[Kỳ 2] VinFast hiện thực hóa giấc mơ "giao thông xanh" của người Việt

Theo dõi KTMT trên

Biến đổi khí hậu đang gây ra những hậu quả nghiêm trọng, ảnh hưởng trực tiếp đến cuộc sống của con người. Trong đó, phần lớn nguyên nhân đến từ việc ô nhiễm không khí do quá trình phát thải từ phương tiện giao thông. Từ đó đòi hỏi các quốc gia phải chuyển đổi nhanh chóng các phương tiện giao thông thân thiện với môi trường, giảm khí thải CO2. Do đó, việc sử dụng xe điện ngày càng trở nên phổ biến và được ưa chuộng trên thế giới.

Ngành ô tô Việt Nam ra đời muộn so với khu vực, với liên doanh đầu tiên giữa ô tô Hòa Bình và Mekong Auto được thành lập năm 1992. Chính phủ khi đó đưa ra mục tiêu rất rõ ràng là tập trung tạo ra một ngành công nghiệp sản xuất có hàm lượng hiện đại hóa cao, tận dụng công nghệ từ các đối tác nước ngoài nhằm phát triển hạ tầng phụ trợ trong nước, qua đó từng bước nâng tỷ lệ nội địa hóa sản phẩm lên 50 - 60% sau 10 - 15 năm.

Mục tiêu đó đã thất bại do các liên doanh nước ngoài không tiến hành đầu tư cho hệ thống công nghiệp phụ trợ, mà dựa hoàn toàn vào linh kiện nhập khẩu từ các tập đoàn mẹ. Bằng chứng rõ ràng nhất là tỷ lệ nội địa hóa của ô tô Việt Nam chỉ ở mức dưới 15%.

Những ý niệm đầu tiên trong giấc mơ về một chiếc ô tô của riêng người Việt có lẽ đã được nhen nhóm từ một thương hiệu xe tải không mấy xa lạ với thế hệ 7x, 8x đời đầu - Vinaxuki do ông Bùi Ngọc Huyên gây dựng.

Vậy nhưng, sinh ra không hợp thời, vay nợ nhiều để thúc đẩy tăng trưởng nóng, trong khi nhu cầu thị trường lúc bấy giờ có hạn, từ một doanh nghiệp làm ăn phát đạt với tham vọng sản xuất ô tô "made in Vietnam", đến năm 2014, tất cả các nhà máy ô tô của Vinaxuki phải ngừng hoạt động với khoản nợ khổng lồ.

Ước mơ về ô tô “Made in Vietnam” tưởng chừng lụi tàn, nhưng sau hơn 20 năm đã sống lại. Năm 2017, nhà máy VinFast được khởi công xây dựng tại vùng đầm lầy ven biển rộng 335ha thuộc Cát Hải, Hải Phòng.

VinFast - đứa con sinh sau đẻ muộn của ngành công nghiệp ô tô Việt Nam trở thành mảnh ghép cuối cùng để biến khát vọng ô tô Việt của lớp người đi trước thành hiện thực.

VinFast đã có một hành trình tưởng như bất khả thi, khi chưa đầy 2 năm đã biến một vùng đầm lầy thành những nhà xưởng hiện đại và xóa tan những nghi hoặc về “giấc mơ ô tô Việt” với hai mẫu xe đầu tiên ra mắt tại Paris Motor Show 2018.

Trong những ngày đầu tiên, cái tên VinFast khiến nhiều người không khỏi hoài nghi về mục đích và hiệu quả hoạt động, khi thị trường đã có quá nhiều tên tuổi với hàng chục năm kinh nghiệm như THACO, Thành Công hay Toyota, Honda…

Vậy nhưng, từ những chiếc xe đô thị hạng A Fadil đầu tiên lăn bánh trên đường, đến năm 2020, VinFast đã đứng thứ tư về doanh số bán hàng. Và, người ta đã gật đầu công nhận sự nghiêm túc của VinFast trong việc chinh phục giấc mơ Việt Nam.

Chủ tịch Vingroup Phạm Nhật Vượng từng cho biết sẽ kiên quyết theo đuổi mục tiêu đến năm 2021 có thể xuất khẩu xe điện sang thị trường Mỹ. Ông đã bỏ 2 tỷ USD tiền túi, chiếm khoảng một nửa tổng vốn đầu tư của VinFast để đạt được mục tiêu này.

Những nỗ lực của ông và VinFast ghi được dấu ấn khi 2 mẫu ô tô điện của VinFast xuất hiện trong “Lễ ra mắt thương hiệu xe điện toàn cầu VinFast” tại Mỹ hôm 18/11/2021. Đây được coi là bước đột phá mang tính lịch sử đối với VinFast nói riêng và với ngành công nghiệp ô tô Việt Nam nói chung.

Sự xuất hiện của VinFast tại Triển lãm ô tô Los Angeles (LA Auto Show) 2021 cũng đưa Đông Nam Á trở thành điểm sáng mới trên bản đồ ô tô thế giới, khi giới thiệu đến công chúng quốc tế một thương hiệu xe điện thông minh toàn cầu.

Nói về sự thành công của Chủ tịch Vingroup Phạm Nhật Vượng, PGS.TS Ngô Trí Long cho rằng, VinFast đã giúp ngành công nghiệp ô tô Việt Nam “có tên” trên bản đồ thế giới, tạo nên niềm tự hào dân tộc và khiến chính những hãng xe quốc tế cũng phải chú ý.

Vị chuyên gia khẳng định, việc ra đời những chiếc ô tô điện thông minh “made in Vietnam” không chỉ góp phần bảo vệ môi trường, sức khỏe người dân mà còn khơi dậy niềm tự hào dân tộc, đưa Việt Nam định danh vào bản đồ công nghiệp ô tô thế giới.

Đúng như tuyên bố mà tỷ phú Phạm Nhật Vượng từng đưa ra khi nói về VinFast, phải đặt câu hỏi, vì sao thế giới làm được mà Việt Nam mình lại không làm được.

Không chỉ ở thị trường ô tô điện, VinFast còn đầu tư sản xuất xe máy điện với  mong muốn đại đa số người dân tại Việt Nam chuyển sang sử dụng xe điện. Từ năm 2018, khi thị trường còn đang sơ khai, VinFast đầu tư một nhà máy lớn chuyên sản xuất xe máy điện đặt trong Tổ hợp sản xuất ô tô và xe máy điện tại khu kinh tế Đình Vũ (TP. Hải Phòng). Nhà máy được xây dựng trên diện tích 6,4 ha, được đầu tư nhiều thiết bị hiện đại, đưa vào những công nghệ đạt tiêu chuẩn châu Âu, tỷ lệ tự động hoá cao, cho công suất lên tới 250.000 xe/năm.

Đầu tư bài bản ngay từ đầu, VinFast đã rút ngắn được rất nhiều thời gian để đưa ra thị trường mẫu xe máy điện đầu tiên là Klara vào cuối năm 2018. Với thiết kế thời trang, công nghệ hiện đại, trang bị đạt tiêu chuẩn quốc tế cùng giá bán phải chăng, Klara nhanh chóng được người tiêu dùng đón nhận rộng rãi. Sau đó là Impes, Ludo tiếp tục khẳng định được vị thế là một trong những mẫu xe bán chạy nhất dành cho giới trẻ. Đến nay, danh mục sản phẩm xe máy điện của VinFast đã tăng lên con số 8, với những cái tên như Tempest, Feliz, Klara A2, Klara S, Theon và mới nhất là Vento vừa ra mắt. Các mẫu xe của VinFast trải dài ở nhiều phân khúc, đa dạng hoá lựa chọn cho khách hàng.

Cũng trong ngày đầu tiên mở bán vào ngày 24/3/2021, chỉ sau 12 giờ, VinFast VF e34 - mẫu ô tô điện thông minh đầu tiên ghi nhận gần 3.692 đơn đặt hàng. Một con số kỷ lục mà không phải hãng xe Việt Nam nào cũng có thể làm được. Không dừng lại ở con số đó, tính đến ngày 30/6/2021, VF e34 đã ghi nhận hơn 25.000 đơn đặt hàng. 

Hiện nay VinFast đã chính thức đặt chi nhánh hoạt động tại bắc Mỹ và Châu Âu, tạo cơ sở cho việc ra mắt thị trường Thế Giới, đưa VinFast trở thành hãng ô tô điện thông minh phủ sóng trên toàn cầu. Qua đó, cho thấy VinFast đã sẵn sàng gia nhập đường đua giao thông vận tải xanh không chỉ tại Việt Nam mà ở cả đấu trường quốc tế.

Không chỉ riêng dòng xe cá nhân, mới đây, Vingroup cũng đánh dấu mình bằng việc cho ra mắt VinBus - tuyến xe buýt điện đầu tiên kết nối với hệ thống vận tải hành khách công cộng. Trong tháng 12/2021, VinBus đã liên tục đưa 3 tuyến buýt điện hòa mạng lưới vận tải hành khách công cộng của tại Hà Nội.

Đó là các tuyến E03 (Khu đô thị Ocean Park - Mỹ Đình), E05 (Long Biên - Cầu Giấy - Khu đô thị Smart City) và E01 (Bến xe Mỹ Đình - Khu đô thị Ocean Park). Đây là 3/9 tuyến buýt điện thí điểm được Hà Nội đặt hàng VinBus cung cấp dịch vụ trong năm 2021, kết nối các khu vực đông dân cư, các điểm trung chuyển xe buýt lớn cũng như tuyến đường sắt đô thị 2A Cát Linh - Hà Đông.

TP.HCM cũng là điểm gửi gắm thứ 2 của VinBus khi ngày 9/3/2022, tuyến xe buýt điện đầu tiên tại TP.HCM có số hiệu D4 cũng đã được chính thức đi vào vận hành. Xe tiếp cận đến các địa bàn tập trung nhu cầu đi lại cao của người dân như các Công ty, nhà máy khu công nghệ cao, khu đô thị mới, trung tâm hành chính Thành phố Thủ Đức… Đây đều là những khu vực có nhiều tuyến đường thiết yếu, đông dân cư nhưng chưa có hoặc mật độ xe buýt phục vụ còn khá thấp.

Phát biểu tại buổi lễ khai trương, ông Lê Hòa Bình, Phó chủ tịch Thường trực UBND TP.HCM chia sẻ: “Tuyến xe buýt điện đầu tiên với nhiều ứng dụng công nghệ tiên tiến, hệ thống vé điện tử văn minh hiện đại, dịch vụ chất lượng sẽ tạo thuận lợi hơn cho người dân. Việc đưa xe buýt điện vào hoạt động với mục tiêu giảm phát thải khí nhà kính trong giao thông đồng thời góp phần thay đổi thói quen của người dân trong việc lựa chọn sử dụng phương tiện giao thông xanh cũng là một mục tiêu quan trọng của thành phố”.

Ông Lê Khắc Hiệp, Phó chủ tịch Tập Đoàn Vingroup cho biết: “VinBus hoạt động phi lợi nhuận với mục tiêu góp phần tham gia xây dựng mạng lưới giao thông công cộng xanh, văn minh, hiện đại và thân thiện với môi trường. Tuyến xe buýt điện đầu tiên tại TP.HCM đánh dấu sự phát triển nhanh chóng, vượt trội của VinBus trong việc mở rộng cung cấp dịch vụ tại các khu vực trên toàn quốc. Chúng tôi sẽ tiếp tục nỗ lực mở thêm các tuyến buýt điện mới, phục vụ đông đảo người dân hơn nữa”.

Việc chính thức đưa xe buýt điện vào hoạt động cũng là cột mốc quan trọng, thể hiện quyết tâm của Việt Nam và nỗ lực của Tập đoàn Vingroup nhằm góp phần giảm phát thải khí nhà kính trong giao thông, mang đến trải nghiệm xanh, tiện nghi cho người dân.

Không phải đến bây giờ, mà ngay từ khi thành lập VinFast và tham gia vào lĩnh vực sản xuất ô tô, xe máy điện, Vingroup đã xác định mục tiêu, chiến lược là sản xuất và cạnh tranh trên thị trường bằng các dòng sản phẩm ô tô điện, xe máy điện, xe buýt điện thân thiện với môi trường và có hàm lượng công nghệ cao.

Do đó, việc sản xuất và bán ra thị trường các dòng ô tô điện ở thời điểm này, trước đó là xe máy điện và xe buýt điện, đã nằm trong lộ trình vạch sẵn của VinFast.

Với những gì đã và đang làm được, VinFast với khát vọng phát triển mạng lưới giao thông vận tải xanh tại Việt Nam đang dần trở thành hiện thực. 

Mới đây, đánh giá về thị trường phát triển xe điện tại Đông Nam Á, trang ASEAN Today khẳng định, cùng với Tesla của Elon Musk, VinFast của ông Phạm Nhật Vượng là nhân tố quan trọng tạo đà phát triển ngành công nghiệp ô tô điện khu vực Đông Nam Á.

"VinFast là động lực chính của công nghiệp xe điện Việt Nam, đang trên đà phát triển nhanh chóng với việc mở rộng quy mô sản xuất cũng như giải quyết vấn đề hạ tầng cơ sở phục vụ ngành công nghiệp xe điện như thiếu trạm sạc" - ASEAN Today khẳng định.

Đây chính là cơ sở vững chắc để VinFast hiện thực hóa tầm nhìn toàn cầu, trở thành hãng xe điện công nghệ cao được ưa chuộng trên thế giới, góp phần phát triển giao thông xanh, giảm khí thải ở Việt Nam cũng như trong khu vực.

Chia sẻ về việc liệu sản xuất ô tô trên đất Mỹ, VinFast có đang “lấy trứng chọi đá”, chuyên gia kinh tế Phạm Chi Lan cho rằng, nếu người Mỹ chấp nhận được sản phẩm của VinFast, thì tại sao người Việt lại không an tâm mà sử dụng, hỗ trợ một sản phẩm của chính người Việt tạo ra.

“Tôi rất thích chiến lược của Vinfast khi đưa xe điện sang chinh phục thị trường Mỹ. Đây là cách để sau này, ô tô điện Vinfast sẽ quay trở lại chinh phục thị trường nội địa tốt hơn”, bà Phạm Chi Lan nhấn mạnh.

Theo lý giải của vị chuyên gia, bên cạnh việc phải cạnh tranh thương hiệu với các dòng xe của Nhật Bản, Hàn Quốc, Mỹ, giá thành cũng là điều để doanh nghiệp sản xuất xe hơi Việt Nam cần lưu ý đến nhất là khi theo cam kết của các hiệp định, thuế nhập khẩu từ các thị trường ô tô thế giới về Việt Nam sẽ giảm đi, tính cạnh tranh do đó cũng cao hơn.

Bà Phạm Chi Lan cũng đánh giá, thành tựu của VinFast sẽ tạo đà phát triển cho ngành công nghiệp xe điện của khu vực. Từ đó, thương hiệu ô tô Việt sẽ có cơ sở để hiện thực hóa tầm nhìn toàn cầu, góp phần phát triển giao thông xanh và giảm thiểu khí thải phát ra.

Nội dung: Phạm Giang
Đồ họa: Hoàng Việt