Grab đề xuất gỡ nút thắt sinh kế cho tài xế công nghệ trong lộ trình chuyển đổi xanh
Khi Hà Nội hướng tới vùng phát thải thấp, câu chuyện không chỉ là môi trường mà còn là sinh kế hàng chục nghìn tài xế công nghệ. Grab đề xuất chính sách hỗ trợ chuyển đổi xe điện, nhằm bảo đảm kết nối giao thông liền mạch và an sinh cho người lao động.
Trong lộ trình xây dựng vùng phát thải thấp, giao thông công cộng và các dịch vụ vận tải công nghệ được xác định là mắt xích quan trọng nhằm bảo đảm kết nối liền mạch, hạn chế tác động đến đời sống người dân. Tại Tọa đàm “Vùng phát thải thấp - Chủ trương, hạ tầng và giải pháp đảm bảo kết nối liền mạch” do Báo Hà Nội Mới tổ chức mới đây, đại diện Grab Việt Nam đã chia sẻ nhiều đề xuất nhằm đồng hành cùng Hà Nội trong quá trình chuyển đổi xanh, đặc biệt đối với lực lượng tài xế công nghệ.
Phát biểu tại tọa đàm, bà Đặng Thùy Trang, Giám đốc đối ngoại Công ty TNHH Grab khẳng định, Grab ủng hộ chủ trương xây dựng vùng phát thải thấp và coi đây là xu thế tất yếu trong quá trình phát triển đô thị bền vững. Tuy nhiên, để chính sách đi vào thực tế và phát huy hiệu quả, cần có lộ trình phù hợp, đồng thời bảo đảm hài hòa lợi ích giữa Nhà nước, doanh nghiệp và người lao động.
Theo bà Đặng Thùy Trang, phát triển giao thông công cộng và chuyển đổi phương tiện sử dụng năng lượng xanh là hai trụ cột then chốt của vùng phát thải thấp. Trong đó, các nền tảng vận tải công nghệ như Grab đóng vai trò kết nối quan trọng, giúp người dân di chuyển thuận tiện từ khu dân cư, ngõ nhỏ, vùng ven đô tới các điểm giao thông công cộng như bến xe, trạm xe buýt, đường sắt đô thị, sân bay.
Thực tế cho thấy, tại các khu vực lõi đô thị như Vành đai 1, nơi Hà Nội dự kiến thí điểm vùng phát thải thấp từ ngày 1/7/2026, nhu cầu sử dụng dịch vụ gọi xe, giao đồ ăn và giao hàng qua nền tảng công nghệ là rất lớn. Việc hạn chế phương tiện sử dụng nhiên liệu hóa thạch tại khu vực này sẽ tác động trực tiếp tới thói quen đi lại của người dân, cũng như sinh kế của hàng chục nghìn tài xế công nghệ.
Đại diện Grab cho biết, nhóm đối tác tài xế công nghệ phần lớn là lao động tự do, thu nhập không ổn định. Chiếc xe máy là tài sản lớn và là phương tiện mưu sinh chính của nhiều gia đình. Kết quả khảo sát của Grab cho thấy, hơn 70% đối tác tài xế coi công việc trên nền tảng là nguồn thu nhập chính, trong khi hơn 60% tài xế hiện nay vẫn sử dụng xe xăng và chưa từng vận hành xe điện.
Từ đó, nếu áp dụng các quy định hạn chế xe xăng một cách đột ngột, không đi kèm chính sách hỗ trợ phù hợp, nguy cơ gián đoạn sinh kế của nhóm lao động yếu thế là hiện hữu. Do vậy, Grab kiến nghị Nhà nước cần có các chính sách hỗ trợ mạnh mẽ về tài chính và ưu đãi để giúp tài xế chuyển đổi phương tiện.
Cụ thể, Grab đề xuất xem xét hỗ trợ trực tiếp cho tài xế chuyển từ xe xăng sang xe điện với mức tối thiểu 10 triệu đồng/xe; hỗ trợ giá mua xe điện mới cho các nhóm yếu thế như hộ nghèo, hộ cận nghèo, với mức hỗ trợ tối đa 20 triệu đồng/xe. Đồng thời, cần triển khai các gói vay ưu đãi với lãi suất 0% trong thời hạn 24 tháng cho tài xế mua xe điện trả góp.
Bên cạnh đó, doanh nghiệp cũng kiến nghị miễn, giảm một số loại thuế, phí, lệ phí cho tài xế sử dụng phương tiện năng lượng sạch, như: lệ phí đăng ký, biển số; hoàn hoặc miễn thuế giá trị gia tăng; miễn, giảm thuế thu nhập cá nhân đối với thu nhập từ hoạt động vận tải xanh; hỗ trợ phí bảo hiểm trách nhiệm dân sự. Việc thu mua xe xăng cũ cũng được coi là giải pháp tài chính quan trọng, giúp tài xế có thêm nguồn lực để chuyển đổi phương tiện.
Không chỉ dừng lại ở các đề xuất chính sách, Grab cho biết đã và đang chủ động triển khai nhiều sáng kiến nhằm chuẩn bị cho quá trình chuyển đổi xanh. Từ cuối năm 2024, Grab đã phối hợp với Metro Hà Nội và Metro TP Hồ Chí Minh thúc đẩy các giải pháp giao thông thông minh, khuyến khích người dân sử dụng giao thông công cộng kết hợp với dịch vụ kết nối từ đầu thành phố đến cuối thành phố.
Trong thời gian tới, Grab mong muốn tiếp tục đồng hành cùng thành phố trong việc xây dựng hệ sinh thái giao thông tích hợp, để người dân có thể di chuyển liền mạch bằng nhiều loại hình giao thông công cộng chỉ với một nền tảng số. Đồng thời, doanh nghiệp sẵn sàng hỗ trợ cung cấp dữ liệu, thông tin về tài xế, phối hợp truyền thông và triển khai các chính sách hỗ trợ theo định hướng của cơ quan quản lý.
Các ý kiến tại tọa đàm cho thấy, vùng phát thải thấp không chỉ là bài toán môi trường, mà còn là phép thử đối với năng lực quản trị đô thị và tính nhân văn của chính sách. Trong đó, việc lắng nghe tiếng nói từ doanh nghiệp và người lao động như cộng đồng tài xế công nghệ được xem là yếu tố quan trọng để bảo đảm quá trình chuyển đổi diễn ra công bằng, khả thi và bền vững.
Việc Grab chủ động tham gia đề xuất giải pháp và cam kết đồng hành cho thấy vai trò ngày càng rõ nét của khu vực doanh nghiệp trong hành trình xây dựng Thủ đô xanh. Với lộ trình phù hợp và các chính sách hỗ trợ đủ mạnh, vùng phát thải thấp được kỳ vọng sẽ không chỉ cải thiện chất lượng không khí, mà còn thúc đẩy một mô hình giao thông đô thị hiện đại, nhân văn và phát triển bền vững cho Hà Nội.
Hà Chi
