Thúc đẩy bình đẳng giới trong ứng phó với biến đổi khí hậu, giảm nhẹ rủi ro thiên tai

Theo dõi KTMT trên

Là đối tượng dễ bị tổn thương nhưng còn vướng nhiều định kiến

Theo Cơ quan Liên Hợp Quốc về phụ nữ, Bình đẳng giới và trao quyền cho phụ nữ (UN Women), biến đổi khí hậu gây ra những hậu quả nghiêm trọng đến các nhóm dân cư nghèo khó, mà phụ nữ chiếm đến 70%. Biến đổi khí hậu tác động tiêu cực và trực tiếp đến sản xuất nông nghiệp, trong đó lĩnh vực này có tới 65% là phụ nữ và chủ yếu tập trung vào canh tác quy mô nhỏ, tự cung tự cấp, phụ thuộc nhiều vào thời tiết.

Mới đây, ngày 9/11, tại Hà Nội, Trung ương Hội Liên hiệp phụ nữ Việt Nam (LHPN), Trung tâm Nghiên cứu Môi trường và Cộng đồng (CECR) với sự hợp tác của Mạng lưới các tổ chức phi chính phủ Việt Nam về biến đổi khí hậu tổ chức Hội thảo trực tuyến với chủ đề: “Phụ nữ Việt Nam tham gia hành động ứng phó biến đổi khí hậu và giảm thiểu rủi ro thiên tai”.

Phó Chủ tịch Hội LHPN Việt Nam Nguyễn Thị Minh Hương nhấn mạnh, biến đổi khí hậu đã và đang trở thành thách thức lớn nhất đối với môi trường sống hiện nay cũng như tương lai của toàn thế giới.

Đến nay, bình đẳng giới và biến đổi khí hậu, giảm nhẹ rủi ro thiên tai được quan tâm trong mối quan hệ chặt chẽ với nhau. Bình đẳng giới vừa là mục tiêu, vừa là cách tiếp cận trong các can thiệp về ứng phó với biến đổi khí hậu. Tuy nhiên, hiện nay vẫn còn những định kiến giới đối với vai trò, năng lực và đóng góp của phụ nữ trong các hoạt động phòng chống thiên tai, thích ứng với biến đổi khí hậu.

Tại Việt Nam, phụ nữ đóng vai trò quan trọng trong các hoạt động sản xuất, kinh doanh. Lao động nữ trong lĩnh vực nông, lâm, ngư nghiệp có vai trò then chốt góp phần thực hiện các kế hoạch, chiến lược của ngành và các cam kết của quốc gia trong giảm phát thải khí nhà kính ngành nông nghiệp, thảm họa môi trường, di cư tìm việc làm. Bên cạnh đó, phụ nữ cũng có khả năng tạo ra nguồn lực để thích ứng với biến đổi khí hậu, giảm thiểu rủi ro thiên tai.

Tuy nhiên, theo Phó Chủ tịch Nguyễn Thị Minh Hương, sự nhìn nhận vấn đề giới cũng như vai trò và sự đóng góp của phụ nữ trong các hoạt động phòng chống thiên tai, thích ứng với biến đổi khí hậu, giảm thiểu rủi ro thiên tai vẫn còn tồn tại những định kiến. Nhiều nghiên cứu cho thấy, sự tham gia của phụ nữ còn gặp nhiều rào cản về công nghệ kỹ thuật, năng lực, truyền thông và tài chính trong ứng phó với biến đổi khí hậu. Họ có nhiều hạn chế hơn trong tiếp cận thông tin và ít cơ hội học hỏi, nắm bắt sớm các biện pháp ứng phó.

Chính vì vậy, nữ giới và nam giới đều cần được nhìn nhận không chỉ là “nạn nhân” của các tác động của biến đổi khí hậu, thiên tai mà mà còn là những tác nhân của sự thay đổi và tham gia tích cực trong việc quản lý tài nguyên, canh tác hiệu quả ở quy mô hộ gia đình cũng như đảm bảo an ninh lương thực và dinh dưỡng; góp phần thực hiện các kế hoạch, chiến lược của ngành và các cam kết của quốc gia trong giảm phát thải khí nhà kính ngành nông nghiệp...

Thúc đẩy sáng kiến tạo cơ hội hành động khí hậu

Bày tỏ sự vui mừng và trân trọng khi là đối tác quan trọng của Hội LHPN Việt Nam, bà Gaelle Demolis, Quyền Trưởng đại diện của UN Women tại Việt Nam cho biết: “Vai trò của phụ nữ cũng như tiềm năng của phụ nữ trong tham gia ứng phó với biến đổi khí hậu và giảm thiểu rủi ro thiên tai là rất lớn. UN Women đã, đang và sẽ tích cực hỗ trợ các cơ quan chính phủ Việt Nam cũng như Hội LHPN Việt Nam trong nâng cao năng lực về lồng ghép giới trong thích ứng biến đổi khí hậu, tăng cường tiếp cận của phụ nữ tới sinh kế bền vững và sinh kế thay thế để có thể chống chịu với thiên tai, thúc đẩy trao quyền cho phụ nữ trong việc ra quyết định về thích ứng, giảm thiểu biến đổi khí hậu, quản lý rủi ro thiên tai ở tất cả các cấp và lĩnh vực.

Trên cơ sở đó, Trung tâm Nghiên cứu Môi trường và Cộng đồng sẽ cùng Mạng lưới Phụ nữ tiên phong thích ứng biến đổi khí hậu tiếp tục tăng cường và thúc đẩy sự tham gia của phụ nữ trong các hoạt động lồng ghép Giới, biến đổi khí hậu, trong đó tập trung vào chủ đề bảo vệ nguồn nước, quản lý rác thải.

Đồng thời, tiếp tục thúc đẩy các sáng kiến cộng đồng do phụ nữ khởi xướng nhằm trao quyền năng về kinh tế cho phụ nữ ở các vùng, ngành nghề dễ bị tổn thương do biến đổi khí hậu và thiên tai và tăng cường tiếng nói của phụ nữ và sự tham gia của phụ nữ trong công cuộc ứng phó với biến đổi khí hậu.

Phát biểu tại Hội thảo, Phó Chủ tịch Hội LHPN Việt Nam khẳng định: "Hội LHPN Việt Nam là thành viên tích cực tham gia vào các chương trình quốc gia ứng phó với biến đổi khí hậu, chủ động, tuyên truyền nâng cao năng lực ứng phó với biến đổi khí hậu cho phụ nữ góp phần giảm thiểu rủi ro thiên tai; Triển khai hiệu quả những sáng kiến, giải pháp ứng phó với biến đổi khí hậu; Xây dựng các mô hình sinh kế phù hợp và đóng góp xây dựng và phản biện xã hội các chính sách thúc đẩy sự tham gia hiệu quả của phụ nữ và bình đẳng giới trong ứng phó và giảm nhẹ rủi ro do tác động của biến đổi khí hậu".

Lan Anh (T/h)