Ninh Bình hỗ trợ 100% kinh phí cho việc thu gom, vận chuyển rác

Theo dõi KTMT trên

Mới đây, HĐND tỉnh Ninh Bình vừa thông qua Nghị quyết số 36/2025/NQ-HĐND, quy định từ ngày 1/1/2026, ngân sách tỉnh chi trả toàn bộ kinh phí thu gom, vận chuyển và xử lý chất thải rắn sinh hoạt từ điểm tập kết, nhằm thống nhất quản lý môi trường và nâng cao chất lượng xử lý rác thải.

Việc ban hành nghị quyết này cho thấy một sự điều chỉnh đáng chú ý trong tư duy quản lý môi trường ở cấp địa phương, khi rác thải sinh hoạt được tiếp cận như một dịch vụ công thiết yếu, cần được bảo đảm bằng cơ chế tài chính ổn định, tiêu chuẩn kỹ thuật rõ ràng và trách nhiệm quản lý cụ thể.

Nghị quyết xác định phạm vi điều chỉnh bao trùm toàn bộ chất thải rắn sinh hoạt phát sinh từ hộ gia đình, cá nhân và rác thải công cộng trên địa bàn tỉnh. Việc đưa cả rác thải sinh hoạt và rác thải công cộng vào cùng một khuôn khổ quản lý phản ánh cách tiếp cận theo chuỗi, từ nơi phát sinh đến khâu xử lý cuối cùng, thay vì tách rời từng công đoạn như trước đây. Đối tượng áp dụng được xác định rõ, bao gồm hộ gia đình, cá nhân; Ủy ban nhân dân các xã, phường – nơi trực tiếp phát sinh rác thải công cộng; cùng các tổ chức, cá nhân tham gia hoạt động thu gom, vận chuyển, xử lý rác thải.

Một điểm đáng chú ý của nghị quyết là nguyên tắc ngân sách nhà nước hỗ trợ toàn bộ kinh phí thu gom, vận chuyển và xử lý chất thải rắn sinh hoạt của các hộ gia đình, cá nhân và rác thải công cộng. Theo đó, chi phí xử lý rác sau khi được thu gom đến điểm tập kết không do người dân chi trả, mà được bảo đảm từ nguồn ngân sách tỉnh. Ủy ban nhân dân tỉnh có trách nhiệm quyết định giao dự toán kinh phí hằng năm cho Ủy ban nhân dân cấp xã để tổ chức thực hiện. Cách thiết kế này khẳng định vai trò chủ đạo của nhà nước trong bảo đảm vệ sinh môi trường, đồng thời tạo sự ổn định tài chính cho hoạt động thu gom, xử lý rác – một lĩnh vực lâu nay thường thiếu nguồn lực bền vững.

Không dừng lại ở cơ chế tài chính, nghị quyết đồng thời đặt ra yêu cầu kỹ thuật đối với hoạt động xử lý chất thải rắn sinh hoạt. Rác thải phải được xử lý tại các cơ sở xử lý tập trung, áp dụng các công nghệ theo quy định như đốt không thu hồi năng lượng, đốt thu hồi năng lượng phát điện, xử lý chất thải thực phẩm thành mùn hoặc chôn lấp hợp vệ sinh. Khí thải phát sinh từ quá trình xử lý phải đáp ứng quy chuẩn kỹ thuật quốc gia về môi trường; nước rỉ rác phải được thu gom, xử lý đạt chuẩn trước khi xả thải ra môi trường, trừ trường hợp được tuần hoàn, tái sử dụng. Những quy định này cho thấy xử lý rác không còn là khâu “hậu cần”, mà đã trở thành một hoạt động kỹ thuật – môi trường chịu sự giám sát chặt chẽ của pháp luật.

Về tổ chức thực hiện, nghị quyết xác lập cơ chế phân cấp khá rõ ràng. Ủy ban nhân dân tỉnh chịu trách nhiệm tổ chức triển khai và phân bổ kinh phí; Ủy ban nhân dân cấp xã trực tiếp quản lý, sử dụng kinh phí hỗ trợ, tổ chức thu gom và vận chuyển rác thải sinh hoạt, rác thải công cộng trên địa bàn; Hội đồng nhân dân tỉnh, các ban của Hội đồng nhân dân và đại biểu Hội đồng nhân dân thực hiện giám sát quá trình triển khai. Việc phân định trách nhiệm này nhằm hạn chế tình trạng chồng chéo, đồng thời nâng cao tính chịu trách nhiệm trong quản lý môi trường ở cơ sở.

Theo nghị quyết, cơ chế hỗ trợ thu gom, vận chuyển và xử lý chất thải rắn sinh hoạt chính thức có hiệu lực từ ngày 1/1/2026, đồng thời chấm dứt hiệu lực nghị quyết ban hành năm 2025 về hỗ trợ kinh phí bốc xúc, vận chuyển, xử lý rác thải sinh hoạt trên địa bàn. Việc thông qua nghị quyết tại kỳ họp ngày 9/12 cho thấy nỗ lực chủ động hoàn thiện khuôn khổ pháp lý, tạo khoảng thời gian chuyển tiếp cần thiết để các cấp chính quyền chuẩn bị nguồn lực và tổ chức triển khai đồng bộ.

Dưới góc độ quản trị công, nghị quyết được thông qua ngày 9/12 không chỉ mang ý nghĩa về mặt thủ tục lập quy, mà còn thể hiện quyết tâm của địa phương trong việc đặt môi trường vào trung tâm của chính sách phát triển. Việc ngân sách nhà nước trực tiếp bảo đảm kinh phí thu gom, vận chuyển và xử lý rác thải không chỉ giảm gánh nặng cho người dân, mà còn tạo nền tảng để nâng cao chất lượng dịch vụ môi trường, hướng tới quản lý rác thải bền vững trong bối cảnh yêu cầu bảo vệ môi trường ngày càng cao.

Xuân Tùng