10 phát ngôn ấn tượng tại phiên chất vấn ngày 6/11, Kỳ họp thứ 6 Quốc hội khóa XV  

Theo dõi KTMT trên

"Mặc dù không phải lời hứa, cam kết, nhiệm vụ nào cũng có thể giải quyết nhanh chóng, có thể làm được ngay, nhưng Quốc hội, cử tri và Nhân dân có quyền được biết về tình hình, tiến độ thực hiện và quan trọng nhất, những gì đã hứa trước Quốc hội, cử tri và Nhân dân; những nhiệm vụ Quốc hội đã giao cần phải được hoàn thành" - Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ nhấn mạnh khi phát biểu khai mạc hoạt động chất vấn của Quốc hội tại Kỳ họp thứ sáu, sáng 6/11.

Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ nói, đây là lần đầu trong nhiệm kỳ khóa XV và là lần thứ tư kể từ khi Luật Hoạt động giám sát của Quốc hội và Hội đồng nhân dân năm 2015 có hiệu lực, Quốc hội tiến hành chất vấn các thành viên Chính phủ, Trưởng ngành về việc thực hiện các nghị quyết của Quốc hội khóa XIV và từ đầu nhiệm kỳ Quốc hội khóa XV đến hết Kỳ họp thứ 4 về giám sát chuyên đề, về chất vấn đối với các lĩnh vực.

Thông qua hoạt động giám sát này, Quốc hội sẽ nắm được tình hình, tiến độ và kết quả thực hiện các nghị quyết của Quốc hội, việc thực hiện các “lời hứa”, cam kết của Chính phủ, các Bộ trưởng, Trưởng ngành.

Mặc dù không phải lời hứa và cam kết nhiệm vụ nào cũng có thể giải quyết nhanh chóng, có thể làm được ngay nhưng Quốc hội, cử tri và nhân dân có quyền được biết về tình hình tiến độ thực hiện.

Chất vấn Thống đốc Ngân hàng Nhà nước, đại biểu Phạm Văn Hòa (Đoàn ĐBQH tỉnh Đồng Tháp) nói, bà con cử tri nhắn tin cho ông đặt vấn đề về tình hình các ngân hàng, đặc biệt là ngân hàng hiện đang được đưa vào diện kiểm soát đặc biệt như SCB.

"Xin Thống đốc cho biết liệu có khả năng sắp tới xảy ra những vụ giống như SCB thời gian qua nữa hay không, để cho khách hàng có tiền gửi họ yên tâm. Hiện 4 - 5 ngân hàng bị kiểm soát đặc biệt là "hết sức nguy hiểm", đại biểu Hòa nói.

Hồi đáp đại biểu Phạm Văn Hòa (Đoàn ĐBQH tỉnh Đồng Tháp), Thống đốc Ngân hàng Nhà nước Nguyễn Thị Hồng nhấn mạnh, việc xây dựng đề án tái cơ cấu ngân hàng yếu kém thực sự là rất khó.

"Trong điều kiện bình thường đã khó rồi, trong bối cảnh kinh tế chịu tác động của Covid-19, tác động kinh tế thế giới thời gian qua, việc tái cơ cấu ngân hàng yếu kém càng khó hơn", bà Hồng nói.

Nhiều khó khăn được Thống đốc Ngân hàng chỉ ra. Bà nhấn mạnh, đề án tái cơ cấu các ngân hàng yếu kém là đề án khó, chưa có tiền lệ, trong khi cán bộ tham gia chưa có kinh nghiệm.

Cạnh đó, việc tìm kiếm nhà đầu tư tham gia đề án cũng khó khăn. Ngoài ra, về nguồn lực để thực hiện, bà Hồng cho biết cũng cần phải xin ý kiến các cơ quan liên quan, có sự đồng thuận, thống nhất.

"Việc tái cơ cấu các ngân hàng yếu kém đã xin ý kiến cấp có thẩm quyền, có chủ trương và đang trong quá trình thực hiện các bước theo kế hoạch này trước khi hoàn thiện đề án chi tiết trình cấp có thẩm quyền phê duyệt theo đúng đề án", Thống đốc Ngân hàng Nhà nước nhấn mạnh.

Nói về Luật Đầu tư công, Bộ trưởng Hồ Đức Phớc cho rằng những vướng mắc cần có sự giải thích về luật của Ủy ban Thường vụ Quốc hội để các bộ, ngành, địa phương triển khai thực hiện chính xác và yên tâm. Hiện còn những vướng mắc trong triển khai thực hiện do chưa hiểu đầy đủ, thống nhất về chi thường xuyên, chi đầu tư.

Với ý kiến cho rằng định mức đầu tư công có thể gây lãng phí, ông Phớc bày tỏ quan điểm lãng phí đầu tư công không phải ở định mức mà nằm ở việc triển khai như ăn bớt khối lượng, ăn bớt chất lượng trong thi công, để công trình lãng phí kéo dài, quá trình triển khai dài, triển khai chậm… gây lãng phí.

"Qua nghiên cứu, định mức do Bộ Xây dựng ban hành đối với công trình giao thông, công trình kiến trúc chúng tôi không thấy sự lãng phí. Thậm chí nhiều định mức còn thấp thua so với thực tế chi phí.

Chẳng hạn chi phí nhân công cao nhất của định mức là 300.000 đồng/người/ngày. Nhưng trên thực tế người ta có thể phải chi đến 500.000 đồng/người/ngày. Do đó, lãng phí của đầu tư công không phải nằm ở định mức mà nằm ở quá trình triển khai”, Bộ trưởng Phớc dẫn chứng.

Liên quan đến vấn đề đầu tư công, các đại biểu Quốc hội đã chất vấn  Bộ trưởng Nguyễn Chí Dũng cho rằng, lãng phí, thất thoát có thể bắt đầu từ khâu lựa chọn dự án. Vì cái cần làm trước thì lại không làm, cái chưa cần làm thì lại làm. Việc lựa chọn quy mô đầu tư cũng như vậy.

“Cái cần làm lớn ngay thì lại phân kỳ đầu tư, dẫn tới sau này phải mở rộng, điều chỉnh, gây tốn kém. Như các dự án giao thông, nếu đã xác định làm cao tốc thì giải phóng mặt bằng xong một lần, sau đó mới phân kỳ đầu tư. Sau này, có điều kiện thì hoàn chỉnh, thảm thêm các làn đường mới, vừa nhanh vừa đỡ tốn kém”, Bộ trưởng Nguyễn Chí Dũng lý giải.

Ông cũng nhắc đến việc công tác chuẩn bị đầu tư, nếu làm tốt thì nhanh và không tốn chi phí. Công tác phác thảo thiết kế, công tác thực hiện cũng vậy. Nhiều dự án làm không tốt dẫn đến kéo dài, gây lãng phí và đó là lý do vì sao không tiết kiệm được trong đầu tư công.

Chất vấn Bộ trưởng GTVT, đại biểu Quốc hội Trịnh Xuân An - Đoàn ĐBQH tỉnh Đồng Nai cho biết, tại Nghị quyết số 62, Quốc hội đã giao nhiệm vụ trong năm 2022 phải giải quyết dứt điểm những vướng mắc, bất cập về trạm thu phí dự án BOT. Trong hơn một năm qua, mặc dù Bộ GTVT đang nỗ lực triển khai thực hiện, tuy nhiên chưa hoàn thành. Đề nghị Bộ trưởng cho biết giải pháp và thời gian cụ thể để hoàn thành nhiệm vụ này?

Liên quan đến việc đầu tư, vận hành khai thác, theo đại biểu Trần Quang Minh - Đoàn ĐBQH tỉnh Quảng Bình cho biết, hiện nay một số tuyến cao tốc chỉ cho chạy tối đa 80 km/h trong khi Quốc lộ 1 dù lưu lượng xe rất lớn, phần lớn các nút giao là cùng mức nhưng có đoạn cho khai thác 90km/h.

“Quy định về tốc độ như vậy có hợp lý không, và đâu là nguyên nhân?”, đại biểu Trần Quang Minh đặt vấn đề. Trước đó, trong phiên thảo luận về tình hình kinh tế - xã hội của Kỳ họp này, đại biểu Trần Quang Minh đã có nêu vấn đề tại sao nhiều tuyến đường cao tốc phải hoàn thành, đi vào vận hành khai thác chỉ cho phép tối đa là 80 km/giờ, như vậy là chưa giảm thiểu tối ưu vận tải và thời gian lưu thông.

Trả lời đại biểu Trần Quang Minh, Bộ trưởng Bộ Giao thông vận tải Nguyễn Văn Thắng cho biết, hiện Việt Nam có tiêu chuẩn thiết kế đường cao tốc với 4 giới hạn tốc độ là 120 km/giờ, 100 km/giờ, 80 km/giờ và 60 km/giờ. Nhiều tuyến đường nếu đầu tư đồng bộ hoàn chỉnh theo quy hoạch thì có thể chạy tối đa 120km/giờ như tuyến Hạ Long – Móng Cái, Hà Nội – Hải Phòng.

"Tuyến Pháp Vân – Cầu Giẽ chạy tối đa 100 km/giờ nhưng Cầu Giẽ - Ninh Bình là 120 km/giờ. Chỉ cần thêm yếu tố có độ nhám thì tốc độ tối đa từ 100 có thể lên 120km/giờ" – Bộ trưởng Thắng lý giải.

Từ đầu năm 2023, Bộ Giao thông vận tải đã cho nghiên cứu rà soát các tiêu chuẩn có phù hợp với thực tế hay chưa. Kết quả nghiên cứu cho thấy rằng các tuyến hiện đang quy định 80 km/giờ có thể nâng lên 90 km/giờ. Các dải tốc độ khác thì chúng ta vẫn phải chấp hành, tuân thủ các quy chuẩn.

Bộ Giao thông vận tải đã điều chỉnh tiêu chuẩn thiết kế đường cao tốc và dự kiến quý I năm 2024 có thay đổi giới hạn tốc độ tối đa các tuyến từ 80 km/giờ lên 90 km/giờ.

Nói rõ thêm về vấn đề thiết kế xây dựng đường cao tốc. Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ cho biết, đã có nhiều đại biểu tranh luận về vấn đề này. Vốn liếng của ta không có nhiều nên phân kỳ đầu tư là đúng. Nhưng vấn đề phân kỳ đầu tư phải đạt mức tối thiểu như thế nào để đảm bảo an toàn giao thông thì Bộ GTVT cần suy nghĩ thêm.

Ngay cả những đoạn vừa hoàn thành trong cao tốc Bắc - Nam, đoạn từ Cao Bồ đi Thanh Hóa và Thanh Hóa đi Diễn Châu, theo quan sát và nhiều người cho rằng, số lượng xe tham gia giao thông rất ít, vì tốc độ chỉ có 80 km/giờ và không có làn đường giật cấp. Chỉ cần một xe bị tai nạn hoặc bị xịt lốp thì sẽ tắc nghẽn hết tất cả”.

Trả lời đại biểu Ma Thị Thúy - Đoàn ĐBQH tỉnh Tuyên Quang, Bộ trưởng Đặng Quốc Khánh cho biết Chính phủ đã chỉ đạo Bộ TN&MT phối hợp với địa phương tập trung cấp phép, kiểm tra, giám sát việc thực hiện khai thác khoáng sản. “Bộ TN&MT đã phối hợp với các địa phương chỉ đạo việc này, nhưng vai trò rất lớn nằm ở phía các địa phương. Sau khi các vụ án, vụ việc khai thác khoáng sản trái phép xảy ra có liên quan đến “cán bộ địa phương bảo vệ”. Tới đây Bộ TN&MT sẽ phối hợp kiểm tra, giám sát việc này và đề nghị xử lý nghiêm vi phạm”.

Nội dung: Hà Lan

Thiết kế:  Hải An