Phát triển kinh tế đồng bào dân tộc thiểu số tại xã Hợp Thành, Lào Cai

Chương trình mục tiêu quốc gia tại tỉnh Lào Cai về phát triển kinh tế xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số đạt được nhiều kết quả tích cực với sự vào cuộc của cả hệ thống chính trị vì mục tiêu 'không ai bị bỏ lại phía sau'.

Chất lượng cuộc sống đồng bào được nâng cao

Chương trình mục tiêu quốc gia có ý nghĩa lớn của Đảng và Nhà nước ta không chỉ là các chương trình đầu tư công lớn, nhằm giải quyết các mục tiêu kinh tế xã hội cấp bách, trọng điểm, có phạm vi toàn quốc như Xây dựng nông thôn mới, Giảm nghèo bền vững, và Phát triển kinh tế xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi mà còn là tạo dựng và củng cố lòng dân.

Phát triển kinh tế đồng bào dân tộc thiểu số tại xã Hợp Thành, Lào Cai - Ảnh 1 — *Anh La Văn Tài, thôn Tượng 2, xã Hợp Thành, tỉnh Lào Cai là gia đình được nhận trâu theo Chương trình mục tiêu quốc gia.*

Qua quá trình triển khai, đồng bào cảm nhận rất rõ sự quan tâm của Đảng và Nhà nước. Niềm tin ấy được xây dựng từ những thay đổi cụ thể trong đời sống đường đến bản được mở, nước sinh hoạt được bảo đảm, con em được học hành thuận lợi, sinh kế được hỗ trợ, văn hóa truyền thống được quan tâm bảo tồn. Có thể khẳng định rằng chương trình đã trở thành điểm tựa tinh thần của đồng bào, là minh chứng rõ ràng cho chính sách nhất quán không để ai bị bỏ lại phía sau.

Chương trình mục tiêu quốc gia phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi giai đoạn 2021 - 2030, giai đoạn I từ năm 2021 đến năm 2025.

Tại tỉnh Lào Cai với sự cố gắng của cả Hệ thống chính trị đã mang lại được nhiều kết quả tích cực, đơn cử như tại xã Hợp Thành, những con số nói lên tất cả, chất lượng cuộc sống người dân ngày càng được nâng lên.

Theo báo cáo, xã Hợp Thành, tỉnh Lào Cai tổng kế hoạch vốn 3 chương trình MTQG năm 2025 được giao là 14.797 triệu đồng, giải ngân 5.949 triệu đồng, đạt 40% so với kế hoạch vốn giao, bao gồm vốn đầu tư là 2.237 triệu đồng (vốn kéo dài năm 2024 là 848 triệu đồng; vốn giao năm 2025 là 1.389 triệu đồng), giải ngân 1.316 triệu đồng, đạt 59% so với kế hoạch vốn giao. Đối với vốn đầu tư dự kiến giải ngân 100% kế hoạch vốn được giao trong năm 2025.

Vốn sự nghiệp 12.560 triệu đồng (vốn kéo dài năm 2024: 6.133 triệu đồng; vốn giao năm 2025: 6.427 triệu đồng), đã giải ngân 4.633 triệu đồng, đạt 36,9%. hiện nay đang tích cực triển khai để giải ngân kế hoạch vốn được giao.

Chương trình mục tiêu quốc gia phát triển KT-XH vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi giải ngân 3.878/7.777 triệu đồng, đạt 50%. Vốn đầu tư đã giải ngân được 1.022 triệu, vốn sự nghiệp giải ngân được 2.856 triệu đồng.

Chương trình mục tiêu quốc gia xây dựng nông thôn mới giải ngân 294/635 triệu đồng vốn đầu tư, đạt 49%. Chương trình mục tiêu quốc gia giảm nghèo bền vững giải ngân 1.757/6.385 triệu đồng, đạt 27,5%.

Đối với vốn sự nghiệp dự kiến đến hết năm 2025 giải ngân được 6.427 triệu đồng, đạt 51%. Còn lại xin chuyển sang dự án khác và kéo dài sang năm 2026 là 2.164 triệu đồng.

Qua khảo sát một số hộ gia đình trong chương trình, hầu hết người dân vui mừng phấn khởi khi được thụ hưởng chính sách, mang lại giá trị tích cực trong phát triển kinh tế xã hội.

Đơn cử như trường hợp của gia đình anh La Văn Tài và chị Hà Thị Hằng, thôn Tượng 2, xã Hợp Thành, tỉnh Lào Cai cho biết: “Từ khi gia đình tôi nuôi trâu của chương trình mục tiêu quốc gia về giảm nghèo đã mang lại nhiều giá trị. Trâu mang đi cày, bừa làm ruộng thay cho sức người và nâng cao được năng suất lao động. Tuy nhiên, sau gần 2 năm, con trâu khi nó đẻ thì bị chết do bị lòi ruột. Tôi tiếc lắm, nhưng không biết phải làm sao, chỉ mong nhà nước tiếp tục hỗ trợ gia đình tôi có trâu để nuôi và phát triển kinh tế gia đình”.

Anh Tài chi sẻ, gia đình anh có 8 người, hai vợ chồng làm đủ thứ nghề như làm thuê, ruộng, nương mà không đủ để nuôi bố mẹ già và các con.

Là hộ cận nghèo trong xã, gia đình anh Tài, chị Hằng được chính quyền địa phương quan tâm, hỗ trợ, tạo điều kiện để có con trâu làm kế sinh nhai, phát triển kinh tế xã hội.

Nhiều khó khăn trong công tác triển khai

Tuy nhiên, do gặp nhiều khó khăn trong công tác triển khai nên xã Hợp Thành, tỉnh Lào Cai phải đề xuất kinh phí trả lại là 3.094 triệu đồng.

Một trong những nguyên nhân là do một số người dân chưa thực sự quan tâm, trú trọng vào nguồn vốn nhà nước cấp. Đơn cử như việc nhà nước hỗ trợ trâu bò và đối ứng vốn từ người dân, tuy nhiên, một số hộ dân lại từ chối nhận trâu với nhiều lý do.

Mặc dù Nhà nước có hỗ trợ, tuy nhiên, một số hộ gia đình từ chối nhận trâu vì lý do không có tiền đối ứng để mua trâu. Gia đình ông Hoàng Văn Tài (66 tuổi) và bà Lù Thị Mui (62 tuổi) thuộc xã Hợp Thành, tỉnh Lào Cai đã từ chối nhận hỗ trợ trâu từ dự án. Gia đình là hộ cận nghèo trên địa bàn, mong muốn nuôi lợn, nhưng dự án lại không thực hiện được.

Trao đổi với phóng viên, ông Nguyễn Hồng Sơn - Trưởng phòng Kinh tế xã Hợp Thành cho biết: “Thời gian qua, chúng tôi đã triển khai phân bổ, giải ngân kinh phí chương trình mục tiêu quốc gia năm 2025 đã đạt được kết quả khả quan".

Tuy nhiên, công tác triển khai thực hiện còn gặp nhiều khó khăn, vướng mắc trên địa bàn xã Hợp Thành. Trong đó, việc hỗ trợ phát triển sản xuất theo chuỗi giá trị chăn nuôi trâu, bò Laidsin sinh sản, lợn đen bản địa thuộc dự án 2 (Thuộc chương trình mục tiêu quốc gia giảm nghèo bền vững).

Phát triển kinh tế đồng bào dân tộc thiểu số tại xã Hợp Thành, Lào Cai - Ảnh 2 — *Gia đình ông Hoàng Văn Tài (66 tuổi) và bà Lù Thị Mui (62 tuổi) thuộc xã Hợp Thành, tỉnh Lào Cai đã từ chối nhận hỗ trợ trâu từ dự án.*

Dự án liên kết thuộc dự án 2 đa dạng hóa sinh kế, phát triển mô hình giảm nghèo hiện nay giải ngân được 830 triệu đồng, còn lại các hộ dân đã ký cam kết tham gia dự án tuy nhiên khi cấp con giống thì các hộ không nhận với lý do không có kinh phí. UBND xã đã vận động nhiều lần nhưng nhân dân vẫn không nhận.

Hỗ trợ phát triển sản xuất cộng đồng thuộc dự án 2 (thuộc chương trình mục tiêu quốc gia giảm nghèo bền vững). Hiện nay đã triển khai thực hiện dự án trồng cây mỡ, đến thời điểm hiện tại đã thanh toán 927 triệu đồng. Còn lại 2.164 triệu đồng chưa triển khai thực hiện được do các hộ dân không đăng ký triển khai thực hiện.

Hỗ trợ phát triển sản xuất theo chuỗi giá trị Nội dung 1, tiểu dự án 2, dự án 3 (Thuộc chương trình MTQG dân tộc thiểu số và miền núi). Tuy nhiên, đến nay đã hỗ trợ cấp phát 62 con lợn đen bản địa cho 21 hộ thôn Xéo Tả 1 và thức ăn, vật tư, công cụ (còn 61 hộ thôn Láo Lý chưa cấp do đang có dịch tả lợn Châu phi). Dự kiến hết năm 2025 chỉ giải ngân được 1.567 đồng và hết đối tượng hỗ trợ.

Ông Nguyễn Hồng Sơn cho hay: "Xã Hợp Thành kiến nghị cho phép chuyển nguồn sang năm 2026 đối với các nội dung còn phù hợp và có thể triển khai khi đủ điều kiện (như trồng cây mỡ, mô hình sản xuất cộng đồng).

Cho phép xã điều chỉnh đối tượng thụ hưởng trong trường hợp có phát sinh dịch bệnh, thiên tai hoặc người dân không đủ điều kiện tham gia. Hỗ trợ xây dựng hợp tác xã, tổ hợp tác để làm đầu mối liên kết, giảm rủi ro cho hộ dân. Hỗ trợ xã xây dựng mô hình điểm phù hợp để tạo niềm tin cho người dân tham gia. Đề nghị các sở, ngành tăng cường tổ chức tập huấn, truyền thông, nâng cao hiểu biết về lợi ích của mô hình sản xuất theo chuỗi giá trị".

Phát triển kinh tế đồng bào dân tộc thiểu số tại xã Hợp Thành, Lào Cai - Ảnh 3 — *Một khu dân cư tại thôn Tượng 2, xã Hợp Thành, tỉnh Lào Cai.*

Phó Chánh Văn phòng UBND tỉnh Lào Cai - ông Hoàng Ngọc Bích cho biết: “Sau khi hợp nhất, lãnh đạo, cán bộ địa phương còn lúng túng trong công tác triển khai chương trình mục tiêu quốc gia. Việc triển khai thực hiện chương trình mục tiêu quốc gia với nhiều nội, nhiều chương trình dự án chính sách cho vùng đồng bào dân tộc thiểu số vẫn còn một số vướng mắc, chưa đồng nhất cũng gây khó khăn cho hiệu quả triển khai.

Ngoài ra, thời gian qua trên địa bàn tỉnh Lào Cai cũng gặp nhiều thiên tai, bão lũ, sạt lở đất… cũng gây ảnh hưởng tới tiến độ dự án, thiệt về tài sản và ảnh hưởng tới quá trình triển khai chương trình mục tiêu quốc gia”.

Đức Mậu