“Việt Nam sẽ xây lò phản ứng hạt nhân mới để phục vụ phát triển kinh tế - xã hội”
Thông tin này được TS Trần Chí Thành, Viện trưởng Viện Năng lượng nguyên tử Việt Nam cho biết tại buổi họp báo chí thường kỳ quý II/2024 do Bộ Khoa học và Công nghệ tổ chức chiều 4/7.
Theo TS Trần Chí Thành, hồi cuối tháng 6, trong khuôn khổ chuyến thăm cấp Nhà nước đến Việt Nam của Tổng thống Nga Vladimir Putin từ ngày 19-20/6, Tổng giám đốc Tập đoàn Năng lượng Nguyên tử Quốc gia Liên bang Nga (Rosatom) Alexey Likhachev và Bộ trưởng Khoa học và Công nghệ Huỳnh Thành Đạt đã trao đổi bản ghi nhớ về kế hoạch triển khai Dự án xây dựng Trung tâm Nghiên cứu khoa học và công nghệ hạt nhân (CNST) tại Việt Nam. Sau đó, hai bên đã thống nhất cách thức hợp tác và triển khai để xây dựng và vận hành khai thác hiệu quả dự án này.
Ông Thành cho biết, đây là dự án được cả hai phía Việt Nam - Nga rất quan tâm, được đưa vào danh mục ưu tiên thực hiện trong hợp tác giữa hai Chính phủ.
CNST dự kiến sẽ được đặt tại TP.Long Khánh, tỉnh Đồng Nai. Trung tâm này sẽ có lò phản ứng hạt nhân dạng bể, công suất 10MW, sử dụng nhiên liệu độ giàu thấp do Nga chế tạo.
Về tiến độ triển khai, hiện, dự án đã triển khai thiết kế lò phản ứng và khảo sát địa điểm phù hợp để xây lò mới. Lò nghiên cứu mới sẽ hướng tới sản xuất dược chất phóng xạ trong điều trị và chẩn đoán ung thư. Đây là nhiệm vụ quan trọng, bởi mỗi năm có khoảng 180.000 người bị ung thư trong khi hiệu suất chữa trị trong nước hiện đạt khoảng 40% (thế giới đạt 70%).
"Hiện lò phản ứng hạt nhân Đà Lạt sản xuất gần 10 loại dược chất phóng xạ, nhưng với lò mới có thể tăng công suất từ 5 đến 7 lần", ông Thành nói.
Hiện Bộ Khoa học và Công nghệ giao Viện Năng lượng nguyên tử Việt Nam xây dựng các nhóm chuyên môn sâu về vật lý lò, thiết kế sử dụng kênh ngang, sản xuất đồng vị phóng xạ trên lò nghiên cứu, nghiên cứu vật liệu, chiếu xạ silic làm bán dẫn, nghiên cứu phân tích kích hoạt, bảo vệ môi trường, an toàn hạt nhân... Điều này nhằm chuẩn bị nguồn cán bộ nghiên cứu, ứng dụng khai thác hiệu quả lò nghiên cứu mới, đảm bảo an toàn khi CNST đi vào hoạt động.
Làm rõ hơn vấn đề này tại họp báo, Thứ trưởng Bộ Khoa học và Công nghệ Nguyễn Hoàng Giang nhấn mạnh, quan điểm của Đảng, Nhà nước ta là phát triển năng lượng nguyên tử vì mục đích hòa bình, gắn với phát triển kinh tế - xã hội. Hiện nay năng lượng nguyên tử ngày càng được ứng dụng rộng rãi, hiệu quả trong ngành y học, nông nghiệp, xuất nhập khẩu hàng hóa….
Trong thời gian tới, hai bên sẽ tập trung đẩy mạnh triển khai thực hiện dự án này bảo đảm tiến độ, hiệu quả cũng như tuân thủ các quy định của IAEA, Việt Nam và Liên bang Nga, đặc biệt cho giai đoạn phê duyệt địa điểm trung tâm và báo cáo nghiên cứu khả thi của dự án; cũng như hợp tác trong đào tạo nguồn nhân lực cho thực hiện dự án; bảo đảm khai thác vận hành an toàn và hiệu quả sau khi lò phản ứng nghiên cứu mới đi vào hoạt động.
H.A