Lượng khí thải CO2 toàn cầu tăng cao kỷ lục trong năm 2022

Theo dõi KTMT trên

Theo một báo cáo được công bố mới đây: Lượng khí thải carbon dioxide trên toàn cầu vẫn ở mức cao kỷ lục vào năm 2022, khiến hành tinh này còn chưa đầy một thập kỷ để đạt được các mục tiêu của Thỏa thuận Paris mang tính bước ngoặt.

Theo Dự án Carbon toàn cầu, bao gồm các nhà khoa học theo dõi và định lượng lượng khí thải gây hiệu ứng nhà kính, không tìm thấy dấu hiệu nào về việc cắt giảm lượng khí thải cần thiết để hạn chế sự nóng lên toàn cầu xuống 1,5 độ C so với thời kỳ tiền công nghiệp. Đó là mục tiêu đã được thống nhất của gần 200 quốc gia đã ký Thỏa thuận Paris năm 2015 nhằm ngăn chặn những tác động tàn phá nhất của biến đổi khí hậu.

Những phát hiện đáng lo ngại này phù hợp với các báo cáo gần đây khác, bao gồm cả từ văn phòng khí hậu của Liên Hợp Quốc, cảnh báo rằng thế giới “không có nơi nào gần” đạt được mục tiêu cắt giảm phát thải khí nhà kính.

Các nghiên cứu khoa học cho biết: Phát thải CO2 toàn cầu từ tất cả các nguồn - trong đó có khai thác rừng và đất, sẽ đạt 40,6 tỷ tấn. Con số này chỉ thấp hơn mức kỷ lục ghi nhận năm 2019 - thời điểm trước đại dịch. Dù trong năm 2020, việc áp dụng các hạn chế chống dịch đã giúp lượng khí thải toàn cầu giảm nhẹ, song trong năm 2021, những yếu tố như phục hồi kinh tế sau đại dịch, khủng hoảng nhiên liệu do ảnh hưởng từ xung đột Nga - Ukraine, cũng như sự gia tăng ô nhiễm CO2 từ sử dụng dầu, khí đốt và than đá nói chung đã thúc đẩy xu hướng tăng trở lại này.

Phân tích của Dự án carbon toàn cầu (GCP) sử dụng nhiều luồng dữ liệu qua các năm đến nay để ước tính lượng khí thải cho năm 2022. Nó cho thấy CO2 liên quan đến nhiên liệu hóa thạch đang tăng 1% lên 36,6 tỷ tấn, mức cao nhất từ ​​trước đến nay. Việc đốt các sản phẩm từ dầu nhiều hơn là yếu tố đóng góp lớn nhất, chủ yếu là do sự phục hồi liên tục của ngành hàng không quốc tế sau đại dịch.

Báo cáo cũng nhấn mạnh con đường đầy thách thức phía trước, đặc biệt là khi đạt được mục tiêu không phát thải ròng vào năm 2050 - một trạng thái mà khí thải do con người gây ra không còn làm trầm trọng thêm hiện tượng nóng lên toàn cầu vì chúng được cân bằng bằng cách loại bỏ khí nhà kính khỏi bầu khí quyển. Để đạt được mục tiêu thực bằng 0, lượng khí thải carbon sẽ cần giảm 1,4 tỷ tấn mỗi năm, tương đương với mức giảm đáng kinh ngạc trong năm 2020 do đại dịch Covid-19.

Những "điểm nóng" khí thải

Trong những thập kỷ gần đây, các nhà khoa học thường nhấn mạnh vai trò của Trung Quốc, quốc gia đứng đầu thế giới về ô nhiễm carbon trong khoảng 15 năm.

Theo GCP, phát thải từ Trung Quốc, quốc gia gây ô nhiễm lớn nhất thế giới, sẽ giảm 1% vào năm 2022, do các hạn chế nghiêm ngặt của việc phong chống Covid ở nước này và sự sụp đổ của ngành xây dựng. EU cũng sẽ có mức giảm tương tự do lượng khí thải than tăng 7% đã được bù đắp bởi lượng khí CO2 giảm 10% từ việc tiêu thụ khí đốt sau khi cuộc chiến ở Ukraine diễn ra.

Ngược lại, lượng khí thải của Mỹ sẽ tăng 1,5%, với sự gia tăng các chuyến bay phần lớn là nguyên nhân chính. Ấn Độ sẽ có mức tăng lớn nhất, 6%. Điều này là do lượng phát thải than, dầu cao hơn và Ấn Độ hiện phát thải nhiều hơn so với EU nói chung - mặc dù lượng phát thải trên đầu người vẫn thấp hơn nhiều.

Các số liệu mới cho thấy việc cắt giảm lượng khí thải đủ nhanh để đáp ứng mục tiêu của Paris là hạn chế sự nóng lên toàn cầu ở mức 1,5 độ C so với mức tiền công nghiệp.

Các nhà khoa học cảnh báo, việc nóng lên vượt quá ngưỡng đó có nguy cơ gây ra các điểm tới hạn nguy hiểm trong hệ thống khí hậu.

Cho đến nay, việc nóng lên 1,2 độ C đã tạo ra một loạt các thời tiết khắc nghiệt chết người, tiêu tốn hàng tỉ USD, điển hình từ các đợt nắng nóng, hạn hán đến lũ lụt và các cơn bão nhiệt đới cũng đang tàn phá nhiều hơn bởi nước biển dâng cao.

Để đạt được mục tiêu đầy tham vọng của Paris, lượng khí thải gây hiệu ứng nhà kính toàn cầu phải giảm 45% vào năm 2030 và được cắt giảm về 0 vào giữa thế kỷ này.

Hải Anh