Bài 1: Gìn giữ bản sắc văn hóa trong lễ cưới của người dân tộc Thái, Lào Cai
Nhiều hoạt động nhằm bảo tồn và phát huy giá trị lễ cưới truyền thống của người dân tộc Thái tại phường Trung Tâm, tỉnh Lào Cai.
Gìn giữ bản sắc văn hóa người dân tộc Thái
Là người dân Việt Nam, chắc hẳn ai cũng nhớ tư tưởng Hồ Chí Minh về văn hóa với quan điểm “văn hóa soi đường cho quốc dân đi” trong phát triển xã hội.
Văn hóa theo Chủ tịch Hồ Chí Minh bao gồm toàn bộ các giá trị vật chất (phục vụ cho ăn, mặc, ở) và các giá trị tinh thần (đáp ứng nhu cầu tinh thần như ngôn ngữ, chữ viết, đạo đức, pháp luật, khoa học, tôn giáo, văn học, nghệ thuật…), là sự tổng hợp của mọi phương thức sinh hoạt và biểu hiện của nó do loài người sáng tạo ra nhằm phục vụ cho sự tồn tại và phát triển của loài người.
Hay tại Hội nghị văn hóa toàn quốc (tháng 11/2021), cố Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng từng nói: "Tôi nhớ trước đây có một vị tiền bối nói là văn hóa nói lên bản sắc của một dân tộc, văn hóa còn dân tộc còn, văn hóa mất thì dân tộc mất". Câu nói ấy vô cùng sâu sắc và còn giá trị cho đến mãi về sau cho các thế hệ hiện tại và tương lai của đất nước.
Nhằm thực hóa các Nghị quyết của Đảng và Nhà nước về bảo tồn, gìn giữ và phát huy giá trị văn hóa, UBND phường Trung Tâm, tỉnh Lào Cai đang triển khai việc bảo tồn và phát huy giá trị lễ cưới truyền thống của người Thái tại Tổ dân phố Sà Rèn nhằm bảo tồn, phục dựng, truyền dạy và phát huy giá trị lễ cưới truyền thống của người dân tại cộng đồng dân cư, góp phần gìn giữ bản sắc văn hóa dân tộc, nâng cao đời sống tinh thần của Nhân dân và thực hiện hiệu quả Chương trình mục tiêu quốc gia phát triển kinh tế xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi.
Nội dung chủ yếu nhằm sưu tầm, nghiên cứu, biên soạn và chuẩn hóa tư liệu về lễ cưới truyền thống của người Thái, tổ chức truyền dạy, tập luyện, thực hành nghi lễ phục dựng, thành lập và duy trì câu lạc bộ văn nghệ bảo tồn văn hóa dân tộc thiểu số. Đồng thời, chỉnh trang không gian thực hành nghi lễ, mua sắm trang phục, đạo cụ bảo tồn, tổ chức tổng duyệt và thực hành nghi lễ phục dựng tại cộng đồng dân cư.
Hoạt động ý nghĩa đó nhằm thực hiện hóa Nghị quyết Đại hội đại biểu Đảng bộ tỉnh Lào Cai nhiệm kỳ 2025-2030 là: “Xây dựng Đảng, hệ thống chính trị trong sạch, vững mạnh toàn diện; phát huy sức mạnh đại đoàn kết toàn dân; tạo bước đột phá xây dựng tỉnh Lào Cai trở thành cực tăng trưởng, trung tâm kết nối giao thương kinh tế quốc tế, phát triển theo hướng xanh, hài hòa, bản sắc, hạnh phúc” với 5 nhiệm vụ trọng tâm. Trong đó, nhiệm vụ “giữ gìn và phát huy bản sắc văn hóa, con người Lào Cai đáp ứng yêu cầu hội nhập và phát triển bền vững, khơi dậy mạnh mẽ tinh thần yêu nước, tự chủ, tự tin, tự lực, tự cường, tự hào dân tộc, khát vọng vươn lên…” là một trong những nhiệm vụ quan trọng của cả nhiệm kỳ mới của Đảng bộ, Chính quyền và Nhân dân trong tỉnh Lào Cai nói chung và tại phường Trung Tâm nói riêng.
Người dân là chủ thể thụ hưởng
Nhằm thực hiện hiệu quả Chương trình mục tiêu quốc gia phát triển kinh tế xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi, theo kế hoạch, phường Trung Tâm, tỉnh Lào Cai thực hiện nhiều hoạt động nhằm bảo tồn và phát huy giá trị lễ cưới truyền thống của người dân tộc Thái như sưu tầm, ghi chap, nghiên cứu và biên soạn đầy đủ trình tự, nội dung trong lễ cưới truyền thống của người Thái tại Tổ dân phố Sà Rèn như lễ chính, lời khắp, bài mo, phong tục, tập quán, trang phục, đạo cụ và không gian thực hành nghi lễ cưới.
Đồng thời, huy động nghệ nhân, người am hiểu phong tục tập, quán truyền thống người dân tộc Thái trực tiếp tham gia sưu tầm, hiệu đính, thống nhất nội dung đảm bảo tính chính xác, nguyên gốc của nghi lễ, xây dựng kịch bản phục dựng lễ cưới làm cơ sở cho công tác truyền dạy, luyện tập, thực hành và trình diễn phục vụ bảo tồn, phát huy giá trị văn hóa gắn với du lịch cộng đồng.
Cùng với đó, hoạt động này còn truyền dạy, luyện tập và thực hành nghi lễ cưới cho người dân. Tổ chức hoạt động của Câu lạc bộ văn nghệ bảo tồn văn hóa dân tộc thiểu số Tổ dân phố Sà Rèn, trang trí nội thất, chỉnh trang không gian nhà mẫu phục vụ bảo tồn đảm bảo phù hợp phong tục, tập quán của người dân tộc Thái…
Đây là hoạt động ý nghĩa nhằm bảo tồn và phát huy những giá trị văn hóa tinh thần của người dân Tổ dân phố Sà Rèn nói riêng, góp phần đa dạng văn hóa của tỉnh Lào Cai nói chung.
Đức Mậu
