóng góp trực tiếp và bền bỉ từ mô hình HTX.

Với hệ thống dịch vụ sản xuất đồng bộ và đầu ra ổn định, HTX trở thành “bệ đỡ” giúp người dân nâng cao thu nhập, phát triển kinh tế hộ theo hướng bền vững. Nhờ quản lý hiệu quả 481 ha lúa mỗi vụ, năng suất bình quân đạt 70 tạ/ha, HTX tạo nguồn thu ổn định cho 2.865 thành viên, mức thu nhập hiện đạt khoảng 5 triệu đồng/người/tháng. Đây là cơ sở quan trọng để giảm tỷ lệ hộ nghèo, tăng tỷ lệ hộ khá và hộ giàu trên địa bàn xã.

HTX cũng là nơi gắn bó của gần 3.000 lao động địa phương. Đơn vị không chỉ đảm bảo việc làm thường xuyên mà còn tổ chức đào tạo kỹ thuật canh tác, hướng dẫn nghề nông hiện đại. Nhờ được tiếp cận tiến bộ khoa học kỹ thuật và thụ hưởng các dịch vụ sản xuất trọn gói, người lao động yên tâm ở lại quê hương, góp phần hạn chế tình trạng ly nông - ly hương ở khu vực nông thôn.

Hạ tầng phục vụ sản xuất tại Hòa Tiến ngày càng hoàn thiện. Các tuyến đường nội đồng được bê tông hóa, hệ thống kênh mương được kiên cố, vùng sản xuất lúa và rau được quy hoạch tập trung. Điều này giúp việc cơ giới hóa thuận lợi hơn, đồng thời tạo điều kiện áp dụng quy trình sản xuất an toàn theo tiêu chuẩn VietGAP. Sự chủ động của HTX trong sản xuất sạch, bảo vệ môi trường đã góp phần định hình diện mạo nông thôn mới kiểu mẫu tại địa phương.

Không chỉ hoạt động trong lĩnh vực sản xuất, HTX còn là điểm tựa của người dân trong những thời điểm khó khăn. Đợt mưa lụt lớn tháng 11 vừa qua khiến nhiều diện tích lúa bị ngâm nước, HTX Hòa Tiến 1 đã huy động nhân lực trực 24/24 giờ để sấy cứu lúa cho bà con.

Xúc động trước sự hỗ trợ kịp thời, bà Đặng Thị Lộc (thôn Cẩm Nê) gửi thư cảm ơn: “Cơn lụt lịch sử làm ướt rất nhiều lúa của bà con, nhưng anh em HTX đã không ngại khó, thay nhau trực sấy lúa ngày đêm. Nhờ HTX mà lúa của chúng tôi được cứu kịp thời”.

Bên cạnh sản xuất, mỗi năm HTX đều trích kinh phí trao quà cho học sinh nghèo, hỗ trợ thành viên có hoàn cảnh khó khăn vào các dịp Ngày Đại đoàn kết toàn dân và Tết Nguyên đán, thể hiện trách nhiệm xã hội của đơn vị kinh tế tập thể.

Theo ông Ngô Văn Sinh, thời gian tới, HTX đặt mục tiêu tiếp tục mở rộng sản xuất hữu cơ, phát triển các sản phẩm đặc trưng từ gạo Hòa Tiến, gắn sản xuất nông nghiệp với du lịch cộng đồng và đẩy mạnh chuyển đổi số.

“Chúng tôi đã ứng dụng công nghệ số trong quản lý vùng trồng lúa, rau VietGAP. Tuy nhiên, việc triển khai mô hình ‘cánh đồng không nông dân’ bằng máy bay không người lái hiện còn vướng quy định. HTX rất mong các cấp, ngành sớm tháo gỡ để cơ giới hóa đồng bộ, giảm sức lao động và nâng cao giá trị sản xuất cho thành viên”, ông Sinh chia sẻ.

Sự phát triển mạnh mẽ của HTX Hòa Tiến 1 tiếp tục khẳng định vai trò quan trọng của kinh tế tập thể trong xây dựng nông thôn mới. Là “bà đỡ” cho nông dân và là động lực thúc đẩy tăng trưởng nông nghiệp, HTX đang góp phần viết tiếp câu chuyện đổi thay của vùng quê Hòa Tiến trên hành trình hiện đại hóa nông thôn.

Thực tế cho thấy, mặc dù gặp không ít khó khăn, thách thức nhưng khu vực kinh tế tập thể, hợp tác xã của TP. Đà Nẵng đang chuyển mình mạnh mẽ, góp phần quan trọng vào phát triển kinh tế nông thôn và nâng cao đời sống người dân, góp phần vào sự phát triển kinh tế - xã hội chung của thành phố.

Các HTX ngày càng năng động thích ứng cơ chế thị trường, tự chủ trong tổ chức hoạt động. Các HTX không ngừng đổi mới phương thức quản lý, điều hành, đổi mới tư duy trong kinh doanh nhằm mang lại hiệu quả kinh tế thiết thực cho thành viên, thúc đẩy phát triển kinh tế thành viên và hộ gia đình, góp phần thực hiện tốt các chương trình mục tiêu quốc gia.

Nhiều HTX chú trọng đầu tư ứng dụng các tiến bộ kỹ thuật vào tổ chức sản xuất nhằm tạo ra sản phẩm mới đáp ứng yêu cầu của thị trường trong nước và xuất khẩu, có nhiều sản phẩm OCOP 3 sao, 4 sao.

Ghi nhận những đóng góp của thành phần kinh tế tập thể trong bức tranh toàn cảnh kinh tế - xã hội TP. Đà Nẵng thời gian qua, Phó Chủ tịch phụ trách Liên minh Hợp tác xã thành phố Đà Nẵng Đoàn Ngọc Trung, cho biết, về cơ bản, các HTX đáp ứng được một phần nhu cầu của người dân, nâng cao chất lượng cuộc sống cho thành viên. Bên cạnh đó, các HTX đã được các cấp, ngành của thành phố quan tâm, hỗ trợ, tạo điều kiện để phát triển sản xuất, kinh doanh, giải quyết thêm việc làm cho thành viên, người lao động.

“Việc thực hiện chính quyền địa phương 2 cấp là cơ hội lớn cho các HTX trên địa bàn thành phố. Nếu chủ động và linh hoạt các giải pháp, các HTX hoàn toàn có thể phát triển, mở rộng thị trường và nâng cao hiệu quả hoạt động trong bối cảnh chính quyền tinh gọn hơn. Trong đó, các HTX cũng cần chuyển mạnh tư duy từ “tồn tại” sang “phát triển”, xây dựng chiến lược trung hạn rõ ràng, tập trung sản phẩm chủ lực, vùng nguyên liệu, đối tác, năng lực. Đặc biệt là cần ứng dụng công nghệ số vào quản trị, kế toán, truy xuất nguồn gốc, mở rộng mạng lưới thành viên, kết nối thị trường. Từ đây, kinh tế tập thể, mà nòng cốt là HTX đang đứng trước cơ hội lớn để bứt phá trong giai đoạn mới, giai đoạn mà chất lượng và khả năng kết nối thị trường quyết định năng lực cạnh tranh và sự phát triển bền vững”, ông Trung khẳng định.

Việt Phương