Vì sao SGK Công nghệ giáo dục của GS Hồ Ngọc Đại bị loại?

Tiếng Việt, Toán lớp 1- 2 cuốn tài liệu quan trọng nhất của bộ sách Công nghệ giáo dục do Giáo sư Hồ Ngọc Đại làm chủ biên vừa bị Hội đồng quốc gia thẩm định sách giáo khoa theo chương trình giáo dục phổ thông mới của Bộ Giáo dục và Đào tạo loại từ vòng 1. Thông tin này đã thu hút sự quan tâm của dư luận bởi sách tiếng Việt - Công nghệ giáo dục 1 đã được triển khai dạy học trong nhiều nhà trường suốt 40 năm qua với khoảng 900.000 học sinh theo học, mới đây nhất vào tháng 7/2018, sách tiếp tục được thẩm định. Các bên liên quan cũng đã có những lý giải về lý do bộ sách bị loại.

(Ảnh minh họa: Tiền Phong)

Bộ sách giáo khoa lớp 1- Công nghệ giáo dục do Giáo sư Hồ Ngọc Đại làm chủ biên là 1 trong 5 bộ sách giáo khoa được nộp lên Bộ Giáo dục và Đào tạo để tiến hành thẩm định. Theo quy định, Hội đồng quốc gia thẩm định sách giáo khoa sẽ có ba mức xếp loại "Đạt", "Đạt nhưng cần sửa chữa" và "Không đạt". Sách giáo khoa Công nghệ giáo dục bị xếp "Không đạt" trong đợt thẩm định này. Nhiều nội dung trong cả 2 sách này được cho là "vượt chương trình", "quá khó với học sinh lớp 1", "không nằm trong yêu cầu của chương trình", "vượt yêu cầu của chương trình".

Thông tin bộ sách này bị loại ngay từ vòng 1 đã thu hút sự quan tâm của dư luận xã hội và các chuyên gia vì bộ sách này ra đời cách đây 40 năm, đến năm 2016, học sinh ở 48 địa phương học bộ sách này. Thế nhưng, đây không phải lần đầu tiên bộ sách Công nghệ giáo dục của Giáo sư Hồ Ngọc Đại thu hút được sự quan tâm của xã hội bởi trước đó, sách Công nghệ giáo dục đã nhiều lần gây "sóng gió" trên công luận vì cách tiếp cận có phần khác biệt sách giáo khoa phổ thông hiện hành. Điển hình mới đây nhất, dư luận tiếp tục "dậy sóng" khi một clip đánh vần bằng hình tròn, ô vuông được đăng tải trên mạng xã hội.

Đại diện Hội đồng quốc gia thẩm định sách giáo khoa khẳng định đã làm việc công tâm, khách quan và đúng nguyên tắc. Nguyên nhân loại sách giáo khoa Công nghệ môn Toán và Tiếng Việt của Giáo sư Hồ Ngọc Đại là do sách không đáp ứng đầy đủ 4 tiêu chuẩn và 13 tiêu chí của sách giáo khoa theo chương trình giáo dục phổ thông mới.

Lý giải về quyết định này, Phó Giáo sư Trần Kiều, thành viên Hội đồng quốc gia thẩm định sách giáo khoa cho biết, Hội đồng thẩm định mà Bộ thành lập chỉ thẩm định những sách giáo khoa viết theo chương trình của Bộ và áp dụng những tiêu chí mà Bộ đã ban hành để đánh giá sách. “Tất nhiên trong quá trình làm có tính đến sự kế thừa, không tránh được. Khi viết sách giáo khoa cũng không thể không kế thừa nhưng tinh thần chung thì phải giữ được nguyên tắc ấy, không thì khó lắm”- PGS Trần Kiều cho biết.

Các thành viên hội đồng thẩm định cũng khẳng định, cuốn sách của Giáo sư Hồ Ngọc Đại có những nội dung rất hay, nhưng không phải tất cả đều thế và đặc biệt là không bám theo chương trình giáo dục phổ thông mới. Giáo sư Hồ Ngọc Đại hầu như lấy nguyên sách giáo khoa Công nghệ giáo dục hiện hành để gửi thẩm định. Đây cũng chính là lý do khiến bộ sách này bị loại.

“GS Hồ Ngọc Đại không sửa gì hết. Sách giáo khoa lớp 1 của Giáo sư gồm có 3 tập, giáo sư in nguyên lại như vậy rồi giáo sư viết thêm 1 quyển tự học thứ tư mà chương trình là 420 tiết thì quyển mới của giáo sư chỉ có 70 tiết thôi. Đó tạo thành một bộ sách vá víu, một cái hoàn toàn cũ, không đáp ứng theo yêu cầu, đồng thời là ghép thêm 1 sách mới. Chúng tôi không thể chấp nhận một sách giáo khoa như vậy để đem cho học sinh.”- Giáo sư Trần Đình Sử, thành viên hội đồng cho biết.

Có ý kiến cho rằng, nếu đáp ứng sách của Giáo sư Hồ Ngọc Đại thì chủ trương phải là nhiều chương trình, nhiều sách giáo khoa. Trong khi đó hiện tại chúng ta đang thực hiện một chương trình, nhiều bộ sách giáo khoa.

Đại diện Vụ Giáo dục tiểu học, Bộ Giáo dục và Đào tạo cũng cho biết, mọi bộ sách giáo khoa đang được thẩm định đều có quyền bình đẳng như nhau, không có sự phân biệt nào, miễn đáp ứng được các tiêu chí. Sau vòng 1, ngoài sách Tiếng Việt và Toán của Giáo sư Hồ Ngọc Đại, còn có những những cuốn ở các môn khác cũng bị hội đồng thẩm định đánh giá là chưa đạt. Các cuốn sách không đạt như của Giáo sư Hồ Ngọc Đại có thể chỉnh sửa sao cho đáp ứng đúng tiêu chí để tiếp tục trình thẩm định bởi mỗi bộ sách giáo khoa là công trình nghiên cứu tâm huyết của các nhà nghiên cứu.

Tuy nhiên, phía Giáo sư Hồ Ngọc Đại và nhóm biên soạn cho rằng, đánh giá của Hội đồng chưa thuyết phục, áp dụng các quy định, tiêu chí đánh giá sách giáo khoa còn cứng nhắc, cơ học. Ông cũng cho biết sẽ không sửa bộ sách này bởi đây là công trình nghiên cứu ông đã làm cả đời, đã điều chỉnh trong mấy chục năm, đã dạy mấy chục năm