Tạo tiền đề đột phá bảo vệ môi trường

Theo dõi KTMT trên

Dự thảo Luật được bố cục lại so với Luật BVMT 2014, thể hiện rõ mục tiêu xuyên suốt là bảo vệ các thành phần môi trường, bảo vệ sức khỏe người dân.

Bộ trưởng Tài nguyên và Môi trường (TN-MT) Trần Hồng Hà cho biết: Dự thảo Luật được thiết kế khung chính sách hướng đến việc hình thành đạo luật về BVMT có tính tổng thể, toàn diện và hài hòa với hệ thống pháp luật về kinh tế - xã hội. Dự thảo Luật đã cải cách mạnh mẽ, cắt giảm hơn 40% thủ tục hành chính (TTHC), giảm thời gian thực hiện các TTHC từ 20 đến 85 ngày, góp phần giảm chi phí của doanh nghiệp.

Dự thảo Luật BVMT sửa đổi có những điểm mới mang tính đột phá chính như: Lần đầu tiên cộng đồng dân cư được quy định là một chủ thể trong công tác BVMT; tăng cường công khai thông tin, tham vấn, phát huy vai trò giám sát, phản biện, đồng thời được bảo đảm quyền và lợi ích của cộng đồng dân cư khi tham gia các hoạt động BVMT... Thời gian qua, cộng đồng dân cư đã thể hiện vai trò ngày càng thiết thực trong phản biện, tư vấn chính sách, giám sát về BVMT.

Dự thảo Luật cũng bổ sung nguyên tắc hoạt động BVMT phải được công khai, minh bạch; quy định rõ trách nhiệm công khai thông tin liên quan đến chất lượng môi trường không khí, chất lượng môi trường đất, chất thải nguy hại, kết quả quan trắc chất thải; trách nhiệm của bộ, cơ quan ngang bộ, UBND cấp tỉnh và của chủ dự án, cơ sở sản xuất, kinh doanh. Ngoài ra, quyết định thành lập hội đồng thẩm định báo cáo đánh giá tác động môi trường (ĐTM) và sự tham gia của cộng đồng trong phòng ngừa, ứng phó sự cố môi trường cũng được công khai.

 Đáng chú ý, phương thức quản lý môi trường đối với dự án đầu tư cũng được đổi mới. Tăng cường chế tài kiểm soát chặt chẽ dự án có nguy cơ tác động xấu đến môi trường mức độ cao, thực hiện hậu kiểm đối với các dự án có công nghệ tiên tiến và thân thiện môi trường; cắt giảm TTHC. Dự thảo Luật phản ánh sự thay đổi mạnh mẽ trong tư duy quản lý môi trường thông qua thể chế hóa được chính sách phát triển dựa trên quy luật tự nhiên, không hy sinh môi trường để đổi lấy tăng trưởng kinh tế.

Không khuyến khích các dự án không tuân theo quy luật tự nhiên, chiếm dụng lớn diện tích rừng, đất lúa, có nguy cơ gây lũ lụt, suy thoái cạn kiệt dòng chảy, tác động đến các di sản tự nhiên, khu bảo tồn. Dự thảo Luật quy định việc thu phí rác thải dựa trên khối lượng, thể tích thay cho cách tính bình quân theo hộ gia đình hoặc đầu người như hiện nay.

 Rác thải sinh hoạt phải được chia làm ba loại: Chất thải rắn có khả năng tái sử dụng, tái chế; chất thải thực phẩm; chất thải rắn sinh hoạt khác. Dự thảo Luật quy định trách nhiệm mở rộng của tổ chức, cá nhân sản xuất, nhập khẩu các sản phẩm, bao bì có khả năng tái chế, khó có khả năng tái chế phải thu hồi với tỷ lệ và quy cách bắt buộc hoặc thông qua hợp đồng dịch vụ hoặc cơ chế đóng góp tài chính để hỗ trợ tái chế sản phẩm, bao bì do mình sản xuất, nhập khẩu.

Cùng với những điểm mới nêu trên, chế định cụ thể về kiểm toán môi trường nhằm tăng cường năng lực, hiệu quả quản lý môi trường của doanh nghiệp cũng được quy định rõ. Dự Luật BVMT còn cụ thể hóa các quy định về ứng phó biến đổi khí hậu, thúc đẩy phát triển thị trường carbon trong nước; hoàn thiện hành lang pháp lý bảo vệ di sản thiên nhiên phù hợp với pháp luật quốc tế về di sản thế giới, đáp ứng yêu cầu của quá trình hội nhập quốc tế; tạo lập chính sách phát triển các mô hình tăng trưởng kinh tế bền vững, thúc đẩy kinh tế tuần hoàn, phục hồi và phát triển nguồn vốn tự nhiên.

Trung Tuyến