Bộ Tài chính đề nghị TP.HCM xem xét lại việc thu phí sử dụng hạ tầng cảng biển

Bộ Tài chính cho rằng, việc quy định mức phí chênh lệch giữa hàng hóa nhập khẩu, xuất khẩu mở tờ khai tại TP.HCM và tại các địa phương khác gây bất bình đẳng và có sự phân biệt đối xử.

Bộ Tài chính vừa có công văn số 3978/BTC-CST gửi Ủy ban nhân dân TP.HCM về việc xem xét lại phí sử dụng công trình kết cấu hạ tầng, công trình dịch vụ, tiện ích công cộng trong khu vực cửa khẩu cảng biển.

Công văn nêu rõ, Bộ Tài chính nhận được công văn số 3206/UBND-KTNS ngày 31/3/2022 của Ủy ban nhân dân tỉnh Đồng Nai, công văn số 627/HQBD-GSQl ngày 29/3/2022 của Cục Hải quan tỉnh Bình Dương về Đề án thu phí sử dụng công trình kết cấu hạ tầng, công trình dịch vụ tiện ích công cộng trong khu vực cửa khẩu cảng biển trên địa bàn TP.HCM và công văn số 05/BanIV ngày 4/4/2022 của Ban Nghiên cứu phát triển kinh tế tư nhân gửi Thủ tướng Chính phủ báo cáo một số bất cập, tác động tiêu cực đến hoạt động của doanh nghiệp từ việc thu phí sử dụng hạ tầng cảng biển tại TP.HCM.

Bộ Tài chính đề nghị TP.HCM xem xét lại việc thu phí sử dụng hạ tầng cảng biển - Ảnh 1 — Bộ Tài chính đề nghị TP.HCM xem xét lại việc thu phí sử dụng hạ tầng cảng biển. (Ảnh minh họa)

Liên quan đến vấn đề này, Bộ Tài chính đã có các công văn số 2681/BTC-CST ngày 17/3, công văn số 6665/BTC-CST ngày 21/6/2022, công văn số 2784/BTC-CST ngày 25/3/2022 gửi Ủy ban nhân dân TP.HCM.

Theo đó, các công văn này nêu rõ: “Việc quy định mức phí chênh lệch giữa hàng hóa nhập khẩu, xuất khẩu mở tờ khai tại TP.HCM và mở tờ khai tại các địa phương khác gây bất bình đẳng, có sự phân biệt đối xử.

Tại Điều 8 Luật Phí và lệ phí quy định mức thu phí được xác định cơ bản bảo đảm bù đắp chi phí, có tính đến chính sách phát triển kinh tế - xã hội của Nhà nước trong từng thời kỳ, bảo đảm công bằng, công khai, minh bạch và bình đẳng về quyền và nghĩa vụ của công dân.

Bộ Tài chính đề nghị Ủy ban nhân dân TP.HCM xem xét trả lời kiến nghị của các doanh nghiệp, báo cáo Thủ tướng về tính hợp lý của Nghị quyết số 10/2020/NQ-HĐND (nhất là quy định về mức phí chênh lệch) và rà soát nội dung Hiệp định Vận tải đường thủy Việt Nam – Campuchia để điều chỉnh Nghị quyết thu phí đảm bảo công bằng, công khai, minh bạch, bình đẳng quyền và nghĩa vụ, phù hợp quy định”.

Vì vậy, tại công văn số 3978/BTC-CST, Bộ Tài chính đề nghị Ủy ban nhân dân TP.HCM khẩn trương báo cáo Hội đồng nhân dân Thành phố sửa đổi Nghị quyết số 10/2020/NQ-HĐND để tạo điều kiện cho doanh nghiệp và nền kinh tế phục hồi, phát triển, đảm bảo công bằng, công khai, minh bạch, bình đẳng quyền và nghĩa vụ, phù hợp quy định Luật Phí và lệ phí.

Trước đó, Ban Nghiên cứu phát triển kinh tế tư nhân (Ban IV) thuộc Hội đồng tư vấn cải cách thủ tục hành chính cũng đã có báo cáo gửi Thủ tướng về một số bất cập, tác động tiêu cực đến hoạt động của doanh nghiệp.

Theo Ban IV, trên cơ sở tổng hợp các ý kiến doanh nghiệp thì với khối lượng hàng xuất khẩu, nhập khẩu đi qua các cảng trên địa bàn thành phố là rất lớn, việc áp dụng thu phí cảng biển kể từ ngày 1/4 khiến số doanh nghiệp chịu ảnh hưởng và hệ lụy từ quyết định này là "đặc biệt lớn".

Cụ thể, theo phản ánh của doanh nghiệp, việc thành phố gia tăng gánh nặng chi phí mới cho doanh nghiệp xuất nhập khẩu giữa bối cảnh chi phí logistics đã tăng quá cao trong thời gian qua là thể hiện sự "ngược dòng" với chủ trương của Chính phủ về thu hút đầu tư và hỗ trợ doanh nghiệp phục hồi, phát triển sau đại dịch. Quyết định của một địa phương như vậy có thể làm giảm rất nhiều niềm tin của các nhà đầu tư, đồng thời tạo ra hệ lụy là tăng chi phí logistics, đội giá thành sản xuất kinh doanh, khiến doanh nghiệp càng thêm khó khăn hơn trong việc cạnh tranh, phục hồi và làm giảm sức hút của môi trường đầu tư trong nước.

Mặt khác, việc quy định mức thu phí chênh lệch giữa việc mở tờ khai tại thành phố và ngoài thành phố là không phù hợp Luật Phí, lệ phí cũng như Luật Hải quan hiện hành, tạo sự phân biệt đối xử và gây khó khăn cho các doanh nghiệp tại các tỉnh lân cận, gây xáo trộn trong công tác quản lý. Thực tế doanh nghiệp khi mở tờ khai tại TP.HCM hay mở tờ khai tại các tỉnh lân cận đều sử dụng công trình kết cấu hạ tầng, công trình dịch vụ tiện ích công cộng trong khu vực cửa khẩu cảng biển TP.HCM như nhau. Thậm chí, khi doanh nghiệp mở tờ khai tại các cục hải quan địa phương ngoài TP.HCM, hàng hóa sau khi cập cảng sẽ được chuyển về nhà máy, xí nghiệp nên việc sử dụng cơ sở hạ tầng cảng biển còn ít hơn so với khi mở tờ khai tại thành phố.

Vì những lý do trên, các hiệp hội và doanh nghiệp kiến nghị dừng việc thu phí hạ tầng cảng biển tại TP.HCM để tạo điều kiện cho doanh nghiệp và nền kinh tế phục hồi, phát triển. Khi dịch bệnh Covid-19 được kiểm soát hoàn toàn, doanh nghiệp cơ bản phục hồi, việc thu phí phải được tuân thủ nghiêm các quy định của Luật Phí, lệ phí và Luật Hải quan. Ví dụ thu để bù đắp một phần đầu tư thay vì thu để đầu tư xây dựng các hạ tầng khác, thu công bằng giữa các chủ thể sử dụng hạ tầng thay vì phân biệt như hiện nay theo địa điểm mở tờ khai thông quan.

Không thu phí đối với những đối tượng không đúng theo quy định của luật và các cam kết của Việt Nam với quốc tế, như phí sử dụng hạ tầng cảng biển đối với hàng hóa vận tải bằng phương tiện thủy sử dụng đường thủy nội địa, phí cơ sở hạ tầng cảng biển đối với hàng trung chuyển, quá cảnh, tạm nhập - tái xuất...

Hà Lan