TP.HCM: Ứng phó biến đổi khí hậu là vấn đề trọng tâm trong quy hoạch đô thị
Mới đây, Sở Quy hoạch và Kiến trúc TP.HCM vừa đề nghị Bộ Xây dựng sớm triển khai danh mục chương trình, dự án phát triển đô thị Việt Nam ứng phó với biến đổi khí hậu đến năm 2025, nhằm tạo sự phát triển đô thị bền vững, cân đối.
Tác động của biến đổi khí hậu đến TP.HCM ngày càng trầm trọng với những hiện tượng thời tiết cực đoan xuất hiện ngày càng nhiều và khó lường. Vì vậy, theo các chuyên gia cần có ngay các giải pháp ứng phó ngay từ khâu lập quy hoạch phát triển thành phố để phối hợp đồng bộ và có hiệu quả.
Hiện nay việc lồng ghép nội dung biến đổi khí hậu vào quản lý chuyên ngành còn chưa cao, việc phối hợp các sở ngành thành phố thực hiện các nhiệm vụ để triển khai các quyết định của các bộ, ngành Trung ương liên quan đến ứng phó với biến đổi khí hậu còn lúng túng. Trong khi đó, việc phối hợp chia sẻ thông tin liên ngành giữa các đơn vị còn nhiều hạn chế, chưa thúc đẩy tính liên kết vùng, còn tư duy cục bộ trong quản lý và phát triển, tính linh hoạt, sáng tạo trong quy hoạch còn yếu.
Ngoài ra Sở Quy hoạch và Kiến trúc TP.HCM cũng kiến nghị Bộ Xây dựng đề xuất Chính phủ ban hành các chính sách phù hợp về nhà, đất đối với người dân trong khu vực quy hoạch theo hướng tạo sự công bằng, giảm độ vênh giữa người dân sống trong và ngoài khu vực quy hoạch; kiến nghị cơ quan Trung ương có quy định đặc thù cho TP.HCM là một đô thị đặc biệt không giống bất cứ địa phương nào trong việc bổ sung, hoàn thiện hệ thống văn bản quy phạm pháp luật về quy hoạch và xây dựng.
Về kết quả lập quy hoạch đô thị, vừa qua Thủ tướng Chính phủ đã phê duyệt nhiệm vụ điều chỉnh quy hoạch chung TP.HCM đến năm 2040, tầm nhìn đến năm 2060, hiện nay Sở Quy hoạch và Kiến trúc thành phố đang tổ chức lập đồ án trên, trình thẩm định, phê duyệt theo quy định.
Hiện nay, thành phố đã phủ kín 100% quy hoạch phân khu, quy hoạch chi tiết xây dựng tỉ lệ 1/2000 với 600 đồ án với tổng diện tích hơn 88.260 ha.
Sở Quy hoạch và Kiến trúc thành phố đã phối hợp với các quận huyện, thành phố Thủ Đức lập điều chỉnh quy hoạch phân khu; trong đó, điều chỉnh các khu vực quy hoạch đất sử dụng hỗn hợp và đất dân cư xây dựng mới chưa có kế hoạch thực hiện, thiếu tính khả thi, ảnh hưởng lớn đến quyền và lợi ích hợp pháp của người dân thành quy hoạch đất dân cư hiện hữu, trình Ủy ban Nhân dân Thành phố xem xét, phê duyệt.
Bên cạnh đó, để giải quyết các vướng mắc, gây ảnh hưởng đến quyền và lợi ích hợp pháp của người dân có nhà, quyền sử dụng đất trong các khu vực không phù hợp quy hoạch chức năng ở cho hộ gia đình cá nhân như đất công trình phúc lợi, công viên cây xanh, đường giao thông dự phóng… chưa có kế hoạch tổ chức thực hiện, Sở Quy hoạch và Kiến trúc cũng đã đề xuất trình Ủy ban Nhân dân thành phố xem xét và chấp thuận quy mô xây dựng nhà ở riêng lẻ trong khu vực quy hoạch nói trên tối đa 3 tầng.
Được biết, để ứng phó với biến đổi khí hậu, bảo vệ môi trường và phòng chống thiên tai, UBND thành phố đã giao Sở TN&MT hướng dẫn và điều phối việc tổ chức thực hiện kế hoạch hành động theo quy định. Đồng thời, tham gia góp ý, thực hiện kiểm tra giám sát phương án triển khai các nhiệm vụ, chương trình thuộc kế hoạch hành động.
Theo đó, Sở TN&MT đã cùng Phân viện Khoa học khí tượng thủy văn và biến đổi khí hậu xây dựng, cập nhật kế hoạch, hành động ứng phó với biến đổi khí hậu giai đoạn 2021-2030, tầm nhìn đến năm 2050 trên địa bàn thành phố.
Kế hoạch được xây dựng dựa trên cơ sở kết quả đánh giá các kịch bản biến đổi khí hậu, đánh giá công tác triển khai kế hoạch hành động ứng phó với biến đổi khí hậu trên địa bàn giai đoạn 2017-2020. Đồng thời, dựa trên việc xác định các khu vực dễ bị tổn thương nhằm đề xuất các giải pháp thích nghi và giảm thiểu với tác động tiêu cực của biến đổi khí hậu.
Về mục tiêu trong giai đoạn 2021-2025, TP.HCM tập trung hoàn thiện cơ chế chính sách về ứng phó với biến đổi khí hậu; kế thừa và triển khai thực hiện các giải pháp, nhiệm vụ, dự án ưu tiên nhằm nâng cao năng lực ứng phó với biến đổi khí hậu, giảm thiểu thiệt hại do biến đổi khí hậu gây ra.
Bên cạnh đó, tăng cường khả năng chống chịu và nâng cao năng lực thích ứng của cộng đồng, nâng cao nhận thức để sẵn sàng điều chỉnh trước những thay đổi của khí hậu. Triển khai các hoạt động giảm nhẹ phát thải khí nhà kính, tận dụng các cơ hội của biến đổi khí hậu để phát triển nền kinh tế theo hướng carbon thấp.
Liên quan đến vấn đề này, kiến trúc sư Khương Văn Mười - Chủ tịch Hội Kiến trúc sư TP.HCM cho rằng, dự báo của thế giới đưa ra tình trạng ngập lụt, đó là giả định của biến đổi khí hậu.
Để thích ứng biến đổi khí hậu, đầu tiên là quy hoạch phát triển theo vùng, nên ưu tiên những khu vực có địa hình cao như khu Tây Bắc. Vùng địa hình thấp vẫn phát triển nhưng phải có giải pháp, như nâng cao độ, dự trù sông rạch, đào thêm ao, hồ để điều tiết nước. Đồng thời, dùng đất đó để san lấp nền, hạn chế lấy đất từ khu vực khác. Đi vào cụ thể, sẽ có giải pháp cho từng địa hình cục bộ. Cả khu Nam rộng lớn có nhiều “tế bào”, viễn cảnh có thể sẽ thành nhiều “đảo” khi bị ngập. Nói chung, về quy hoạch sẽ có giải pháp xử lý để bảo vệ khu dân cư, xây dựng đồng bộ đường sá cũng như hạ tầng cấp điện, cấp thoát nước để thích ứng với BĐKH, nhưng chắc chắn sẽ rất tốn kém.
Lan Anh (T/h)
