Dịch vụ Mobile money có thể “soán ngôi” ví điện tử?

Theo dõi KTMT trên

Tại hội thảo về tiền điện tử trên thuê bao di động ngày 23/5, Bộ trưởng Bộ TT&TT Nguyễn Mạnh Hùng đã chia sẻ quan điểm về Mobile money. Theo ông Hùng, đến cuối năm 2018, thế giới đã có 90 nước chấp nhận Mobile money, gần 900 triệu người dùng, giao dịch mỗi ngày là 1,3 tỉ đô la, tăng trưởng 20%. Riêng châu Á mức độ tăng trưởng tới 31%. Có nhiều nước, tỷ lệ người dân sử dụng Mobile money tới trên 50%.

Nếu năm 2019 Việt Nam cấp phép thử nghiệm Mobile money thì sẽ là nước thứ 91 có nền tảng thanh toán Mobile money được tạo ra từ công nghệ cao. Người dân có thể dễ dàng tiếp cận tới các dịch vụ mới (có trả phí) trên Internet như y tế, giáo dục, tài chính, việc làm, an sinh xã hội nhờ Mobile money.

Người dân có thể dễ dàng thanh toán hàng hoá, dịch vụ bằng các ví điện tử qua thiết bị di động

"Muốn một dịch vụ nào đó phổ biến đến 100% người dân thì đầu tiên là nền tảng thanh toán phải đến được 100% người dân. Không có phương tiện nào có thể thực hiện việc này tốt hơn là di động, là Mobile money. Ở Việt Nam, tỷ lệ người dùng thẻ tín dụng còn thấp, nhưng người dân dùng di động đã vượt 100% từ nhiều năm nay", ông Hùng nói và nhận định Mobile money sẽ là giải pháp mạnh mẽ để thúc đẩy thanh toán không dùng tiền mặt.

Tuy vậy, Việt Nam hiện vẫn chưa có khuôn khổ pháp lý cho hoạt động dịch vụ Mobile money.

Ông Phạm Tiến Dũng – Vụ trưởng Vụ Thanh toán (Ngân hàng Nhà nước) chia sẻ, các bộ luật của Việt Nam chưa đề cập tới Mobile money với định nghĩa cụ thể. Nhưng có thể xem xét dịch vụ Mobile money gần với ví điện tử (đã được quy định tại Nghị định 80/2016/NĐ-CP). Đơn cử: người dân sử dụng Mobile money có thể sử dụng tài khoản điện thoại để chuyển tiền, thanh toán hàng hoá giá trị nhỏ mà không cần dùng tài khoản ngân hàng…

Có thể thấy, Mobile money giống ví điện tử ở tài khoản điện tử định danh, nhưng lại không kết nối tài khoản ngân hàng. Cả Mobile money và đơn vị cung cấp dịch vụ Mobile money đều chưa được quy định trong điều khoản nào của pháp luật Việt Nam.

Theo quan điểm cá nhân của ông Dũng, nếu tách phần định nghĩa của ví điện tử là tài khoản định danh điện tử lưu trữ giá trị tiền tệ tương ứng với số tiền của khách hàng nạp vào theo tỷ lệ 1:1 thì sẽ ra Mobile money. Như vậy, về bản chất mobile money chính là e-money theo định nghĩa của các nước. Với Việt Nam, đó là một loại ví điện tử nhưng không có tài khoản ngân hàng.

Điều quan trọng là tài khoản định danh e-money phải được lưu trữ trên hệ thống, tránh rủi ro mất tiền khi người dùng bị mất điện thoại.

Về nguyên tắc, Mobile money không được làm phát sinh lượng tiền tệ, công ty viễn thông sẽ nhân được số tiền tương ứng số tiền mà khách hàng nạp vào theo tỷ lệ 1:1. Vì vậy, 100 đồng mua thẻ cào sẽ được 100 đồng trong ví, không thể 90 đồng mua thẻ cào được 100 đồng trong ví như hiện nay.

Theo ông Dũng, ngày 4/4/2019 Ngân hàng Nhà nước đã trình Thủ tướng về phương án cho các doanh nghiệp viễn thông thí điểm Mobile money và Thủ tướng đã yêu cầu xin ý kiến các bộ và đang được Ngân hàng Nhà nước tiến hành. Nếu Thủ tướng đồng ý, thì Vinaphone và Viettel có thể tham gia ngay.

Hạn mức thanh toán dự kiến cho Mobile money là 10 triệu đồng/tháng, tương đương 400 USD, trong khi ở các nước khác trung bình khoảng 206 USD/ tháng.

Mobile money hiện chưa có khung pháp lý để triển khai

Bộ Trưởng Nguyễn Mạnh Hùng cũng chỉ ra những thay đổi lớn khi triển khai Mobile money như: kích thích sự phát triển của các doanh nghiệp kinh doanh kỹ thuật số, đẩy mạnh việc tiếp cận các dịch vụ tài chính ngân hàng, thúc đẩy thay đổi của các nhà mạng viễn thông trong cuộc cách mạng công nghệ số… Mobile money sẽ góp phần bùng nổ các start-up Việt Nam.

Bộ trưởng Hùng cũng nhấn mạnh, cũng sẽ có nhiều vấn đề pháp lý phải giải quyết cho Mobile money, cũng có những thách thức, rủi ro đi kèm, nhưng lợi ích của Mobile money là lớn hơn rất nhiều.

Kim Anh