Bài 2: Gìn giữ bản sắc văn hóa trong lễ cưới của người dân tộc Thái, Lào Cai
Việc bảo tồn và phát huy giá trị lễ cưới truyền thống của người Thái tại Tổ dân phố Sà Rèn không chỉ là việc gìn giữ giá trị truyền thống mà còn là một bước phát triển giá trị văn hóa truyền thống của người dân tộc Thái lên tầm cao hơn.
Người dân mừng vì được “sống lại ký ức”
Là Chủ nhiệm Câu lạc bộ Văn nghệ Bảo tồn văn hóa dân tộc thiểu số Tổ dân phố Sà Rèn, bà Hoàng Thùy Văn (62 tuổi, Tổ dân phố Sà Rèn, phường Trung Tâm, tỉnh Lào Cai) chia sẻ: “Qua thời gian, những giá trị văn hóa bản sắc của người dân tộc Thái chúng tôi đang ngày bị mai một, việc phục dựng giá trị văn hóa, trong đó có phục dựng lễ cưới là việc rất ý nghĩa với chúng tôi. Bởi vì, chúng tôi như được sống lại những ngày tháng thời tuổi trẻ ngày còn đôi mươi khi chuẩn bị lấy chồng. Rồi gìn giữ được giá trị bản sắc văn hóa của dân tộc Thái cho các thế hệ con cháu sau này”.
Là một người có uy tín tại Tổ dân phố Sà Rèn, ông Điêu Văn Khang (67 tuổi) vui mừng khi được nhìn lại, sống lại trong chính ký ức đẹp khi chứng kiến và tham gia lễ phục dựng bảo tồn và phát huy giá trị lễ cưới truyền thống của người Thái.
Ông Điêu Văn Khang nói: “Việc phục dựng nhằm răn dạy con cháu của chúng tôi hiện tại và sau này về những nét đẹp văn hóa của người dân tộc Thái trong lễ cưới. Qua đây, tôi cũng mong muốn con cháu gìn giữ và duy trì bản sắc văn hóa người Thái ở chính địa phương và lan tỏa đến nhiều nơi khác biết tới”.
Chúng tôi đến với ngôi nhà của gia đình ông Lò Văn Tiến (65 tuổi, tổ dân phố Sà Rèn) vẫn còn mang đậm nét giá trị truyền thống của người dân tộc Thái. Ngôi nhà sàn bằng gỗ, mái lá đơn sơ, quần áo, chăn màn và những họa tiết trang phục vẫn còn được giữ nguyên theo phong tục của người dân tộc Thái.
Ông Lò Văn Tiến chia sẻ: “Dù trải qua nhiều thế hệ, nhưng gia đình tôi vẫn giữ những nét giá trị truyền thống của người dân tộc Thái. Nhưng khi đi dự các đám cưới của những gia đình trẻ hiện nay không còn mang hình ảnh, những nét văn hóa của người dân tộc Thái bị mai một và dần bị mất đi. Điều đó bản thân tôi thấy tiếc lắm!
Hiện giờ địa phương triển khai việc bảo tồn giá trị văn hóa của người Thái thì tôi thấy rất hay và ý nghĩa, đúng như mong mỏi của bản thân tôi và nhiều người dân tộc Thái nơi đây. Tôi mong việc bảo tồn giá trị văn hóa không chỉ trong lễ cưới mà còn ở nhiều giá trị khác nữa của người Thái”.
Phát huy giá trị văn hóa người dân tộc Thái
Trả lời phóng viên, Chủ tịch UBND phường Trung Tâm - ông Đinh Văn Trường cho biết: “Trước sự phát triển của xã hội, những giá trị văn hóa của người dân tộc Thái dần bị mai một, chúng tôi đã bắt tay triển khai ngay việc bảo tồn và phát huy giá trị lễ cưới truyền thống của người Thái tại Tổ dân phố Sà Rèn. Việc này nhằm bảo tồn di sản văn hóa phi vật thể, bởi nhiều tri thức dân gian gắn với lễ cưới chỉ còn được lưu giữ trong ký ức của các nghệ nhân cao tuổi, chưa được sưu tầm, hệ thống hóa và tư liệu hóa một cách đầy đủ".
Chủ tịch UBND phường Trung Tâm nhấn mạnh: “Việc bảo tồn này cũng giúp cho người dân trực tiếp tham gia vào quá trình bảo tồn di sản, truyền dạy tri thức dân gian và sinh hoạt văn hóa cộng đồng, qua đó khôi phục văn hóa truyền thống giữa các thế hệ và ý thức tự giác bảo tồn tại cơ sở. Và đây cũng góp phần hình thành các sản phẩm văn hóa đặc trưng, tạo nền tảng cho định hướng phát triển du lịch cộng đồng trong tương lai, từng bước gắn với công tác bảo tồn văn hóa với tạo sinh kế, nâng cao thu nhập và cải thiện đời sống tinh thần cho Nhân dân”.
Việc bảo tồn và phát huy giá trị lễ cưới truyền thống của người Thái tại Tổ dân phố Sà Rèn không chỉ là việc gìn giữ giá trị truyền thống mà còn là một bước phát triển giá trị văn hóa truyền thống của người dân tộc Thái lên tầm cao hơn. Không chỉ là gìn giữ những nét văn hóa, giá trị văn hóa đặc sắc cho đời sau mà còn loại bỏ những hủ tục lạc hậu không còn phù hợp.
Đức Mậu
