Cháy rừng thảm khốc hơn có thể xảy ra tại Australia
Sự biến đổi khí hậu đã làm tăng ít nhất 30% khả năng hỏa hoạn ở Đông Nam Australia và những vụ cháy rừng thảm khốc hơn hoàn toàn có thể xảy ra.
Mới đây, 17 nhà khoa học từ Viện Khí tượng Hoàng gia Hà Lan, Đại học New South Wales, Đại học Oxford, Viện Khoa học Khí quyển và Khí hậu Zurich, Trung tâm nghiên cứu khí quyển quốc gia Hoa Kỳ, Đại học công nghệ Delft đã tiến hành nghiên cứu về khả năng Australia gặp hỏa hoạn do biến đổi khí hậu.
Các nhà khoa học đã xem xét chỉ số thời tiết gây cháy- một thước đo gồm các điều kiện thời tiết mô tả nguy cơ cháy rừng ở khu vực Đông Nam Australia. Đây là khu vực bị ảnh hưởng nặng nề nhất bởi các vụ cháy rừng 2019-2020.
 |
| Cứu hộ trong vụ hỏa hoạn gần Termeil, Australia vào ngày 12/12/2019. |
Công trình nghiên cứu đã so sánh các điều kiện hiện nay với khí hậu vào khoảng năm 1900, sử dụng các quan sát và mô hình khí hậu; xem xét nhiệt cực đoan và hạn hán khí tượng (thời kỳ có lượng mưa thấp), những yếu tố quan trọng của chỉ số thời tiết gây cháy.
Kết quả cho thấy, số tuần có nhiệt độ cao ở Đông Nam Australia (như trong tháng 12/2019) xuất hiện nhiều hơn gấp 2 lần so với năm 1900 do ảnh hưởng của con người đối với khí hậu. Sóng nhiệt năm 2019-2020 cũng nóng hơn 1-2 độ C, tức gấp 10 lần so với khoảng năm 1900.
Ngoài ra, lượng mưa cực thấp có ảnh hưởng nhiều nhất đến thời tiết gây cháy. Mức độ cực đoan về khô hạn hằng năm ngày càng trở nên phổ biến. Trong đó, theo hồ sơ ghi nhận ở Đông Nam Australia thì năm 2019 là năm khô hạn nhất trong vòng 119 năm qua.
Đặc biệt, từ năm 1979, các điều kiện dẫn đến cháy rừng được mô tả bởi chỉ số thời tiết gây cháy xấu đi nhanh hơn so với mô phỏng của các mô hình khí hậu. Tuy các mô hình khí hậu cho thấy sự biến đổi khí hậu do con người gây ra đã làm tăng ít nhất 30% khả năng hỏa hoạn ở Đông Nam Australia nhưng các nhà nghiên cứu kết luận rằng mức tăng thực sự có thể còn cao hơn.
Trước đó, Australia đã phải chịu hàng loạt vụ cháy dữ dội từ cuối năm 2019 đến đầu năm 2020, thiêu rụi hơn 20% diện tích rừng ở Australia, khiến hơn 30 người thiệt mạng và ít nhất một tỷ động vật chết cháy. Song, nếu những nỗ lực toàn cầu trong việc chống biến đổi khí hậu không được thực hiện, những vụ cháy thảm khốc hơn hoàn toàn có thể xảy ra trong một thập kỷ tới, nhóm nghiên cứu cảnh báo.
Nguyễn Phượng
