Rà soát, hoàn thiện dự thảo Nghị định quy định lấn biển
Tại Công văn số 5353/VPCP-NN, Bộ Tài nguyên và Môi trường được giao phối hợp với Bộ Tư pháp và các Bộ, ngành liên quan tiếp tục nghiên cứu, làm rõ một số vấn đề để hoàn thiện dự thảo Nghị định quy định lấn biển.
Theo Dự thảo Nghị định quy định lấn biển, “lấn biển” là hoạt động đổ đất, đá và vật liệu khác xuống biển để lấp biển và tạo lập quỹ đất phục vụ cho các mục đích phát triển kinh tế - xã hội. Và dự án đầu tư lấn biển là dự án đầu tư có hoạt động lấn biển. Dự thảo cũng quy định rõ thẩm quyền cấp phép hoạt động lấn biển, dự án nào thuộc thẩm quyền cấp của Bộ TN&MT, dự án nào thuộc thẩm quyền của UBND cấp tỉnh.
Ngày 18/8/2022, tại Công văn số 5353/VPCP-NN Phó Thủ tướng Lê Văn Thành chỉ đạo Bộ TN&MT chủ trì, phối hợp với Bộ Tư pháp và các Bộ, ngành liên quan tiếp tục nghiên cứu, làm rõ một số vấn đề để hoàn thiện dự thảo Nghị định quy định lấn biển.
Cụ thể, rà soát, xem xét, cân nhắc, xác định đúng cơ sở pháp lý, cơ quan có thẩm quyền quy định việc cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất theo quy định của pháp luật đất đai cho nhà đầu tư dự án lấn biển ngay sau khi được giao đất, cho thuê đất lấn biển khi đất lấn biển chưa hình thành (khoản 3 Điều 16).
Rà soát, xem xét, cân nhắc, xác định đúng cơ sở pháp lý, cơ quan có thẩm quyền quy định việc đưa khu vực biển để lấn biển khi chưa hình thành đất lấn biển vào quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất (khoản 1 Điều 15 dự thảo Nghị định) và quy định việc quản lý, sử dụng khu vực biển này theo chế độ quản lý, sử dụng đất theo quy định của pháp luật về đất đai (khoản 3 Điều 15 dự thảo Nghị định); tính đồng bộ thống nhất với các quy hoạch có liên quan khi đưa khu vực biển để lấn biển vào quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất.
Xem xét tính hợp lý của việc quy định 02 cấp có thẩm quyền giao khu vực biển để lấn biển (Điều 9). Việc phân cấp phải kiểm soát được bằng tiêu chí, tiêu chuẩn, quy trình và công cụ kiểm tra.
Bên cạnh đó, làm rõ khái niệm, các cơ sở và cách xác định đất có mặt nước ven biển quy định tại Điều 140 Luật Đất đai 2013.
Công văn nêu rõ, Bộ TN&MT báo cáo Thủ tướng Chính phủ để xem xét, đưa ra Thường trực Chính phủ thảo luận, cho ý kiến. Phó Thủ tướng yêu cầu sau khi Thường trực Chính phủ thống nhất, thông qua nội dung dự thảo Nghị định, giao Bộ trưởng Bộ TN&MT thừa ủy quyền của Thủ tướng Chính phủ ký văn bản xin ý kiến của Ủy ban Thường vụ Quốc hội về nội dung của dự thảo Nghị định theo tinh thần của Nghị quyết số 134/2020/QH14 ngày 17 tháng 11 năm 2020, Quốc hội khóa XIV và quy định của pháp luật hiện hành.
Trước đó, theo Vụ trưởng Vụ Pháp chế, Bộ TN&MT Phan Tuấn Hùng, hiện nay hoạt động lấn biển được quy định rải rác trong nhiều văn bản quy phạm pháp luật khác nhau như: Pháp luật đất đai có quy định nguyên tắc khuyến khích khai hoang, lấn biển; Pháp luật về đầu tư quy định thẩm quyền quyết định chủ trương đầu tư liên quan đến rừng phòng hộ lấn biển; Pháp luật bảo vệ môi trường quy định một số dự án lấn biển có quy mô lớn phải thực hiện đánh giá tác động môi trường hoặc đăng ký kế hoạch bảo vệ môi trường; Pháp luật về lâm nghiệp và các văn bản quy định chi tiết, hướng dẫn thi hành có quy định về thẩm quyền quyết định chủ trương chuyển mục đích sử dụng rừng sang mục đích khác, trong đó có rừng phòng hộ chắn sóng, lấn biển; Luật Tài nguyên, môi trường biển và hải đảo quy định việc khai hoang, lấn biển trong phạm vi hành lang bảo vệ bờ biển…
Mới nhất, Nghị định số 11/2021/NĐ-CP về giao các khu vực biển nhất định cho tổ chức, cá nhân khai thác, sử dụng tài nguyên biển đã có quy định về thời hạn giao khu vực biển để lấn biển được xem xét trên cơ sở kế hoạch lấn biển của dự án đầu tư đã được phê duyệt; Tổ chức, cá nhân được giao khu vực biển để lấn biển thực hiện dự án đầu tư thì được tiếp tục sử dụng diện tích đất hình thành sau khi lấn biển theo quy định của pháp luật về đất đai.
Cho đến nay, pháp luật hiện hành đã đề cập vấn đề lấn biển và quy định giao khu vực biển để thực hiện lấn biển. Tuy nhiên, hiện chưa có văn bản pháp quy nào quy định cụ thể, rõ ràng về quản lý, kiểm soát hoạt động lấn biển, đặc biệt là chưa rõ chế độ quản lý, sử dụng đất lấn biển… Do vậy, việc xây dựng, ban hành Nghị định quy định hoạt động lấn biển là yêu cầu cấp thiết, nhằm thiết lập khuôn khổ pháp lý đầy đủ, đồng bộ và thống nhất về quản lý, kiểm soát các hoạt động lấn biển.
Ngày 17/11/2020, Quốc hội đã giao Chính phủ ban hành quy định về hoạt động lấn biển trong năm 2021 tại Nghị quyết số 134/2020/QH14 của Quốc hội. Hiện nay, Tổng cục Biển và Hải đảo Việt Nam, Vụ Pháp chế và các đơn vị liên quan đang tập trung nguồn lực hoàn thiện Dự thảo các nội dung quy định trong dự thảo Nghị định.
Theo dự kiến, nội dung chính của Dự thảo nghị định gồm 4 chương, 21 điều quy định về phạm vi điều chỉnh; Đối tượng áp dụng; Nguyên tắc hoạt động lấn biển; Kế hoạch lấn biển của địa phương; Kế hoạch lấn biển của dự án đầu tư; cấp phép và thu hồi Giấy phép lấn biển; Nghiệm thu, xác nhận diện tích, ranh giới quỹ đất sau lấn biển; quản lý quỹ đất hình thành sau khi lấn biển…
Trên thực tế, tại Việt Nam đã có nhiều dự án lấn biển được thực hiện như: Dự án đầu tư xây dựng, kinh doanh cơ sở hạ tầng khu công nghiệp - cảng biển - phi thuế quan Nam Đình Vũ (tỉnh Hải Phòng) rộng 1.329 ha; Khu đô thị du lịch Hùng Thắng (Bãi Cháy - tỉnh Quảng Ninh) rộng 224 ha; Khu đô thị Halong Marina rộng 230 ha; Khu đô thị quốc tế Đa Phước (TP.Đà Nẵng) rộng 210 ha; Dự án Saigon Sunbay (Cần Giờ, TP.HCM) hơn 600 ha...
Lan Anh