Thổ dân Amazon đưa ra 'chiếc la bàn' mới để điều hướng biến đổi khí hậu

Theo dõi KTMT trên

Các cộng đồng tạo nên mạng Teia das 5 Curas cho rằng, nguyên nhân chính của cả sự tàn phá sinh thái và bạo lực thuộc địa là một phương thức tồn tại theo chủ nghĩa cá nhân và bóc lột bắt nguồn từ một giả định sai lầm về sự tách biệt - con người với nhau và con người với tự nhiên.

Họ lập luận rằng sự phủ nhận bản thân chúng ta như những sinh vật phụ thuộc lẫn nhau, một phần của quá trình chuyển hóa hành tinh sống, tạo ra sự thờ ơ trước những đau khổ của người khác mà chúng ta cũng tạo ra.

Họ cũng tin rằng điều góp phần gây ra vấn đề này là do chúng ta không đủ năng lực về trí tuệ và cảm xúc để đối đầu với sự đồng lõa của chúng ta trong một hệ thống có hại, không bền vững.

Sự thờ ơ với bạo lực đối với cả Người bản địa và Trái Đất thể hiện rõ trong các sự kiện hiện đang diễn ra ở Brazil, nơi Chính phủ đã phát động một cuộc tấn công phối hợp chống lại các quyền của Người bản địa và bảo vệ sinh thái.

Bất chấp những nỗ lực diệt chủng hàng thế kỉ của các Chính phủ trên khắp thế giới, nhiều cộng đồng Bản địa vẫn bảo tồn các hệ thống giáo dục và xã hội thay thế của họ. Họ cũng đã bảo tồn 80% đa dạng sinh học trên thế giới, mặc dù chỉ chiếm 4% dân số thế giới. Chiếc la bàn mới của họ như giáo dục mỗi con người học cách cùng tồn tại và trách nhiệm với tự nhiên.

Càng ngày, các nhà nghiên cứu không phải người Bản địa càng nhận ra sự phong phú của kiến ​​thức và thực hành mà người bản địa nắm giữ. Thật không may, các học giả và nhà hoạch định chính sách không phải Bản địa thường tham gia một cách có chọn lọc các kiến ​​thức và thực tiễn của Bản địa để củng cố các hệ thống hiện có, hoặc họ lãng mạn hóa các cộng đồng Bản địa theo những cách không thực tế và không bền vững.

Thách thức mà đứng trước chúng ta là chế độ cần học hỏi thuộc địa của sự gắn kết, để chúng ta có thể học cách đạo đức đan xen với nhau những món quà của truyền thống khác nhau của trí tuệ con người. Sự sống còn của tập thể chúng ta phụ thuộc vào nó.

Các cộng đồng bản địa, đặc biệt là những người ở Amazon, đang đặt tính mạng của họ lên hàng đầu để bảo vệ tương lai của mọi người. Người Huni Kui ở Acre là một phần của mạng Teia das 5 Curas. Là một phần của chiến dịch Cảnh báo cuối cùng chống lại nạn phá rừng và tấn công vào quyền của họ, Huni Kui cảnh báo, “nếu chúng ta mất rừng, chúng ta sẽ mất tương lai của mình”.

Điều này đúng với tất cả chúng ta: Việc phá rừng thêm nữa ở Amazon sẽ làm tăng tốc độ biến đổi khí hậu toàn cầu. Mặc dù chiến dịch Cảnh báo cuối cùng có nhiều gợi ý về cách mọi người có thể ủng hộ cuộc chiến này vì sự sống còn của tập thể chúng ta, nhưng lời mời chính của chiến dịch này là lời mời giáo dục và lời kêu gọi trách nhiệm đi kèm. 

Cảnh báo cuối cùng không cho chúng ta biết làm thế nào để thay đổi khỏi mô hình hiện tại của chúng ta và tạo khoảng trống cho một mô hình khôn ngoan hơn xuất hiện; Nó không tuyên bố có câu trả lời. Thay vào đó, nó cung cấp một la bàn giáo dục mới - một cách định hướng bản thân khỏi tái tạo tác hại và hướng tới thúc đẩy nhiều khả năng chung hơn để cùng tồn tại, mà không phủ nhận những yếu tố khó khăn của công việc này.

Đây là một chiếc la bàn được định hướng bởi sự trưởng thành (mệnh lệnh lớn lên để trở thành những người lớn tuổi và tổ tiên tốt); Sự phân biệt (cách chúng ta có thể can thiệp một cách tổng quát nhất trong bất kỳ bối cảnh nào để thúc đẩy hạnh phúc tập thể) và trách nhiệm.

Trách nhiệm ở đây được hiểu là sự khẳng định về sự phụ thuộc lẫn nhau của chúng ta, bao gồm cả những món nợ mà chúng ta có đối với các cộng đồng cụ thể và đối với Trái Đất. Nó cũng liên quan đến việc đối mặt với nhân loại trong tất cả những phức tạp và nghịch lý của nó: Cái tốt, cái xấu, cái hỏng và sự lộn xộn bên trong và xung quanh chúng ta.

Nguyễn Linh (T/h)