Gieo 'hạt mầm' yêu cây xanh, chống biến đổi khí hậu
TS Trần Thị Mai Phương vừa cho ra mắt bộ sách “Khám phá thế giới thực vật & Chinh phục văn miêu tả cây cối” với nội dung gần gũi đời sống, khuyến khích trẻ em tìm hiểu và hành động bảo vệ môi trường, bảo vệ khí hậu.
Bộ sách “Khám phá thế giới thực vật & Chinh phục văn miêu tả cây cối” (2 tập) dành cho các em nhỏ từ 7 – 12 tuổi. “Thầy Khủng Long” – nhân vật chính dẫn dắt nội dung là một thầy giáo dạy văn vui nhộn, hài hước, vô cùng tâm huyết về lĩnh vực giáo dục và môi trường. Ngoài việc hướng dẫn các em học sinh viết những bài văn miêu tả cây cối, “thầy” còn lồng ghép những tri thức khoa học về thực vật, tích hợp với kiến thức về nông – lâm nghiệp và du lịch … để học sinh có cái nhìn sâu sắc về vai trò của cây xanh trong đời sống, từ đó hình thành tình yêu cây và khát vọng bảo vệ cây xanh.
Chia sẻ về lý do thực hiện bộ sách, TS Trần Thị Mai Phương cho biết, những năm vừa qua, chúng ta đã chứng kiến nhiều thảm hoạ thiên tai với mức độ khốc liệt chưa từng thấy do biến đổi khí hậu. Những thảm hoạ đó chính là những hồi chuông cảnh tỉnh mạnh mẽ của thiên nhiên với loài người. Thức tỉnh và hành động kịp thời là tất cả những gì chúng ta cần làm trong thời điểm hiện tại.
Dự án “trồng một tỉ cây xanh” là một trong những dự án quan trọng và vô cùng thiết thực của Việt Nam nhằm đối phó với tình trạng biến đổi khí hậu, giúp cải thiện thiện chất lượng không khí, đồng thời góp phần đưa Việt Nam trở thành một trong những điểm du lịch xanh hấp dẫn.
“Thực hiện dự án này, tôi cho rằng, Giáo dục phải là lĩnh vực tiên phong. Để mỗi người dân, đặc biệt là thế hệ trẻ đều thấm thía vai trò của cây xanh với cuộc sống, đều biết yêu thương những mầm cây, có khát vọng trồng và bảo vệ cây xanh chính là “quyền lực mềm” mà có lẽ chỉ giáo dục mới có được”, TS Mai Phương cho biết.
Tham gia vào lớp học của thầy Khủng Long trong bộ sách, các em học sinh được tìm hiểu về vai trò của thực vật trong đời sống, tìm hiểu các thí nghiệm khoa học nhằm khơi mở “trí thông minh thực vật”, những thông tin thú vị về thực vật khắp nơi trên thế giới (ví dụ: Cây cao nhất thế giới; Sinh vật đơn thân lâu đời nhất hành tinh; Bông hoa lớn nhất thế giới;…), cũng như tri thức về một số loại thực vật bản địa quan trọng của Việt Nam (ví dụ: cây lúa, cây cà phê, cây vải, cây sen, cây tre…).
“Trồng một cây xanh sẽ được một bóng mát. Nhưng gieo vào tâm hồn mỗi đứa trẻ hạt giống của tình yêu cây, chúng ta có thể sẽ có cả cánh rừng.” – TS Trần Thị Mai Phương
Từ đó, sách đưa ra dự án “Phủ xanh Trái Đất” nhằm khuyến khích các em HS nghĩ ra các ý tưởng để bảo vệ cây nói chung và hệ thực vật tại địa phương của mình nói riêng. Nhất là với những khu vực thường xuyên diễn ra nạn lâm tặc phá rừng tự nhiên và rừng phòng hộ ven biển, việc giáo dục nhận thức và thái độ cho trẻ em về thực vật còn có ý nghĩa lan toả tới cả cộng đồng. Từ các ý tưởng được phát động trong sách sẽ giúp chúng ta có được nhiều giải pháp trồng và bảo vệ cây xanh phù hợp với từng địa phương.
Với những nội dung trên, các em học sinh hoàn toàn có thể ứng dụng đưa vào các bài tập làm văn trong chương trình học phổ thông hiện nay. Trẻ sẽ được xây dựng kiến thức nền tảng về cây xanh và môi trường, hình thành tình yêu cây một cách tự nhiên. Điều đó giúp hoạt động trồng và bảo vệ cây thực sự đi vào đời sống và ý thức của mỗi người.
Để bộ sách được phát huy hết vai trò và ý nghĩa với cộng đồng, TS Trần Thị Mai Phương đề xuất dự án “Yêu cây” với mong muốn tặng sách tới các em học sinh ở những vùng cần bảo vệ rừng tự nhiên và rừng phòng hộ ven biển. Song song với việc tặng sách, dự án đồng thời triển khai các buổi cùng trẻ đọc sách, phát động tổ chức “ngày hội cây xanh” trong trường học, tổ chức các cuộc thi viết sáng kiến bảo vệ cây tại mỗi địa phương, viết bài thể hiện tình yêu cây theo những chủ đề đã được gợi mở trong bộ sách.
Ở những trang cuối của bộ sách, “thầy Khủng Long” gửi tới các em học sinh một lá thư tràn đầy cảm xúc với những lời nhắn nhủ da diết cùng lời kêu gọi hành động bảo vệ môi trường, chống lại nguy cơ của tình trạng biến đổi khí hậu.
Trích đoạn lá thư:
“Thầy không hy vọng tất cả chúng ta đều trở thành hiệp sĩ, bởi không phải ai cũng được sinh ra với sứ mệnh “giải cứu thế giới”! Chỉ cần các em là những người bình thường, nhưng là những công dân có trách nhiệm, thế đã đủ để chúng ta cùng thay đổi thế giới theo hướng tốt đẹp hơn.
Em hãy từ chối hoặc hạn chế sử dụng túi nilon khó phân huỷ và các sản phẩm từ nhựa dùng một lần.
Lựa chọn đi bộ hoặc đi xe đạp cho một quãng đường gần thay vì lên ô tô, xe máy.
Không lãng phí điện và nước.
Học cách tái chế để nâng cao tuổi thọ của các vật dụng trong gia đình.
Có ý thức phân loại và bỏ rác đúng nơi quy định.
Đặc biệt, hãy trồng nhiều cây nhất có thể. Hãy yêu thương và bảo vệ cây xanh như bảo vệ những sinh vật có tâm hồn…
Viết văn tả cây cũng vậy, em hãy chọn cách tái hiện nào khiến người ta hiểu hơn về những cái cây, thêm yêu chúng và yêu sự sống này.
Đấy là em đã đóng góp một phần cho việc bảo vệ thiên nhiên và bảo vệ sự sống trên Trái Đất”.
Khánh Ly
