ASEAN 'tổn thương nặng' đến năm 2050 do biến đổi khí hậu
Biến đổi khí hậu có thể khiến ức tăng trưởng GDP của ASEAN có nguy cơ giảm hơn 35%, 600 triệu người dân trong khu vực đang đứng trước nguy cơ phải chịu đựng thời tiết nóng bức hơn.
Một báo cáo của Đại học Công nghệ Nanyang (NTU, Singapore) và Đại học Glasgow (Anh) công bố tại Hội nghị COP26 đã chỉ rõ mối đe dọa kinh tế do thảm họa khí hậu đối với khu vực Hiệp hội Các quốc gia Đông Nam Á (ASEAN), nhấn mạnh những tác động của các hiện tượng thời tiết cực đoan tại khu vực này.
Theo báo cáo, đến năm 2050, mức tăng trưởng GDP của ASEAN có nguy cơ giảm hơn 35% do tình trạng biến đổi khí hậu và các thảm họa thiên nhiên tác động nghiêm trọng đến các ngành chủ chốt như nông nghiệp, du lịch và ngư nghiệp, đồng thời ảnh hưởng xấu đến sức khỏe con người và năng suất lao động.
Báo cáo nhấn mạnh 600 triệu người dân trong khu vực đang đứng trước nguy cơ phải chịu đựng thời tiết nóng bức hơn, các đợt gió mùa kéo dài hơn và hạn hán gia tăng, do nhiệt độ toàn cầu trong 20 năm tới được dự báo sẽ tăng 1,5 độ C so với thời kỳ tiền công nghiệp.
Mực nước biển dâng cao cũng ảnh hưởng đến người dân ASEAN do khu vực này có rất nhiều người sống ở các vùng ven biển.
Với tiêu đề “Thích ứng và khả năng phục hồi ở ASEAN: Quản lý rủi ro thiên tai do các hiểm họa tự nhiên”, báo cáo kêu gọi các Chính phủ thực hiện chính sách lớn, tăng cường khả năng chống chịu trước các thảm họa thiên nhiên và tập trung chuẩn bị ứng phó với biến đổi khí hậu.
Luận điểm chính của báo cáo cho rằng các chính sách giảm thiểu rủi ro thiên tai nên tập trung vào các điểm yếu của cơ sở hạ tầng, hệ sinh thái và các nhóm xã hội trên toàn ASEAN.
Chỉ số rủi ro khí hậu toàn cầu - tính toán tác động của các hiện tượng thời tiết cực đoan - cho thấy những thay đổi về lượng mưa và nhiệt độ sẽ gây ra những hậu quả lớn đối với hệ sinh thái và các hoạt động nông nghiệp của ASEAN.
Theo chỉ số này, 3 nước ASEAN nằm trong số những nước đối mặt với nguy cơ cao nhất trong giai đoạn 2000-2019, trong đó Myanmar (xếp thứ 2), Philippines (thứ 4) và Thái Lan (thứ 9).
Trong khi đó, 2 nước nằm trong nhóm rủi ro thấp nhất là Brunei (176) và Singapore (179).
Nghiên cứu Liên ngành của Đại học Glasgow cho biết: “Các nước ASEAN có nguy cơ về hiểm họa thiên nhiên và biến đổi khí hậu không đồng đều do có đặc điểm, khả năng bị tác động và tổn thương khác nhau… Việc xác định đặc điểm của các rủi ro từ những hiểm họa ở cấp địa phương sẽ là yếu tố bắt buộc để đưa ra các biện pháp thích ứng phù hợp, giảm thiểu rủi ro một cách bền vững”.
Trong khi nhấn mạnh những điều kiện ngày càng tồi tệ đối với người nghèo, báo cáo cũng lưu ý rằng nếu không có phòng chống biến đổi khí hậu, những nỗ lực của ASEAN trong 30 năm qua nhằm giảm nghèo, thúc đẩy phát triển con người trên toàn khu vực và đảm bảo an ninh lương thực có thể bị phá hỏng.
Theo báo cáo gần đây của Ủy ban Kinh tế và Xã hội Liên Hợp Quốc về châu Á-Thái Bình Dương (UNESCAP), sự gia tăng các hiện tượng thời tiết cực đoan có thể khiến 96% số người dân trong khu vực bị ảnh hưởng bởi hạn hán và 64% bị ảnh hưởng bởi hạn hán khắc nghiệt.
Các hiện tượng thời tiết cực đoan khác, như bão, tác động đến ngành nông nghiệp bằng cách gây hư hại tài sản và dòng chảy kinh tế nông nghiệp. Lũ lụt là một nguy cơ lớn khác ở khu vực Đông Nam Á.
Báo cáo đề xuất việc giảm thiểu rủi ro thiên tai ở ASEAN cần tập trung vào hoàn cảnh, nhu cầu và ưu tiên của những người dân chịu thiệt thòi về tài chính và bị bỏ mặc.
Việc hỗ trợ các cơ chế chung để đánh giá và ứng phó với sự bất ổn gia tăng, cũng như xu hướng thay đổi của thiên tai sẽ là yếu tố cần thiết.
Tất cả các biện pháp giảm thiểu rủi ro thiên tai cần được xem xét một cách có hệ thống và bình đẳng để đảm bảo rằng các biện pháp tốt nhất trong dài hạn được lựa chọn.
Nguyễn Linh (T/h)
