Các giải pháp giảm thiểu ô nhiễm không khí đô thị

Theo dõi KTMT trên

Dưới đây, tác giả kiến nghị 10 biện pháp giảm thiểu ô nhiễm không khí đô thị ở nước ta, cần phải áp dụng đồng thời cả 10 biện pháp này thì mới có hiệu quả toàn diện.

Thứ nhất, đẩy mạnh tuyên truyền, phổ biến, giáo dục về tác hại sức khỏe của ô nhiễm không khí và hướng dẫn thực hiện các quy định về bảo vệ môi trường (BVMT) không khí. Huy động sự tham gia tích cực của cộng đồng, mọi người dân, mọi cơ sở sản xuất, mọi tổ chức xã hội trong công tác BVMT không khí nói riêng và BVMT thành phố nói chung.

Giải pháp trước mắt để giảm thiểu ô nhiễm không khí đô thị là cần kiểm soát, kiểm tra nguồn thải từ các phương tiện giao thông cơ giới. (Ảnh minh họa)

Thứ hai, kiểm soát chặt chẽ các nguồn ô nhiễm giao thông vận tải: Giải pháp trước mắt, cần kiểm soát, kiểm tra nguồn thải từ các phương tiện giao thông cơ giới. Tiến hành định kỳ kiểm tra theo quy định của quy chuẩn môi trường về khí thải đối với tất cả các phương tiện giao thông cơ giới (các loại xe ô tô, đặc biệt là các loại xe buýt, xe tải, xe ô tô chạy dầu, và các loại mô tô, xe máy). Cấm lưu hành đối với tất cả các xe không đáp ứng yêu cầu về BVMT.

Tiến hành phun nước rửa đường vào các ngày trời nắng hanh khô. Giải pháp lâu dài là hoàn thiện quy hoạch chung đô thị hợp lý, đặc biệt là quy hoạch giao thông đô thị thông minh, phát triển hệ thống giao thông công cộng, như là các dạng xe buýt, metro, đường xe điện trên cao... Khuyến khích hình thành các khu phố đi bộ, xe đạp; các loại xe cơ giới chạy bằng khí gas, khí hóa lỏng và xe chạy điện...

Thứ ba, tập trung kiểm soát, kiểm tra và xử lý nghiêm ngặt các nguồn thải ô nhiễm bụi phát sinh từ các hoạt động xây dựng mới và sửa chữa các công trình nhà cửa, hệ thống hạ tầng kỹ thuật đô thị. Áp dụng các công nghệ xây dựng ít ô nhiễm, như không sản xuất bê tông tươi tại công trường mà sản xuất bê tông tươi tại các trạm sản xuất bê tông tươi rồi chở đến công trường bơm lên sàn, cột công trình,...

Thứ tư, tăng cường kiểm tra, kiểm soát chặt chẽ các nguồn thải bụi phát sinh từ vận chuyển nguyên vật liệu rời, cũng như việc vận chuyển đổ trộm chất thải xây dựng, đặc biệt là vận chuyển chất thải về ban đêm.

Khuyến khích các phương tiện giao thông sử dụng nhiên liệu thân thiện với môi trường để giảm thiểu ô nhiễm không khí. (Ảnh minh họa)

Thứ năm, vệ sinh đường phố sạch sẽ, văn minh, hiện đại. Quét dọn đường xá, vỉa hè, thường xuyên, bảo đảm đường xá được hút bụi hoặc rửa đường sạch sẽ. Thực hiện thu gom, vận chuyển và xử lý đúng kỹ thuật vệ sinh 100% rác thải của đô thị. Giáo dục nhân dân giữ gìn vệ sinh đường phố, không vứt rác ra đường hay vứt rác ra cống rãnh, kênh mương thoát nước.

Thứ sáu, kiểm tra, kiểm soát chặt chẽ các chất hữu cơ bay hơi (VOC), nhất là hơi xăng dầu đối với các trạm bán xăng dầu, các cơ sở sản xuất, chế biến và sử dụng sơn, vecni, xăng dầu nằm trong đô thị. Xử lý triệt để các sông, hồ, ao, cống rãnh bị ô nhiễm nước. Áp dụng các biện pháp kỹ thuật xử lý bụi phát sinh từ sản xuất công nghiệp và thủ công nghiệp ở bên trong và xung quanh thành phố.

Thứ bảy, áp dụng các chính sách khuyến khích ưu đãi để đạt được mục tiêu đến năm 2025 không còn bếp đun than tổ ong ở các đô thị. Cần áp dụng các chính sách phát triển công nghệ xử lý chất thải nông nghiệp cần thiết để nông dân ngoại thành chấm dứt việc đốt rơm rạ ở ngoại thành trong mùa thu hoạch nông nghiệp. Chúng tôi rất hoan nghênh Hà Nội đã có kế hoạch đến hết ngày 31/12/2020 sẽ chấm dứt tình trạng sử dụng than tổ ong làm nhiên liệu phục vụ sinh hoạt, kinh doanh, dịch vụ. Theo thông tin trên báo chí thì đến cuối tháng 6/2020, Hà Nội đã cắt giảm thành công khoảng 73% số lượng bếp đun than tổ ong ở thành phố.

Thứ tám, phát triển trồng, chăm sóc và bảo vệ cây xanh trong thành phố, bảo đảm chỉ tiêu diện tích cây xanh trên đầu người dân đạt trị số quy định theo quy chuẩn xây dựng Việt Nam.

Phát triển trồng, chăm sóc và bảo vệ cây xanh trong thành phố, bảo đảm chỉ tiêu diện tích cây xanh trên đầu người dân đạt trị số quy định theo quy chuẩn xây dựng Việt Nam. (Ảnh minh họa)

Thứ chín, tăng cường năng lực cơ quan quản lý môi trường không khí ở Hà Nội, TP.Hồ Chí Minh và ở các thành phố lớn khác, như là thành lập phòng quản lý môi trường không khí ở Chi cục BVMT, bổ sung cán bộ chuyên môn được đào tạo đúng chuyên ngành môi trường không khí cho Chi cục BVMT, cũng như các phòng quản lý môi trường ở các quận/huyện; tổ chức các lớp bổ túc kiến thức nâng cao trình độ chuyên môn về quản lý môi trường không khí cho các cán bộ đương chức trong hệ thống quản lý môi trường các cấp của các đô thị lớn.

Thứ mười, ưu tiên đầu tư hoàn thiện hệ thống quan trắc môi trường không khí, đặc biệt là hệ thống quan trắc không khí tự động cố định ở các đô thị. Ở TP.Hồ Chí Minh trước đây có 9 - 11 trạm quan trắc không khí tự động, nay đã bị hỏng 100%. Ở Hà Nội trước đây có 6 trạm quan trắc không khí tự động, nay đã bị hỏng 5 trạm tự động. Hiện đã bổ sung, thay thế bằng các trạm quan trắc cảm biến.

GS.TSKH Phạm Ngọc Đăng