Quảng Trị: Hành trình từ mảnh đất bom đạn trở thành biểu tượng hòa bình của thế giới

Theo dõi KTMT trên

Bài 1: Cảng Mỹ Thủy – “cửa ngõ đại dương” mới của miền Trung

Từ dấu tích chiến tranh đến khát vọng hòa giải

Không nơi nào trên thế giới hội tụ mật độ dày đặc của chiến tích, nghĩa trang quốc gia và dấu vết bom đạn như Quảng Trị. Trong chiến tranh, hơn 15 triệu tấn bom đã được trút xuống mảnh đất này – nhiều hơn toàn bộ lượng bom sử dụng trong Thế chiến II. Đây cũng là nơi yên nghỉ của hàng vạn chiến sĩ.

Chính từ những vết thương lịch sử ấy, Quảng Trị đã và đang chuyển hóa đau thương thành sức mạnh mềm, xây dựng hình ảnh một địa phương tiên phong trong mô hình du lịch hòa bình – nơi mọi con người, không phân biệt chiến tuyến hay quốc tịch, đều có thể tìm đến để hồi tưởng, tha thứ, hàn gắn và tái sinh. Đó là tinh thần phát triển mới: du lịch không chỉ là dịch vụ, mà là một hành trình nhân văn sâu sắc, nơi hòa giải trở thành sản phẩm lõi.

Do đó, Quảng Trị đang chủ động chuyển hóa những mất mát thành thông điệp của sự tha thứ, của hòa giải, và của đoàn kết nhân loại. Đây không chỉ là bài học lịch sử, mà là nền tảng để xây dựng một mô hình phát triển mới – du lịch tâm linh vì hòa bình, nơi ký ức không chìm trong quá khứ, mà trở thành ánh sáng dẫn lối tương lai.

Chiến lược dài hạn – Tầm nhìn 2045

Đến năm 2045, Quảng Trị kỳ vọng sẽ trở thành Thủ phủ du lịch tâm linh và hòa bình quốc tế. Trọng tâm chiến lược gồm ba trụ cột:

- Định vị trục tâm linh quốc gia: Liên kết từ Quảng Bình – quê hương Đại tướng Võ Nguyên Giáp – đến Quảng Trị với chuỗi di tích: Thành cổ, Nghĩa trang Trường Sơn, Đường 9, Vịnh Mốc... tạo nên "Đại lộ ký ức – Con đường hòa bình".

- Thiết kế sản phẩm du lịch độc đáo: Trung tâm Hòa bình Quốc tế tại Đông Hà; Tượng đài Hòa giải Nhân loại bên bờ Thạch Hãn; Công viên Bom mìn như một "bảo tàng sống" về hậu quả chiến tranh.

- Tăng cường hợp tác quốc tế: Kêu gọi các quốc gia cùng tham gia xây dựng các công trình hòa bình, tổ chức lễ hội tưởng niệm, thúc đẩy giáo dục lịch sử và ngoại giao nhân dân.

Hòa bình – Hồn cốt của du lịch tâm linh Quảng Trị

Không giống với các trung tâm du lịch tâm linh thông thường vốn gắn với tín ngưỡng tôn giáo hay sự linh thiêng siêu hình, tâm linh ở Quảng Trị mang một “linh hồn đặc biệt” – đó là linh hồn của hòa bình và sự thứ tha. Trên mảnh đất từng nhuốm máu và đạn lửa này, mọi dấu tích chiến tranh không chỉ đơn thuần là di tích lịch sử, mà đã trở thành những “thánh tích tinh thần” – nơi con người đến không chỉ để tưởng nhớ, mà còn để gột rửa hận thù, chữa lành vết thương lòng, và tái sinh những giá trị nhân văn sâu sắc.

Tại Quảng Trị, tâm linh không còn là sự khấn cầu cá nhân, mà là hành trình nội tâm để hòa giải với quá khứ, đối thoại với lịch sử và đối diện với chính mình. Đó là nơi mà tiếng chuông chùa ở Thành cổ hay ngọn nến nhỏ trong đêm tri ân liệt sĩ không mang màu sắc tôn giáo riêng biệt, mà trở thành ngôn ngữ chung của tình người, niềm tiếc thương, và khát vọng sống thiện lành. Mỗi nén hương trên Nghĩa trang Trường Sơn, mỗi giọt nước thả trên sông Thạch Hãn, đều mang trong mình một lời thì thầm của hòa bình – vượt lên trên ranh giới của quốc tịch, dân tộc hay niềm tin tôn giáo.

Chính sự bao dung, không phân biệt, không đối kháng, đã làm nên một không gian tâm linh độc đáo, phi tôn giáo, nhưng đậm tính nhân văn và hòa giải. Đó là tâm linh của sự đồng cảm, của khát vọng “không ai còn phải chết vì chiến tranh nữa”, chứ không phải là tâm linh của sợ hãi hay mê tín.

Có thể nói, “hòa bình” chính là sản phẩm du lịch đặc sắc và quý giá nhất của Quảng Trị, một sản phẩm không thể đo bằng tiền, không thể sao chép bằng công nghệ. Trong bối cảnh thế giới vẫn còn nhiều xung đột, bất ổn, thì một nơi như Quảng Trị – với lịch sử đau thương và hành trình hàn gắn – có thể trở thành biểu tượng của du lịch hòa bình, nơi con người tìm lại chính mình, học cách tha thứ cho quá khứ, và gieo mầm cho tương lai nhân ái.

Khuyến nghị chính sách – Hành động cấp quốc gia

Để hiện thực hóa chiến lược này, cần sự chung tay từ trung ương đến địa phương:

- Chính phủ cần ban hành Đề án quốc gia "Quảng Trị – Biểu tượng Hòa bình thế giới đến 2045", tạo khung pháp lý và cơ chế đặc thù thu hút ODA, PPP, tài trợ quốc tế.

- Tỉnh Quảng Trị cần thành lập Trung tâm Xúc tiến Du lịch Tâm linh – Hòa bình Quốc tế, kêu gọi đại sứ hòa bình toàn cầu, phát triển nguồn nhân lực du lịch chuyên nghiệp.

- Bộ Ngoại giao cần dẫn dắt các chương trình ngoại giao nhân dân, tổ chức Hành trình Cựu binh về Quảng Trị, đẩy mạnh truyền thông toàn cầu.

Quảng Trị đang đứng trước cơ hội lịch sử: chuyển hóa một vùng đất từng hứng chịu đau thương tột cùng thành điểm đến toàn cầu của khát vọng hòa bình, hòa giải và nhân văn. Nếu tầm nhìn 2045 được hiện thực hóa, nơi đây không chỉ là động lực phát triển dịch vụ – du lịch miền Trung, mà còn trở thành biểu tượng phát triển bền vững kiểu mới, nơi mà ký ức không còn là gánh nặng, mà trở thành tài sản chiến lược quốc gia. Hơn cả một chiến lược phát triển, đây là một tuyên ngôn hòa bình bằng ngôn ngữ du lịch, một lời mời gọi từ trái tim Việt Nam gửi đến thế giới: “Hãy đến với Quảng Trị – nơi sự tha thứ, tri ân và hy vọng cùng tồn tại trong từng nhành cỏ, từng ngọn gió, từng bước chân du khách.”

Giáo sư, Tiến sĩ, Luật sư, Doanh nhân Phạm Hồng Điệp

Chủ tịch HĐQT Công ty cổ phần Shinec

Ủy viên Hội đồng Biên tập Tạp chí Kinh tế Môi trường