Doanh nghiệp Việt Nam trước bài toán ESG: Vượt thách thức để nắm bắt cơ hội, phát triển bền vững

Theo dõi KTMT trên

Đặc biệt tại Việt Nam, nơi các doanh nghiệp nhỏ và vừa (SME) chiếm hơn 98% tổng số doanh nghiệp, ESG đang là cơ hội lớn để hội nhập quốc tế và nâng cao năng lực cạnh tranh.

Tuy nhiên, hành trình triển khai ESG tại Việt Nam không hề dễ dàng, đang còn gặp phải nhiều thách thức đáng kể.

Hạn chế nhận thức và kiến thức về ESG

Một trong những khó khăn lớn nhất đối với SME tại Việt Nam là sự hạn chế về nhận thức và kiến thức. Theo báo cáo của PwC, chỉ 28% doanh nghiệp tại Đông Nam Á nhận thức rõ về ESG và hiểu cách tích hợp tiêu chuẩn này vào chiến lược kinh doanh. Tại Việt Nam, các SME thường coi ESG như một khái niệm phức tạp, tốn kém và chỉ phù hợp với các doanh nghiệp lớn. Hầu hết chưa nhận ra rằng, ESG không chỉ là trách nhiệm xã hội mà còn mang lại giá trị thực tiễn lâu dài.

Chi phí triển khai ban đầu cao

Chi phí đầu tư cũng là một rào cản lớn. SME thường gặp khó khăn khi phải đầu tư vào công nghệ, quy trình mới và nhân sự để đáp ứng tiêu chuẩn ESG. Theo International Finance Corporation (IFC), việc triển khai ESG có thể làm gia tăng từ 5-10% chi phí vận hành, đặc biệt khi doanh nghiệp phải nâng cấp cơ sở vật chất hoặc áp dụng năng lượng tái tạo. Điều này khiến nhiều SME, vốn đã hạn chế về nguồn lực, ngần ngại đầu tư vào ESG.

Hạ tầng và tiêu chuẩn ESG chưa đồng bộ

Ngoài ra, cơ sở hạ tầng và tiêu chuẩn ESG tại Việt Nam chưa thực sự đồng bộ. Thiếu các hướng dẫn chi tiết và công cụ đo lường hiệu quả khiến doanh nghiệp gặp khó khăn trong việc đánh giá và triển khai các chiến lược ESG. Điều này tạo nên khoảng cách lớn giữa doanh nghiệp Việt Nam và các thị trường phát triển, nơi ESG đã trở thành yêu cầu bắt buộc.

Cơ hội vàng từ việc áp dụng ESG

Thu hút vốn đầu tư quốc tế

Mặc dù còn nhiều thách thức, tiêu chuẩn ESG mang lại những cơ hội lớn cho SME Việt Nam. Một trong những lợi ích rõ ràng nhất là khả năng thu hút vốn đầu tư. Theo Bloomberg, dòng vốn đầu tư vào các doanh nghiệp đáp ứng tiêu chí ESG đạt 2,5 nghìn tỷ USD vào năm 2022. Các nhà đầu tư quốc tế ngày càng ưu tiên các doanh nghiệp có chiến lược ESG rõ ràng, mở ra cơ hội hợp tác và mở rộng chuỗi cung ứng toàn cầu cho SME Việt Nam.

Tăng cường lợi thế cạnh tranh

Tiêu chuẩn ESG cũng là công cụ mạnh mẽ giúp doanh nghiệp xây dựng lợi thế cạnh tranh. Theo khảo sát của Nielsen, có 73% người tiêu dùng toàn cầu sẵn sàng chi trả nhiều hơn cho các sản phẩm thân thiện với môi trường và có trách nhiệm xã hội. Tại Việt Nam, xu hướng này ngày càng phổ biến, đặc biệt trong thế hệ Millennials và Gen Z – những người dẫn đầu xu hướng tiêu dùng bền vững. Việc áp dụng ESG không chỉ giúp doanh nghiệp cải thiện hình ảnh thương hiệu mà còn mở rộng thị trường tiêu thụ, đặc biệt ở các thị trường khó tính như EU và Mỹ.

Đảm bảo sự phát triển bền vững

Ngoài ra, ESG đóng vai trò quan trọng trong việc đảm bảo sự phát triển bền vững của doanh nghiệp. ESG giúp tối ưu hóa chi phí vận hành, giảm rủi ro pháp lý và nâng cao năng suất lao động. Một nghiên cứu của McKinsey cho thấy, doanh nghiệp áp dụng chiến lược giảm tiêu thụ năng lượng có thể tiết kiệm tới 30% chi phí vận hành. Đây là minh chứng rõ ràng cho giá trị lâu dài mà ESG mang lại.

Hành trình triển khai ESG cho doanh nghiệp SME

Để tận dụng cơ hội từ ESG, SME cần bắt đầu từ việc đánh giá hiện trạng và thiết lập các mục tiêu phù hợp. Điều này bao gồm nhận diện các vấn đề về môi trường, xã hội và quản trị của doanh nghiệp, từ đó đưa ra chiến lược cải thiện. Việc triển khai ESG không nhất thiết phải thay đổi toàn diện ngay lập tức. Doanh nghiệp SME có thể bắt đầu từ những hành động nhỏ, chẳng hạn như giảm thiểu rác thải, sử dụng nguyên liệu thân thiện với môi trường hoặc xây dựng chính sách lao động an toàn.

Trong bối cảnh ESG trở thành xu hướng phát triển tất yếu trên toàn cầu, việc các doanh nghiệp nhỏ và vừa tại Việt Nam bắt kịp tiêu chuẩn này không chỉ mang lại lợi thế cạnh tranh mà còn đảm bảo sự phát triển bền vững.

Tuy nhiên, để các doanh nghiệp SME có thể vượt qua các rào cản về nhận thức, chi phí và công cụ triển khai, sự hỗ trợ từ các tổ chức chuyên môn là vô cùng cần thiết. Lúc này, các khóa học trực tuyến sẽ là cầu nối lý tưởng giúp các doanh nghiệp tiếp cận tiêu chuẩn ESG toàn diện, tiết kiệm chi phí.

Trung tâm Hỗ trợ doanh nghiệp nhỏ và vừa phía Bắc (TAC), Cục Phát triển doanh nghiệp đã nhanh chóng trở thành đối tác đáng tin cậy, cung cấp các khóa học trực tuyến chuyên sâu, giúp các doanh nghiệp SME dễ dàng tiếp cận và áp dụng tiêu chuẩn ESG vào chiến lược kinh doanh. Trung tâm không chỉ mang đến kiến thức nền tảng về ESG mà còn tạo điều kiện để SME kết nối, học hỏi và chia sẻ kinh nghiệm thực tiễn. Đây là giải pháp thiết thực giúp doanh nghiệp bắt đầu hành trình ESG với sự tự tin và hiệu quả.

ESG là chuỗi chuyên đề thuộc Chương trình đào tạo trực tuyến cho doanh nghiệp năm 2024 của Trung tâm Hỗ trợ DNNVV phía Bắc (Cục Phát triển doanh nghiệp, Bộ Kế hoạch và Đầu tư). Chương trình được ngân sách nhà nước hỗ trợ 100% kinh phí.