"Hành trình" từ dự án cụm công nghiệp thành dự án KĐT Five Star Eco City
Theo Kết luận thanh tra của Bộ TN&MT, ban đầu địa điểm thực hiện dự án KĐT Five Star Eco City được quy hoạch là cụm công nghiệp nhưng sau nhiều lần thay đổi chấp thuận chủ trương và quy hoạch địa điểm này đã trở thành dự án KĐT Five Star Eco City.
Địa điểm thực hiện dự án khu đô thị Năm Sao (tên thương mại là Five Star Eco City) do Công ty Cổ phần Tập đoàn Năm Sao (Tập đoàn Năm Sao) làm chủ đầu tư ban đầu được quy hoạch làm cụm công nghiệp với diện tích 40 ha. Tuy nhiên, sau nhiều lần thay đổi chấp thuận chủ trương đầu tư, quy hoạch địa điểm này đã được mở rộng lên gấp gần 5 lần quy hoạch ban đầu khi có diện tích lên tới khoảng 195,9 ha để thành lập dự án KĐT Five Star Eco City tại xã Phước Lý huyện Cần Giuộc, tỉnh Long An.
Cụ thể, theo Kết luân Thanh tra số 12/KL-BTNMT ngày 14/11/2022 của Thanh tra Bộ Tài nguyên và Môi trường thể hiện, ngày 26/9/2003, UBND tỉnh Long An có văn bản số 3851/CV-UB về việc chấp thuận địa điểm và quy mô diện tích 40 ha cho Công ty Cổ phần Đầu tư SAMMY (Công ty SAMMY) đầu tư hạ tầng cụm công nghiệp.
Tiếp đó, ngày 25/5/2004, UBND tỉnh Long An có văn bản số 2102/CV-UB về việc chấp thuận địa điểm và quy mô diện tích mở rộng cho Công ty SAMMY đầu tư hạ tầng cụm công nghiệp với diện tích mở rộng là 45 ha.
Hai năm sau, ngày 6/4/2006, UBND tỉnh Long An lại tiếp tục ra văn bản số 1491/UBND-KT chấp thuận cho Công ty SAMMY được chuyển đổi dự án đầu tư từ đầu tư hạ tầng cụm công nghiệp sang đầu tư khu trung tâm thương mại du lịch, thể thao, biệt thự nhà vườn, khu dân cư tại xã Phước Lý, huyện Cần Giuộc.
Đến ngày 29/6/2006, UBND tỉnh Long An đã chập thuận chủ trương cho đổi pháp nhân chủ đầu tư từ Công ty SAMMY sang Công ty Cổ phần Quốc tế Năm Sao theo văn bản số 2964/UBND-KT.
Cũng trong năm 2006, sau khi dự án đầu tư khu trung tâm thương mại du lịch, thể thao, biệt thự nhà vườn, khu dân cư về tay Công ty Cổ phần Quốc tế Năm Sao, công ty này cũng được UBND tỉnh Long An chấp thuận địa điểm đầu tư sân gofl, khu thương mại du lịch, thể thao, biệt thự vườn và khu dân cư với diện tích khoảng 137 ha tại xã Phước Lý, huyện Cần Giuộc theo văn bản số 6176/UBND-KT ngày 15/12/2006.
Sau đó, ngày 14/10/2008, UBND tỉnh Long An cũng đã có văn bản về việc chuyển đổi pháp nhân đầu tư với nội dung: đồng ý chuyển đổi pháp nhân chủ đầu tư từ Công ty Cổ phần Quốc tế Năm Sao thành Công ty Cổ phần Tập đoàn Quốc tế Năm Sao để tiếp tục thực hiện dự án đầu tư trung tâm thương mại, du lịch thể thao, biệt thự nhà vườn và khu dân cư có diện tích 223 ha tại xã Phước Lý, huyện Cần Giuộc và xã Long Trạch – Long Khê huyện Cần Đước.
Tới ngày 13/4/2009, UBND tỉnh Long An tiếp tục đồng ý cho Tập đoàn Năm Sao được thay đổi tên dự án và gia hạn thời gian triển khai dự án đầu tư.
Sau 6 năm, từ dự án đầu tư cụm công nghiệp, sau nhiều lần chuyển từ trung tâm thương mại, du lịch thể thao, biệt thự nhà vườn và khu dân cư, khi về tay Tập đoàn Năm Sao dự án đã được đổi thành dự án KĐT Five Star Eco City (cùng với đó mục tiêu đầu tư cũng được đổi sang đầu tư khu dân cư đô thị, không có sân gofl), đồng thời dự án cũng được gia hạn thời gian triển khai đến ngày 15/10/2009.
Đến năm 2010, Tập đoàn Năm Sao được UBND tỉnh Long An cấp giấy chứng nhận đầu tư số 50121000245 chấp thuận cho công ty này thực hiện dự án đầu tư khu đô thị Năm Sao với mục tiêu xây dựng cơ sở hạ tầng khu dân cư đô thị với diện tích 39,5614 ha và tổng vốn đầu tư là 300 tỷ đồng và có tiến độ thực hiện dự án từ tháng 1/2010 đến tháng 12/2012.
Tới ngày 16/7/2014, UBND tỉnh Long An lại cấp giấy chứng nhận đầu tư số 50121000245 (thay đổi lần 1) chấp thuận cho Tập đoàn Năm Sao thực hiện dự án KĐT Five Star Eco City với mục tiêu xây dựng cơ sở hạ tầng khu dân cư đô thị với diện tích 195,8847 ha và có tổng vốn đầu tư là 4.150 tỷ đồng.
Tiến độ thực hiện dự án được chia làm 4 giai đoạn với giai đoạn 1 (hơn 39,5 ha) sẽ thực hiện từ tháng 1/2011 đến tháng 12/2015 hoàn thành xây dựng cơ sở hạ tầng; giai đoạn 2 (diện tích hơn 60,5 ha) dẽ thực hiện từ tháng 1/2012 đến tháng 12/2016; giai đoạn 3 (diện tích khoảng hơn 77,2 ha) thực hiện từ tháng 1/2012 đến tháng 12/2018; giai đoạn 4 (diện tích khoảng hơn 18,5 ha) sẽ thực hiện từ tháng 1/2012 đến tháng 12/2018.
Trước viễn cảnh dự án không thể về đích đúng hẹn là tháng 12/2018, ngày 12/2/2018, Sở Kế hoạch và Đầu tư tỉnh Long An tiếp tục cấp giấy chứng nhận đầu tư số 7084373268 (thay đổi lần 2, cấp đổi và điều chỉnh từ giấy chứng nhận đầu tư số: 50121000245) cho Tập đoàn Năm Sao với nội dung thực hiện dự án KĐT Five Star Eco City với mục tiêu xây dựng cơ sở hạ tầng khu đô thị; diện tích sử dụng đất là hơn 195,88 ha: tổng vốn đầu tư là 4.150 tỷ đồng.
Tiến độ dự án theo đó cũng được thay đổi cụ thể là: Giai đoạn 1 (diện tích hơn 39,5 ha) đến tháng 6/2018 hoàn thành xây dựng cơ sở hạ tầng; giai đoạn 2 (diện tích hơn 60,5 ha) sẽ thực hiện từ tháng 1/2018 đến tháng 12/2020; giai đoạn 3 (diện tích hơn 77,2 ha) và giai đoạn 4 (diện tích hơn 18,5 ha) thực hiện từ tháng 3/2018 đến tháng 12/2020. Như vậy, dự án được lùi thời gian về đích lại 2 năm so với giấy chứng nhận đầu tư lần 1.
Và theo ghi nhận thực tế của Phóng viên Tạp chí điện tử Kinh tế Môi trường, đến nay nhiều hạng mục của giai đoạn 1 dự án KĐT Five Star Eco City vẫn chưa hoàn thành như kỳ vọng của cơ quan chức năng cũng như người dân trong khu vực có dự án đầu tư.
Trước những tồn tại của dự án KĐT Năm Sao, Bộ Tài nguyên và Môi trường đã tiến hành thanh tra dự án này. Tại kết luận số 12/KL-BTNMT, Bộ Tài nguyên và Môi trường đã chỉ ra nhiều sai phạm liên quan đến việc chấp hành pháp luật đất đai, môi trường của Công ty CP Tập đoàn Quốc tế Năm Sao khi thực hiện dự án KĐT Five Star Eco City.
Cụ thể, UBND tỉnh Long An ban hành các quyết định giao đất, cho thuê đất đối với Công ty CP Tập đoàn Quốc tế Năm Sao theo tiến độ bồi thường, giải phóng mặt bằng, không theo nhu cầu sử dụng đất thể hiện trong dự án đầu tư được phê duyệt là không phù hợp với quy định tại Điều 52 Luật Đất đai năm 2013.
Tập đoàn Năm Sao được UBND tỉnh Long An giao 373.226 m2 đất để thực hiện dự án KĐT Five Star Eco City giai đoạn 1 nhưng chủ đầu tư đã sử dụng và thực hiện xây dựng các công trình hạ tầng kỹ thuật trên diện tích 394.827 m2, vượt 21.601 m2 đất được giao. Đây là hành vi chiếm đất, vi phạm quy định tại điểm e khoản 3 Điều 14 Nghị định 91/2019/NĐ-CP ngày 19/11/2019 của Chính phủ.
Tập đoàn Năm Sao thực hiện việc chuyển nhượng quyền sử dụng đất cho các tổ chức, hộ gia đình, cá nhân dưới hình thức phân lô, bán nền khi chưa được cơ quan nhà nước có thẩm quyền cho phép quy định tại Điều 194 Luật Đất đai năm 2013.
Thông tin với báo chí về tình trạng nhiều dự án bất động sản chậm triển khai, TS.KTS. Đào Ngọc Nghiêm, Phó Chủ tịch Hội Quy hoạch và Phát triển đô thị Việt Nam cho rằng, để xảy ra tình trạng dự án chậm tiến độ trong nhiều năm nguyên nhân từ công tác quản lý lỏng lẻo, thiếu sự kiểm soát và xử lý trong việc sử dụng đất, thiếu thể chế quản lý tiến độ các dự án… Việc thu hồi các dự án chậm tiến độ là không hề dễ dàng, nhưng không phải là không thể thực hiện, quan trọng là chính quyền phải thật cương quyết, cần phải có biện pháp xử lý dứt điểm, tránh tình trạng đùn đẩy trách nhiệm. Đặc biệt là minh bạch danh sách các dự án chậm tiến độ, đồng thời làm rõ nguyên nhân chậm tiến độ tại các dự án này để cả doanh nghiệp, người dân đều có thể nắm được thông tin.
Theo vị chuyên gia này, những dự án chậm trễ triển khai, có dấu hiệu găm đất để đầu cơ chưa thể thu hồi thời gian qua một phần đến từ một vài "điểm hở" của chính sách về đất đai như việc cho phép gia hạn nhiều lần hay quy định về việc thu hồi tài sản dở dang mà doanh nghiệp đã đầu tư trên đất.
Trong việc khai thác nguồn lực đất đai, doanh nghiệp giữ vai trò rất lớn. Do đó, theo chuyên gia, các doanh nghiệp cũng cần tự "nâng tầm" cả về quy mô và nội lực với tinh thần làm thật, phát triển dự án bằng năng lực của chính mình, xóa bỏ tư duy lợi dụng kẽ hở của cơ chế, lợi ích nhóm để trục lợi.
Cuối cùng, trong lần sửa Luật Đất đai tới đây cần quy định rõ ràng về công tác thu hồi dự án chậm tiến độ. Chỉ khi có quy định rõ ràng các địa phương mới dễ thực hiện nhằm loại bỏ được tình trạng cấu kết, lợi ích nhóm trong việc để cho các dự án "đắp chiếu" tồn tại như hiện nay.
Tạp chí Kinh tế Môi trường sẽ tiếp tục thông tin.
Phạm Thạch
