Thanh Hóa: Lễ hội đền Bà Triệu là Di sản văn hóa phi vật thể quốc gia

Theo dõi KTMT trên

Anh hùng dân tộc Triệu Thị Trinh (còn gọi là Triệu Trinh Nương, Triệu Ẩn, Bà Triệu) sinh ngày 2 tháng 10 năm Bính Ngọ (tức ngày 8/1/226) tại vùng núi Quan Yên nay thuộc xã Định Công, huyện Yên Định (Thanh Hoá). Căm thù lũ giặc tàn bạo, Bà Triệu đã cùng anh là Triệu Quốc Đạt dựng cờ khởi nghĩa, được nhân dân khắp nơi nhiệt tình hưởng ứng. Từ Quan Yên quê nhà, bà đã cùng nghĩa quân vượt sông Chu sang núi Nưa (Nông Cống, Triệu Sơn) xây dựng căn cứ, tích luỹ lương binh lập căn cứ lâu dài cho cuộc khởi nghĩa.

Năm 247, từ núi Nưa, nghĩa quân của bà đã tấn công thành Tư Phố và giành thắng lợi trọn vẹn. Trên đà thắng lợi, nghĩa quân tiến xuống Bồ Điền (Triệu Lộc, Hậu Lộc) cùng với nhân dân địa phương xây dựng căn cứ lâu dài cho cuộc kháng chiến. Trước tinh thần và khí phách của người con gái mới ngoài 20 tuổi, nhân dân Cửu Chân (Thanh Hoá) đã nô nức gia nhập nghĩa quân của bà.

Từ căn cứ Bồ Điền, nghĩa quân đã tiến đánh các thành ấp của giặc Ngô khiến cho quan quân địch từ Thái thú đến Huyện lệnh, kẻ bị giết, kẻ phải tháo chạy trong cơn hoảng loạn. Hoảng sợ trước thanh thế và sức mạnh của khởi nghĩa Bà Triệu, nhà Ngô đã phái Lục Dận, một tên tướng khét tiếng tàn ác cùng 8.000 quân với nhiều lâu thuyền hùng hổ kéo sang hòng đè bẹp cuộc khởi nghĩa. Do tương quan lực lượng quá chênh lệch, trong một trận giao tranh ác liệt, Bà Triệu đã anh dũng tuẫn tiết trong sự tiếc thương, kính phục của Nhân dân, vào ngày 22 tháng 2 năm Mậu Thìn 248.

Để tưởng nhớ công lao của bà, từ ngày 19 đến 22-2 Âm lịch hằng năm, đông đảo du khách thập phương lại hội tụ về làng Phú Điền, xã Triệu Lộc, huyện Hậu Lộc để được hòa mình vào Lễ hội Đền Bà Triệu. Lễ hội được tổ chức với quy mô lớn, trong không gian rộng theo một quy trình khép kín rất chặt chẽ Đền - Lăng - Đình, với nhiều hoạt động phong phú, đặc sắc và trang trọng, như: lễ Mộc dục, tế lễ (rước kiệu, tế nữ quan), tế Phụng Nghinh, rước bóng, hội trận tại đình làng Phú Điền… Với những giá trị to lớn và nét độc đáo, năm 2022 Lễ hội đền Bà Triệu đã được ghi danh vào Di sản văn hóa phi vật thể quốc gia.

Tại buổi lễ, thay mặt Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch, đồng chí Nông Quốc Thành, Phó Cục trưởng Cục Di sản văn hóa, đã trao bằng công nhận Di sản văn hóa phi vật thể Quốc gia - Lễ hội Đền Bà Triệu cho tỉnh Thanh Hóa.

Phát biểu tại buổi lễ, Phó Chủ tịch UBND tỉnh Thanh Hoá Đầu Thanh Tùng nhấn mạnh, Lễ hội đền Bà Triệu được ghi danh vào Danh mục di sản văn hóa phi vật thể quốc gia là niềm vinh dự to lớn của các tầng lớp cư dân làng Phú Điền (huyện Hậu Lộc) cũng như đồng bào tỉnh Thanh Hoá, thể hiện quan tâm của Đảng, Nhà nước về bảo tồn và phát huy giá trị di sản văn hoá dân tộc nói chung, khu di tích lịch sử, kiến trúc nghệ thuật Quốc gia đặc biệt và lễ hội đền Bà Triệu nói riêng.

Phó Chủ tịch UBND tỉnh Thanh Hoá tin tưởng rằng, với truyền thống lịch sử, văn hóa của quê hương, tự hào về di sản văn hóa được tôn vinh; công tác quản lý, bảo vệ và phát huy giá trị Di tích quốc gia đặc biệt và lễ hội di sản văn hóa quốc gia đền Bà Triệu trong thời gian tới sẽ tiếp tục được gìn giữ, vun đắp, trao truyền và gắn kết chặt chẽ hơn nữa giữa bảo tồn di sản văn hóa với phát triển kinh tế, du lịch; góp phần giới thiệu, quảng bá những giá trị lịch sử, văn hóa tốt đẹp của đất và người xứ Thanh đến với đồng bào trong nước và bạn bè quốc tế.

Hoàng Đức