Men vi sinh bản địa – lời giải bền vững cho bài toán rác hữu cơ
Men vi sinh bản địa (Indigenous Microorganisms – IMO) nổi lên như một giải pháp sinh học phù hợp với điều kiện Việt Nam.
Rác thải sinh hoạt, đặc biệt là rác hữu cơ, đang trở thành một trong những thách thức môi trường lớn nhất tại Việt Nam hiện nay. Theo nhiều thống kê, rác hữu cơ chiếm hơn 50% tổng lượng rác sinh hoạt phát sinh mỗi ngày. Nếu không được xử lý đúng cách, loại rác này nhanh chóng phân hủy, gây mùi hôi, phát sinh nước rỉ rác, ô nhiễm đất, nước và không khí, đồng thời tạo điều kiện cho ruồi muỗi, vi khuẩn gây bệnh phát triển.
Trong nhiều năm qua, phương thức xử lý rác chủ yếu vẫn là thu gom tập trung và chôn lấp. Tuy nhiên, mô hình này đang bộc lộ rõ những hạn chế khi quỹ đất ngày càng thu hẹp, chi phí vận hành tăng cao và nguy cơ ô nhiễm kéo dài trong nhiều năm. Chính vì vậy, các giải pháp xử lý rác tại nguồn, thân thiện với môi trường và có khả năng tái tạo giá trị đang được đặc biệt quan tâm.
Men vi sinh bản địa (Indigenous Microorganisms – IMO) nổi lên như một giải pháp sinh học phù hợp với điều kiện Việt Nam. Đây là tập hợp các vi sinh vật có lợi tồn tại tự nhiên trong đất, cây cỏ, nước và môi trường sống xung quanh con người. Thông qua quá trình thu thập và nhân nuôi bằng những nguyên liệu đơn giản, các vi sinh vật này được phát triển thành chế phẩm sinh học có khả năng phân hủy nhanh chất hữu cơ.
Ưu điểm lớn nhất của men vi sinh bản địa là khả năng thích nghi cao với điều kiện khí hậu, thổ nhưỡng từng vùng. Không giống nhiều chế phẩm công nghiệp phải nhập khẩu với chi phí cao, IMO được tạo ra ngay tại địa phương nên hoạt động ổn định, bền vững và dễ nhân rộng. Khi được sử dụng trong xử lý rác hữu cơ, men vi sinh thúc đẩy quá trình phân hủy hiếu khí, hạn chế sinh mùi và rút ngắn thời gian ủ rác chỉ còn vài tuần.
Không chỉ giúp giảm thiểu ô nhiễm, men vi sinh bản địa còn biến rác thải thành phân compost giàu dinh dưỡng. Loại phân này có thể sử dụng trực tiếp cho trồng trọt, cải tạo đất và phục hồi hệ sinh thái nông nghiệp. Như vậy, rác hữu cơ không còn là gánh nặng mà trở thành nguồn tài nguyên có giá trị.
Nhiều mô hình xử lý rác tại hộ gia đình, chợ dân sinh và trang trại cho thấy, việc ứng dụng men vi sinh bản địa giúp giảm đáng kể lượng rác phải thu gom, tiết kiệm chi phí cho địa phương và cải thiện chất lượng môi trường sống. Đây được xem là bước đi quan trọng hướng tới kinh tế tuần hoàn, nơi chất thải được tái sử dụng thay vì bị loại bỏ.
PV
