Bà lão, phiên toà và sự "lạnh lùng" mức phạt 50 cent

Theo dõi KTMT trên

Vào một đêm lạnh giá giữa tháng 1/1935, một phiên tòa được tổ chức trong khu phố nghèo nhất New York. Đứng ở vị trí thẩm phán là ngài thị trưởng đáng kính của thành phố, ông Fiorello LaGuardia và bên dưới bục là bà lão đã gần 60 tuổi, áo quần cũ rách rưới cùng với dáng vẻ sầu não. Gương mặt tiều tụy của bà lão hiện lên vẻ xấu hổ, bà bị cáo buộc vì lỡ ăn cắp một ổ bánh mì.

Fiorello LaGuardia hỏi bà lão: "Bị cáo, bà bị tố là đã lấy trộm bánh mì, có đúng vậy không?”.

Bà lão cúi đầu, ngập ngừng trả lời: "Vâng, thưa quý tòa, thực sự tôi có ăn cắp".

Thẩm phán lại hỏi tiếp: "Động cơ để bà ăn cắp bánh mì là gì, là vì đói quá à?".

"Dạ vâng". Bà lão ngẩng đầu lên, hai mắt nhìn vào vị quan tòa rồi nói: "Nhưng nếu chỉ vì đói thì tôi đã không làm như vậy, tôi cần bánh mì để nuôi ba đứa cháu đã mất cha mẹ của mình, đã mấy ngày nay chúng chưa được ăn gì. Chúng thực sự rất đói… Tôi không thể đứng nhìn chúng chết đói được…". Nói đến đây bà bật khóc.

Thị trưởng Fiorello LaGuardia (11/12/1882) tại Thành phố New York. (Ảnh: wikipedia.org)

Sau khi nghe xong những lời thú tội của bà lão, đám đông trong phòng xử án bắt đầu rì rào bàn luận. Ngài thẩm phán gõ chiếc dùi xuống bàn, nói một cách nghiêm khắc: "Yên lặng, sau đây tòa tuyên án".

Thẩm phán quay sang bà cụ: "Bị cáo, chúng tôi cần làm việc một cách công bằng, chấp hành theo pháp luật. Bà có hai sự chọn lựa, hoặc là bị phạt 10 đô la hoặc là chịu 10 ngày tạm giam. Bà chọn cái nào?".

Bà lão với vẻ mặt đầy đau khổ và hối hận: "Thưa ngài thẩm phán, tôi phạm tội, tôi chấp nhận chịu phạt. Nếu tôi có 10 đô la thì tôi đã không đi ăn cắp bánh mì. Tôi chấp nhận bị tạm giam 10 ngày, nhưng ba đứa cháu nhỏ kia của tôi thì ai sẽ chăm sóc chúng đây?".

Ngài thị trưởng khẽ mỉm cười. Ông rút trong túi ra 10 đô la và bỏ vào chiếc mũ nổi tiếng của mình.

"Đây là 10 đô la tiền phạt, bà đã được tự do!". Nói xong, ông hướng cặp mắt về phía những người đang tham dự phiên tòa: "Và bây giờ, xin mỗi người hãy nộp 50 cent tiền phạt, đây là tiền phạt cho sự lạnh lùng của chúng ta, phạt vì chúng ta đã sống ra sao mà để cho một cụ già đáng tuổi cha tuổi mẹ mình phải đi ăn cắp bánh mì để nuôi cháu".

Tất cả mọi người trong phiên tòa đều kinh ngạc, tròn mắt nhìn thị trưởng LaGuardia. Cả phiên tòa bỗng nhiên yên lặng lạ thường, cảm giác như có một chiếc kim rơi xuống đất cũng có thể được nghe thấy. Một lát sau, tất cả những người tham dự đều lặng lẽ đứng dậy, móc trong túi ra 50 cent và để vào mũ của ngài thị trưởng.

Về lý mà nói, việc một bà cụ già nghèo bị phạt vì tội ăn cắp bánh mì, có liên quan gì tới những người ngoài khác? LaGuardia đã nói rất rõ ràng - là chi phí phải trả cho sự lạnh lùng của chúng ta.

Con người ta không phải là một sinh mệnh cá thể độc lập mà còn có sự tương tác với nhau và phải tự giác tuân theo những quy ước nhất định thì mới có thể sinh sống một cách hài hòa. Người biết trân trọng thỏa thuận đó mới là người cao quý, và người biết trả phụ phí cho sự lạnh nhạt, thờ ơ của mình mới là người sáng suốt.

Thế nhưng con người trong xã hội hiện nay thật sự quá lạnh lùng tàn nhẫn. Và, có lẽ đến một lúc nào đó, chúng ta sẽ phải trả giá cho sự tự tư đó của mình…!

Lê Tiến (dịch)