Thứ năm, 30/01/2025 12:00 (GMT+7)
Thứ tư, 29/01/2025 00:01 (GMT+7)

Ngàn dặm quê hương nguyệt dãi lòng

Theo dõi KTMT trên

Xã hội đương thì gọi anh “đầy đủ” - Doanh nhân Việt kiều Nguyễn Hoài Bắc. Cuốn tiểu thuyết đời anh còn dang dở, bởi tôi đồ chắc rằng, tự thân một kiếp người như anh sẽ còn bao sứ mệnh thiêng liêng nữa đang chờ đón.

Ngàn dặm quê hương nguyệt dãi lòng - Ảnh 1

Đời anh, một cuộc đời để chiêm nghiệm. Lúc thì anh điềm tĩnh thương trường, thảng lại văn nhân thê thiết, nhốp cái khí phách ngang tàng hào sảng, rồi trở trăn tư lự như hiền triết, đôi lúc đĩnh đạc nghị luận kiểu rất ư chính khách… Cốt khí anh vốn thế, không làm màu, thứ cốt khí đa diện đa sắc tự nhiên chảy trong mạch nguồn huyết quản.

Anh ngồn ngộn trên mặt mặt báo, nhưng chả chỗ nào trọn vẹn, mỗi chỗ “dẫn” đời anh một tí, để viết, đọc thấy đều có hồn có vía. Mà đúng, viết làm sao đủ, đời anh đã là bộn bề đoản khúc với vô vàn ngã rẽ ly kỳ, tựa cuốn tiểu thuyết đồ sộ, càng đọc càng thấy dở dang, vừa háo hức tiếc nuối, vừa tâm phục say mê, vừa mong đợi vinh quang.

Gặp anh, ấy là mối tương ngộ hữu duyên. Thấy đời anh “hoàn hảo” quá, thứ hoàn hảo do đủ đầy dư vị tới cực hạn, hỉ nộ ái ố, cầm bút mà không viết thì phí. Viết về anh, giữa thời khắc đất trời giao hòa, sự thưởng thức lại càng trở nên cảm thán. Chỉ cần nhặt đời anh vài hồi ức lẻ, đã thấy “Xuân về, mưa gió suốt đêm ròng” của cụ Nguyễn Du xưa. Đích thị là cảnh ấy, cái cảnh “Lâu năm đất khách đèn chong lệ / Ngàn dặm quê hương nguyệt dãi lòng”. Và người đời bảo, bối cảnh phận thuyền nhân đã làm nên giai thoại cho anh, nhưng với tôi, bản thân anh đã tự viết nên giai thoại của đời mình.

MỘT

Tôi ít gặp anh, vài năm được mấy bận trà dư nghe anh chuyện. Nhớ dạo đầu về mảnh đất Chí Linh (Hải Dương) thăm Khu đô thị Đại Sơn của anh, khi ấy còn ngổn ngang xây lắp. Cái xứ thùng vũng vẫn chưa hết vẻ nguyên trạng ao hồ. Với một doanh nhân thành danh từ đất nước thuộc khối G7 như Canada, mà mang hàng nghìn tỷ về “ném” vào cái rốn trũng phi nông nghiệp, do các công ty khai khoáng để lại ấy, kể cũng đến lạ. Nhiều người bảo anh liều, bao chỗ “ngon” không đầu tư. Thì anh vốn liều, quyết là làm, anh muốn biến cái “mỏ tài nguyên” ngỡ hoang phế đó thành vàng. Đại Sơn vươn hình, sức sống dần trỗi dậy, mênh mang vườn cảnh sinh thái bao bọc biệt thự, nhà máy, khu vui chơi, thương mại sầm uất. Một công cuộc đầu tư xanh đã tạo nên những kiệt tác xanh nơi vùng đất trũng. Nay, thiên hạ lại bảo anh có con mắt “nhất nghệ tinh”. Nói vậy chỉ đúng cái đại ý “nghệ tinh” kinh doanh, bởi cuộc đời bôn ba của anh, đủ sự đều đã trải, mà sự nào với anh chả “nghệ tinh”.  

…Mới đây, trung tuần tháng 12, ngấp nghé xuân, ngồi với anh giữa lòng phố xanh Ecopark, anh bảo, đang chuẩn bị khai trương showroom ngay mặt tiền Nhà máy sản xuất chăn ga gối đệm của Công ty TNHH Canada Home Deco Corp tại thành phố Hải Dương – một mảng thương trường khác đầy duyên nợ khi anh về lại Việt Nam. Ấy là từ những năm đầu thập niên 2000, bấy giờ dòng vốn FDI rót vào Hải Dương còn khan hiếm, lãnh đạo tỉnh trải thảm đỏ đón đại bàng khó như đếm sao, nhưng anh đã đổ vào đến gần 2 triệu đô la. Con số làm rung chuyển tâm trí chính quyền địa phương và bao doanh nhân thời đó. Ngót nghét cũng 20 năm trôi qua.

“Cho bà con vào đi dạo thăm thú, thích thì xem dây chuyền sản xuất luôn, nhìn tận mắt, sờ tận tay”, anh Bắc hỉ hả. Đúng là một cách, lâu nay các dịch vụ cứ quen phòng trưng bày biệt lập, sản xuất thì tận đẩu đâu, ai biết. Nay anh làm hẳn cái showroom lung linh ngay trước hiên sảnh nhà máy khang trang, khách vào thưởng ngoạn từ A đến Z, mặc sức chọn, tự do bình phẩm.

Chăn ga gối đệm là một trong nhiều lĩnh vực được anh Bắc khởi nguồn đầu tư cho triết lý kinh doanh “kiếm tiền một cách mềm mại”. Ấy là làm ăn phải có trách nhiệm với cộng đồng, dòng vốn cần tạo ra bền vững trong xã hội, lưu thông uyển chuyển trong nền kinh tế. Từ trụ sở chính ở Hải Dương, giờ chi nhánh không chỉ lan tỏa khắp dải đất hình chữ S, mà sản phẩm cất cánh sang nhiều nước.

Ngàn dặm quê hương nguyệt dãi lòng - Ảnh 2

Thực thì anh Bắc muốn về Việt Nam từ hồi đầu thập niên 90 thế kỷ trước. Khi ấy, anh ký hợp đồng với Trung tâm Hợp tác chuyên gia và kỹ thuật nước ngoài của Bộ Giáo dục và Đào tạo. Thương vụ thất bại, ngốn mất 200 nghìn đô, và chàng thanh niên Nguyễn Hoài Bắc lại quay về Canada với đồng vốn con số không tròn trĩnh.

Hắn – anh Bắc vẫn tự gọi mình như vậy. Hắn khóc, hắn cười, vui buồn lẫn lộn, không tên và có tên. Cứ mỗi đận nhớ quá khứ, ngẫm hiện tại, là hắn thế. Phần nào về đời hắn cũng là miền bâng khuâng cô tịch. Đó, tôi ngồi với anh miên man mạch đời, anh Bắc thường mê mẩn mặc sức mường tượng. Ngay cái đoạn tay trắng trở lại vùng Bắc Mỹ lạnh lẽo này, thật khó giải mã nội lực kiên gan bền chí của anh. Chắc hẳn, ai cũng nghi vấn mà rằng, anh đã làm gì để quay về cố hương lần thứ hai kiêu hãnh, và ngẩng cao đầu trên bước trường chinh vạn dặm hôm nay. Chuyện đó xin kể sau.

Giờ, “doanh nhân Việt kiều” Nguyễn Hoài Bắc chỉ muốn đơn thuần là doanh nhân, đừng gọi anh là Việt kiều, “xa lạ”. Sáng cuối năm thoang thoảng xuân, lụi hụi châm trà, anh Bắc bùi ngùi, “hãy để bà con Việt kiều trở về cảm nhận được mình không phải là Việt kiều, bởi quê hương chỉ có một”. Anh là thế, kẻ viễn xứ luôn khát khao neo gửi tâm hồn nơi “chôn rau cắt rốn”, lấy nguồn cội làm động lực gây dựng cơ đồ, một sứ mệnh thiêng liêng chưa bao giờ ngừng nghỉ. Nay, anh chả xa lạ trong giới thương nhân, “vua biết mặt, chúa biết tên”, với các thương hiệu nức tiếng xa gần, từ bất động sản, giáo dục, đến viễn thông…   

Lại nói đến viễn thông. Những năm thập niên trước, đây là mảng tiềm năng, và chưa biết khi nào mới khai thác được tiềm năng ấy. Công nghệ là một thứ vung tiền xa xỉ của nhà đầu tư, nếu không có chiến lược dài hơi. Và Tập đoàn IQLink ra đời như cú thôi sơn trong dòng chảy thời kỳ công nghệ thấp. Doanh nhân Nguyễn Hoài Bắc đã thiết lập mạng lưới liên doanh của bốn đối tác Tập đoàn Điện lực Việt Nam (EVN), Ubiquan (Hàn Quốc), Công ty CP IQLinks Chí Linh và Tập đoàn Viễn thông Qualcom (Mỹ). Khi ấy, xã hội chỉ lờ mờ được nghe phổ biến, đây là dự án chuyển giao công nghệ, sản xuất các thiết bị điện tử viễn thông đầu cuối, dựa trên công nghệ CDMA – chứ chưa rõ ràng như hiện nay.

Các cụ bảo “một nghề cho chín”, nhưng có lẽ, với anh, làm giàu cho quê hương và làm giàu bằng nhiều nghề như một hấp lực theo quy luật của riêng mình. Bởi thế, hồi mới về Việt Nam, dân tình tha hồ kháo nhau, lão Bắc mới đổ tiền làm ngân hàng, rồi nghe đâu, gần như “mua” đứt trường phổ thông trung học Marie Curie, được thời gian, có người bảo hắn đang xây cảng biển, logistic tít miền Trung, mà còn ôm dự án đầu tư trồng mới 6.500ha cao su tại Xuyên Mộc - Vũng Tàu, tạo công ăn việc làm cho hàng nghìn lao động, có dạo hắn đầu tư hệ thống giao dục Archimedes nữa… vân vân và vân vân. Rốt cuộc, cái nào cũng thật, nghề nào cũng chín. Đa nghệ - Đa tài, chả cần phải đắn đo mà phán về anh vậy.

Trong từ điển của doanh nhân Nguyễn Hoài Bắc không có từ “bỏ cuộc”. Bởi vậy mới có Trường trung cấp nghề Việt Nam – Canada tọa lạc trên diện tích 50 nghìn mét vuông dưới chân núi Côn Sơn hùng vĩ ngày nay. Nói về ngôi trường nghề hiện đại bậc nhất Việt Nam này, anh Bắc từng xa xót lắm. Đó là giấc mơ lớn trong tiềm thức kinh doanh giáo dục của anh.  

Năm ấy, 2009, qua lễ tình nhân được một ngày thì khánh thành Trường nghề Việt Nam – Canada, ngỡ tưởng đã hiện thực hóa giấc mơ của loài cỏ dại, anh bảo vậy. Ban đầu, anh chỉ định thành lập trung tâm thẩm mỹ để đào tạo công nhân xuất khẩu lao động, sau được gợi ý của bà Đại sứ Canada tại Việt Nam, anh quyết chơi lớn. Khoảng 15 triệu đô la khi ấy rót vào dự án khác biệt này, đặt mục tiêu tư duy thực nghiệm nhiều hơn lý thuyết, với đội ngũ đa số giáo viên nước ngoài và phương tiện, thiết bị tối tân. Lễ khánh thành, là sự hiện diện của những chính khách trong Chính phủ, các Bộ ngành, địa phương, đại sứ các nước. Đến nay, anh vẫn thường gọi họ là những người tử tế của Việt Nam, Canada, Hoa Kỳ, Hàn Quốc… Họ là những tượng đài trong lòng chủ nhân.

Nhưng, thời thế đã không thuận. Khi cái tâm lý trùm ám xã hội bấy giờ, trọng bằng cấp hơn tay nghề. Các bậc phụ huynh bằng mọi giá muốn con em phải thi vào đại học, ra trường cầm tấm bằng chạy việc mất vài trăm triệu cũng sẵn sàng, thậm chí chỉ để hưởng mức lương với xuất phát điểm hệ số 2,34 mỗi tháng. Và đương nhiên, việc học nghề, được đào tạo và lo cả đầu ra, với mức lương cao gấp ba bốn lần, chưa hề có trong tâm trí họ. Và doanh nhân Nguyễn Hoài Bắc đã thất bại. Thất bại bởi cái triết lý danh và thực, bởi căn bệnh tư tưởng bao cấp còn gieo rắc. Cú ngã đau đớn ngay đợt xuất khẩu lao động đầu tiên, hầu hết học viên “bùng” ở lại.

Lác đác, túc tắc, bình bình. Trường nghề mỗi năm vẫn hoạt động trôi đi trong bối cảnh chưa tìm được cột mốc bứt phá. Anh vẫn đợi, bởi anh biết, nhân lực là nguồn tài nguyên lớn nhất, một nguồn nhân lực xanh với những quỹ việc làm xanh thì thời nào cũng sẽ cần, quốc gia nào cũng thiếu. Và cơ hội mới đã đến!

Ngàn dặm quê hương nguyệt dãi lòng - Ảnh 3

15 năm chờ đợi. Việt Nam - Canada ký hợp tác chiến lược toàn diện, người Việt Nam sang du học tự túc, xuất khẩu lao động và định cư không hạn chế. Giấc mơ xưa được kích hoạt khi hội tụ yếu tố "cần và đủ", khi nhận thức của lớp trẻ Việt Nam và phụ huynh thấy “kiếm tiền thực chất” mới là danh giá. Đến nay, cơ sở đầu ra tại Canada đã vững vàng để tiếp nhận du học sinh, người lao động. Một cuộc đợi chờ nung chảy trí tuệ và tầm nhìn, trong rất nhiều giấc mơ có thực của kẻ du ca trên thương trường - Nguyễn Hoài Bắc.

…Sự nghiệp trong hành trình trở về Việt Nam của doanh nhân Nguyễn Hoài Bắc đang trôi đi, như thế.

HAI

Hắn thoát chết sau hơn 10 ngày lênh đênh trên biển. Mặt hắn bết lại, hai tròng mắt đăm đăm vô định, thả vào khoảng không mênh mông của trại tị nạn trên đảo Pulau Bidong, Malaysia. Ấy là những năm từ thập niên 80, bóng câu thời gian cũng đã già nửa cuộc đời một kiếp người.

…Thi thoảng nhấp ngụm trà, anh Bắc hắng giọng kể về quãng đời mình, một chương nổi chìm, phiêu bạt, vừa chếnh choáng giang hồ, vừa liêu trai khả dị.

Hắn nuôi ý định vượt biên, đến lần thứ ba mới thành, mất khá nhiều vàng cho chủ tàu. Và hắn viết nên câu chuyện thuyền nhân cuối cùng của Cao ủy Liên hợp quốc. Một thuyền nhân chấp nhận rời xa gia đình vợ con, cơ ngơi lừng lẫy ở Sài thành hoa lệ bấy giờ.

Để tìm đường đến miền đất hứa, hắn lập thân lập chí tứ tán nhiều phương, từ Sài Gòn, Đồng Nai đến Tiền Giang, độ ấy thời kỳ đất nước chấp chới đổi mới, cữ năm 85 tới đầu 88. Rồi hắn khởi nghiệp với nghề buôn thịt trâu, bò. Cái nghề mới tinh nhưng hắn thạo đủ mánh khóe thương lái, đời dạy dần cho hắn. Nhưng khổ nỗi, thời bao cấp khốn khó, dân tình bữa đói bữa no, thứ thực phẩm xa xỉ của hắn kén khách, không lời lãi, dần phải bỏ.

Rồi một ngày hắn chuyển hẳn sang nghiệp khác, chả liên quan nghề cũ - buôn gỗ. Gã buôn chuyến, tích cóp từng đồng nuôi ý định mở xưởng. Rồi ông chủ xưởng gỗ Nguyễn Hoài Bắc cuối cùng cũng xuất hiện giữa đô thành Sài Gòn. Sự kiện hắn thành ông chủ, thuê thợ đóng đồ bán, thời ấy là một điều vô cùng to tát ở hòn ngọc Viễn Đông này. Hắn hãnh diện, và sự nghiệp tưởng cứ thế mà phất. Đùng cái, hắn rẽ đời sang lối khác chả ai ngờ. Lối rẽ ấy đã làm nên một doanh nhân Nguyễn Hoài Bắc chói lóa hào quang, thương vay nhân thế, và day dứt đắng đót phận đời.

Ngàn dặm quê hương nguyệt dãi lòng - Ảnh 4

…Trong mắt anh tôi thấy nhấp nhô bóng thuyền vượt trùng dương vời vợi. Giọng anh khê nồng, khàn đục, tựa ẩn ức bao cơn ba đào cuồng nộ năm nào. Dừng câu chuyện anh hồi tưởng, tôi hiểu một cuốn phim đang được tua lại từng phân cảnh. Cuốn phim đời thực mà đạo diễn Hoàng Tích Chỉ có ý định làm về anh đã không thể sinh ra – Đứa con bị ruồng bỏ.

Có cả thảy hơn trăm người trong hành trình vượt biển năm ấy. Bão chồng bão tưởng có lúc nhấn chìm kỳ vọng giấc mộng đến đất nước thứ ba của họ. Thinh gian dần bị xé toạc, nứt vỡ ra theo tiếng gào khóc thảm thiết kinh hoàng. Bão tan. Nhưng, thứ nguy hiểm nhất – cướp biển, tay lăm lăm họng súng tiểu liên đen ngòm, cuối cùng cũng trùm ngập trong hàng trăm ánh mắt đã dại đi, phía xa đường chân trời tít tắp không bờ bến. May, hắn và đoàn tha hương thoát thân, nhờ một người biết tiếng Anh giao tiếp, thu gom vàng của các thuyền nhân để đổi mạng.

Sau 10 ngày rã rời ý chí, hơn trăm con người cập bến ven biển Mã Lai. Từ đây, cảnh ngộ trong trại tị nạn vẽ nên địa ngục trần gian vượt xa gấp bội những đoạn trường lênh đênh vừa dứt. Vỡ mộng. Ấy là khi hắn nhận ra, đầy rẫy người Việt lưu trú đã mười mấy năm chưa sang được nước thứ ba. Nội bộ phát sinh mâu thuẫn trong cái quần thể xã hội xô bồ, nạn đầu gấu cát cứ hùng bá phân tranh.

Hắn sợ, hắn nhớ gia đình vợ con, nhớ cái xưởng gỗ xa xôi hắn được làm ông chủ, nhớ những lần dí điện vào tai bò trong đêm để giữ yên tĩnh “trót lọt” chuyến buôn, hắn cám cảnh bơ vơ đất khách, ngày ngày nghe tiếng chuông chùa nôn nao xa vẳng trên đảo tị nạn, chênh chao đến tan lòng. Rồi hắn chai lì với nỗi sợ. Hắn cần thoát ra cảnh này, bằng mọi giá. Và nếu muốn sống, hắn bắt buộc phải giỏi tiếng Anh. Đó là kế sách. Thế là hắn lao vào học, học mọi lúc mọi nơi, ngay trong trại tị nạn.

Đích đến của hắn là được vào làm trong Cao ủy Liên hợp quốc về người tị nạn (HCR) - cánh cửa duy nhất để hắn sang nước thứ ba. Tiếng Anh, thứ ngôn ngữ thần thánh giúp hắn kết thân với các nhân viên HCR. Và chàng thanh niên nhanh nhẹn, với nghị lực ngùn ngụt ngọn lửa khát khao ấy đã được tiếp nhận vào cơ quan HCR, rồi được bố trí chuyển tiếp đến định cư tại Canada, miền cực bắc Gia-nã-đại băng giá mà hắn chưa bao giờ nghĩ trong tâm thức.

…Khúc cua “Sân chùa – Giang hồ đảo” tạm khép. Một hồi ký khoảng đời mới mở ra nơi xứ sở lá phong. Trán anh nhíu lại, lung lắm. Như cố nhận diện bản thể, bởi có lẽ, chính anh cũng không tưởng đã gom đủ mọi phận đời vào mình một cách tự nhiên đến thế. Ngồi với anh trong căn biệt thự lộng lẫy xa hoa của “rừng nhiệt đới” Ecopark, nghe anh nhặt đời ra nghiền ngẫm, tôi thực khó lý giải cho cuộc nhân sinh đẹp đến nao lòng vì quá nhiều vết xước phong trần.  

Thập niên 80 đã bước sang những năm cuối.

Hắn đến xứ lạ vào mùa đông tuyết rơi trắng xóa, lạnh ăn thấu xương. Nằm co ro trong căn nhà trọ, hắn lê thê đợi đến ngày đầu tháng nhận đồng tiền trợ cấp của người di dân, đâu đó hơn 250 đô CAD. Tiền ngày ấy có giá, bởi lương chỉ 5.2 CAD/giờ. Hắn mong có 1.000 đô trong tài khoản, rồi mong 10.000 đô, nâng dần 100.000 CAD trong sổ bank. Và hắn đã làm được nhiều hơn thế.

Thành phố hắn sống lạnh lẽo, quanh năm ngập ngụa bão tuyết. Ở đó, thời điểm hắn đến đã có 7 gia đình người Việt. Công việc thường nhật của hắn là đêm rửa bát cho tiệm ăn đến 2 giờ sáng, rồi cuốc bộ 5 cây số về phòng thuê, chủ nhật thì chạy bỏ báo quanh vùng. Vòng quay miệt mài đó đã giúp hắn có thêm tiền để đi học tiếp tiếng Anh, đắp đổi mưu sinh qua ngày.

Khi dận lưng vốn liếng ngôn ngữ kha khá, hắn đặt ra mục tiêu cao hơn, xin vào làm việc cho một hãng sản xuất nấm, kiếm tiền học quản lý kinh tế tại Đại học Cambridge International. Sau này, từ ngôi trường danh tiếng ấy, hắn được vị Hiệu trưởng, Tiến sỹ Dr. Irwin bổ nhiệm làm đại diện của Trường về Việt Nam để mở con đường du học tự túc cho sinh viên sang Canada.

Những đường ray cứ lần lượt kiên cố, vươn dài. Hắn chạy, sức bền, dẻo dai. Vấp ngã rồi thân vinh. Rồi vấp ngã, lại đứng lên. Hắn dường chưa bao giờ kiệt lực, kiệt chí, bởi một trái tim nóng và tâm hồn chằng chịt vết thương đã thành chấp niệm. Thế mới là hắn.

Ngàn dặm quê hương nguyệt dãi lòng - Ảnh 5

…Năm 1990, cột mốc thứ nhất định danh cái tên doanh nhân Nguyễn Hoài Bắc ở xứ người. Tư lự, anh bảo, lúc ấy cùng hai người bạn thành lập Công ty Á – Đông. Ngành nghề chính là mua ô-tô từ Canada về Việt Nam bán và nhập khẩu quần áo từ Việt Nam sang Canada, đồng thời nhận làm hộ chiếu, visa, đại lý bán vé máy bay. Một năm sau, anh mở rộng tầm hoạt động doanh nghiệp, chuyên đưa học sinh Việt Nam sang Canada du học. Chớp mắt, ba mươi lăm năm ngang dọc biển trời, đi hơn 80 quốc gia, đầu tư sang cả Mỹ, Trung Quốc, Xin-ga-po… Đến khi, thành người rồi cũng nên về quê hương! Giọng anh đằm lại, vị xuân mềm môi trong hương trà còn thương vương viễn xứ.  

Thập niên 2000, sự nghiệp hắn tạm “viên mãn” và manh nha về lại cố hương. Tiếng gọi Việt Nam thôi thúc hắn, bởi vùng đất Bắc Mỹ lạnh giá giúp hắn tìm lại bình yên, nhưng trong tâm khảm, hắn đau đáu trả ơn đất mẹ. Và hắn đã về, để có một doanh nhân Nguyễn Hoài Bắc hôm nay.

BA

Anh Bắc không phải là nhà báo, nhưng viết khỏe. Thường việc trọng đại anh mới viết, viết để góp ý cho cơ chế, chính sách. Còn hàng ngày, anh tự sự trên facebook. Nhưng ai quen anh đều nhận thấy, miễn anh viết là có chuyện để bàn, có điều để ngẫm, như đời anh vậy.

Ngàn dặm quê hương nguyệt dãi lòng - Ảnh 6
Doanh nhân Nguyễn Hoài Bắc cùng các đại biểu tại Hội nghị Văn hóa toàn quốc được cố Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng gặp gỡ và trò chuyện (ngày 24-11-2021).

Một dạo, anh nhận hai giải Búa Liềm vàng với tác phẩm “Một Đảng, tại sao không?” đăng trên trên Tạp chí Xây dựng Đảng điện tử, được Hội đồng chung khảo trao Giải B và Giải tác phẩm xuất sắc của tác giả là người Việt Nam ở nước ngoài. Anh từng nhận định, “Một đảng, nếu như làm tốt, lắng nghe ý kiến phản biện tích cực của người dân, của doanh nhân, của các nhà khoa học, chuyên gia để lấy quyền lợi, lợi ích của quốc gia, dân tộc, của nhân dân là tối thượng thì tại sao không?”.  Hơn thế, anh thẳng thắng chỉ rõ điều mà Đảng ta đã dũng cảm nhận ra, đó là “người thực hiện, triển khai đã từng bước làm sai lệch các nội dung đã được ban hành, vô hiệu hóa nhiều điều quan trọng trong nghị quyết đã nêu…”.

Có người tình cờ vào “phây” anh đọc, phán chắc nịch rằng anh là nhà báo, lại có người vô tình ngó trên ti-vi, nghĩ anh là chuyên gia kinh tế… Và với đại đa số vùng đồng bào quanh năm thiên tai lũ lụt thì khẳng định như đinh đóng cột, anh là một nhà thiện nguyện quen mặt đến nằm lòng. Có dạo, Covid-19 hoành hành hai năm liền, anh dành hẳn Trường nghề Việt Nam – Canada cho hàng nghìn F0, F1 làm nơi lưu trú. Doanh nghiệp của anh đã từng ủng hộ phòng, chống COVID-19 và người dân vùng bão miền Trung số tiền lên tới hơn 8,6 tỷ đồng.

Ngàn dặm quê hương nguyệt dãi lòng - Ảnh 7

Tôi cũng là người chăm đọc, vậy mà không đọc kịp bài anh đăng các báo và các báo viết về anh. Mỗi tác phẩm của anh như một diễn đàn nhỏ khiến dân tình phải phẩm bình, kiến giải. Đơn giản là, anh luôn đưa đến góc nhìn trước mỗi sự kiện của đất nước. Khi Hội nghị Văn hóa toàn quốc kết thúc, anh có bài “Văn hóa gắn liền với sự tồn vong của dân tộc”. Khi kỳ họp thứ hai, Quốc hội khóa XV, anh viết “Giải pháp nào cho kinh tế Việt Nam năm 2022”. Khi diễn ra cuộc làm việc của Thủ tướng Phạm Minh Chính với Bộ Giáo dục và Đào tạo, anh viết mà như thúc giục “Làm ngay hoặc không bao giờ”. Rồi đến công cuộc sáp nhập trong Kỷ nguyên vươn mình của dân tộc, anh lại lắng lòng một chiều cuối năm bộn rộn tâm tư, mà rằng: “Việt Nam đã trải qua bao thăng trầm, bao cuộc cách mạng và qua các cuộc vệ quốc vĩ đại với bao người tham gia quân đội, công an, khi hoà bình lập lại họ sẵn sàng về quê, sẵn sàng làm người nông dân không đòi hỏi bất cứ quyền lợi nào của đất nước. Họ vẫn sống, vẫn ươm mầm cho cháu con, cho tổ quốc phát triển. Nên nhớ rằng Việt Nam chúng ta đã có hàng triệu người như thế, đâu chỉ dăm bảy ngàn người là công chức hay lao động theo hợp đồng có thời hạn, hưởng lương từ ngân sách đã và đang chuẩn bị nghỉ việc, thôi việc. Khi chính sách và thể chế nuông chiều không ít những người, những gia đình, những tổ chức luôn ăn mày dĩ vãng, luôn cậy thế cậy thần, cậy công lao từ đời tiền kiếp để yêu cầu, để đòi hỏi người dân, đòi hỏi xã hội phải cung phụng, phải chăm lo thì đất nước không thể vươn mình lớn dậy”.

Ngàn dặm quê hương nguyệt dãi lòng - Ảnh 8

Đôi lúc, các báo viết về anh, thường bàn tán, vì sao anh hay góp ý thế, doanh nghiệp thì lẽ ra càng nên “kín tiếng”. Tôi hiểu, bởi anh đau đáu tâm can, khi dòng vốn FDI đổ vào Việt Nam chưa tương xứng vị thế, tiềm năng. Có lần anh nói, gọi là vốn FDI, nhưng thực chất kiều hối vẫn chiếm phần lớn. Cái mừng, là dòng máu Lạc Hồng dù bốn biển năm châu vẫn chụm về nguồn cội, nhưng cái đáng bàn, là chính sách thu hút đầu tư cần toàn diện hơn nữa.   

Ở mảng “công luận” rất ư chính khách này, tôi thấy một Nguyễn Hoài Bắc mà xã hội đang cần!  

BỐN

Những năm đầu thập niên 60, có cậu bé làng Xuân Nẻo của mảnh đất Tứ Kỳ (Hải Dương), mới lên 5 đã cầm kim thêu ren phụ mẹ, lên tám cuốc bộ cả chục cây số mang bánh bỏ mối dọc khắp quán xá quốc lộ 19 đi Quý Cao. Giờ, mỗi lần, ngồi dưới tượng Quan Âm trong quần thể Khu đô thị Đại Sơn, lòng anh quặn lại, nhớ mẹ, nhớ cha, nhớ thuở ấu thơ mũ rơm đến lớp. Vùng quê nghèo, nơi “làng tranh không vẽ mà thêu” ấy, từng hứng chịu bao hậu quả chiến tranh, đã dung dưỡng tâm hồn anh, hòa quện trong mạch nguồn trí tuệ dồi dào từ truyền thống gia đình. Cậu bé Nguyễn Hoài Bắc đã lớn lên như thế.

Một cậu bé cá biệt, nhưng chịu đọc. Anh Bắc nhận mình thế. Anh đọc tạp phí lù, cứ vớ được sách là mê say đọc. Đủ thứ kiến thức được anh nhồi chặt vào đầu từ thời niên thiếu. Kết thúc lớp cuối cấp phổ thông, như bao thanh niên, anh cũng chọn một trường theo học - Trường Trung cấp Điện. Rồi anh bỏ giữa chừng. Lý do trong trường chỉ thấy giảng toàn mớ lý thuyết khô cứng, ít thực hành nghề nghiệp. Mà với anh, cần thực tiễn để thoát nghèo.

Từ đây, nơi miền quê ấy, bắt đầu hành trình Nam tiến, mở cõi bốn biển tha hương, thành danh đất khách, anh đã làm nên cơ đồ và “gánh vác” sứ mệnh với cội nguồn sau gần bảy thập niên của cuộc đời.

Ngàn dặm quê hương nguyệt dãi lòng - Ảnh 9

…Chuyến tàu mùa xuân sắp sang canh. Một kỷ nguyên xanh đang chào đón, khi anh đọc phóng sự này, có chăng là miền nhớ, và lắng lại đời mình, hiếm lắm, đâu phải ai cũng đủ đầy dư vị để chiêm nghiệm nhân sinh. Và tôi tin, giai thoại thuyền nhân năm xưa, đã khám phá chạm tới miền diễm phúc của kiếp người rồi.

Phóng sự của Nhà báo Thiệu Anh

Bạn đang đọc bài viết Ngàn dặm quê hương nguyệt dãi lòng. Thông tin phản ánh, liên hệ đường dây nóng : 036 882 6789 Hoặc email: [email protected]

Cùng chuyên mục

Đất nước mùa Xuân
Ngọn gió chuyển mình, thì thầm điệu Xuân. Cờ đỏ sao vàng tung bay, bao ước mơ dâng tràn, mừng Đất nước bước vào Kỷ nguyên mới - Kỷ nguyên vươn mình của dân tộc.
Vượt đường xuân rừng Đông Bắc
Những bước đi trong mây/Dõi theo tìm điểm quặng/Những con đường thầm lặng/Suốt đời tìm tài nguyên. Xuyên qua bao vực sâu đèo cao hun hút gió, thơ vẫn miên man, thơ của người địa chất vùng Đông Bắc.
Khát vọng thịnh vượng phải được xây từ ánh sáng tri thức
Sinh thời, Chủ tịch Hồ Chí Minh đã khẳng định: “Trí thức là một vốn quý của dân tộc”. Đây cũng là đội ngũ tiên phong tạo ra sự đổi mới, bứt phá mạnh mẽ, tạo gia tốc cực đại cho mục tiêu phát triển nhanh, bền vững của đất nước trong giai đoạn mới.
Nếp nhà
Mỗi khi Tết đến xuân về mọi người thường nhắc nhau giữ lấy gia phong, gia bản. Còn bà mẹ nông dân cả đời thắt lưng bó que, chắt chiu, thuần hậu thì bảo, đói no không ai biết nhưng nếp nhà mà xộc xệch thì chả làm sao giấu được thiên hạ.
Tết ơi, trong ngần mắt trẻ...
Con gái lớn năm nay 9 tuổi, còn cậu con trai thứ của tôi lên 6. Dễ chừng mấy năm nay, hễ dịp Tết là tôi phải trả lời câu hỏi của hai bạn nhỏ: Bố ơi, Tết là gì?

Tin mới

Đón Tết thời chuyển đổi xanh
Chuyển đổi xanh đang trở thành xu hướng tất yếu của thời đại. Không còn là câu chuyện ở “tầm cao”, mà đã hiện diện trong đời sống thường nhật. Và Tết này, mọi người mọi nhà, chúng ta rộn ràng một “lối sống xanh”, mà vẫn đẫm vị truyền thống.
Trên đường xuân di sản
Chuyến hành trình thi vị này sẽ đưa bạn khám phá không gian mùa xuân thật tươi đẹp, ở những miền đất khác nhau nhưng đều thấm đẫm văn hóa, tinh hoa của đất, của người và của nghề.
Đất nước mùa Xuân
Ngọn gió chuyển mình, thì thầm điệu Xuân. Cờ đỏ sao vàng tung bay, bao ước mơ dâng tràn, mừng Đất nước bước vào Kỷ nguyên mới - Kỷ nguyên vươn mình của dân tộc.